คดีลิขสิทธิ์ – นิทานนำบุญ

บทนำ: ละเมิดลิขสิทธิ์ไม่ใช่เรื่องเล็ก

ในยุคที่สื่อออนไลน์กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ผู้คนใช้มันเพื่อความบันเทิง หาความรู้ ทำการค้า หรือสร้างสรรค์เนื้อหาในฐานะ “คอนเทนต์ครีเอเตอร์”

แต่ในโลกดิจิทัลที่ทุกอย่างรวดเร็ว บางคนกลับเลือกทางลัดด้วยการ “หยิบฉวย” ผลงานของผู้อื่นจากอินเทอร์เน็ตไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์อย่างชัดเจน และอาจนำไปสู่การฟ้องร้องที่มีค่าใช้จ่ายสูงถึงหลักแสน

ประสบการณ์จริงจากเว็บไซต์ “นิทานนำบุญ”

นิทานในเว็บไซต์นิทานนำบุญถูกละเมิดลิขสิทธิ์อย่างต่อเนื่องยาวนาน ในช่วงแรกผมใช้วิธีตักเตือนและให้ลบออก แต่ไม่นานก็มีผู้ละเมิดรายใหม่ ๆ ทำซ้ำไม่รู้จบ

กรณีที่ทำให้ผมตัดสินใจเลิกใจดี คืออาจารย์มหาวิทยาลัยเอกชนคนหนึ่งที่นำนิทานเรื่อง “การเดินทางของความสุข” ไปเผยแพร่ในหนังสือพิมพ์ออนไลน์ชื่อดัง เมื่อถูกจับได้ก็เพียงโทรมาขอโทษ อ้างสารพัด และแก้ตัวว่า “รู้เท่าไม่ถึงการณ์”

เหตุการณ์นั้นทำให้ผมเข้าใจว่า หลายคนไม่ได้รู้สึกผิดที่ขโมยงานไปใช้ พวกเขาแค่กลัวว่าจะถูกลงโทษหรือเสียเงิน การเตือนแล้วปล่อยจึงไม่ช่วยให้สถานการณ์ดีขึ้นเลย

ขั้นตอนการปกป้องลิขสิทธิ์นิทาน

เมื่อพบการละเมิด ผมดำเนินการตามขั้นตอนดังนี้

เก็บหลักฐาน: บันทึกหน้าจอเป็นวิดีโอ พร้อมบรรยายวันเวลาและลักษณะการละเมิด
ให้โอกาส: ติดต่อผู้ละเมิดเพื่อให้ชดใช้ค่าเสียหายในอัตราที่เบาที่สุด (มักเริ่มที่หลักพัน หรือไม่เกินค่าลิขสิทธิ์)
แจ้งความ: หากเพิกเฉย ผมต้องแจ้งความภายใน 3 เดือน ก่อนหมดอายุความ
ไกล่เกลี่ย: หากตำรวจแนะนำให้ไกล่เกลี่ย ผมจะไกล่เกลี่ย แต่ค่าชดเชยจะสูงขึ้น
ฟ้องร้อง: หากคดีไม่คืบหน้า ผมต้องจ้างทนายฟ้อง ซึ่งเป็นขั้นที่หนักที่สุด

หมายเหตุ : ในขั้นการเก็บหลักฐาน ผมเก็บหลักฐานจนรู้ตัวผู้กระทำผิดชัดเจน แล้วจึงติดต่อ หลักฐานจึงแน่นหนามาก

ความแตกต่างระหว่าง “การยอมจ่ายเงินชดใช้” กับ “การถูกฟ้องร้อง”

การจ่ายชดใช้ตั้งแต่แรก เป็นทางออกที่เบาที่สุด ไม่เกินค่าลิขสิทธิ์ และจบเรื่องได้เร็ว

แต่หากเพิกเฉยและถูกฟ้องร้อง ค่าใช้จ่ายจะพุ่งสูงทันที เช่น

ค่าทนาย: 30,000–200,000 บาท
ค่าปรับตามศาล: ไม่น้อยกว่าค่าลิขสิทธิ์ (33,000 บาทต่อเรื่อง)
ค่าเดินทางและที่พัก: ประมาณ 5,000 บาทต่อครั้ง (ต้องไปหลายครั้ง)
ความวุ่นวาย: ต้องขึ้นศาลหลายรอบ ทั้งคดีแพ่งและอาญา หากผู้ละเมิดเป็นบุคลากรขององค์กรหรือหน่วยงาน ผู้เกี่ยวข้อง เช่น เจ้าของ, ผู้ถือหุ้น, ผํู้อำนวยการ, เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบ ก็อาจถูกเรียกขึ้นศาลเพื่อสืบพยานทั้งหมด (คนทำผิด 1 คนจึงส่งผลกระทบไปทั้งองค์กร)

หากเป็นข้าราชการ อาจต้องออกจากราชการ และชื่อเสียงที่เสียไปก็ยากจะกู้คืน

บทเรียนชีวิต

ในคดีละเมิดลิขสิทธิ์ หากผู้ถูกฟ้องไม่ได้ละเมิดจริง ก็ไม่มีอะไรต้องกังวล แต่ถ้ามีการนำผลงานที่มีลิขสิทธิ์ไปทำซ้ำ ดัดแปลง เผยแพร่สู่สาธารณะในทุกรูปแบบ โดยเจ้าของลิขสิทธิ์มีหลักฐานชัดเจน การถูกฟ้องจะถือว่าเป็นเรื่องน่ากลัวที่สุด เพราะเมื่อถึงขั้นศาลแล้ว การกลับไปขอจ่ายค่าเสียหายตามข้อเสนอแรกก็ไม่ทันเสียแล้ว

คดีละเมิดลิขสิทธิ์จึงเป็นเรื่องร้ายแรง มีโทษทั้งทางแพ่งและอาญา ค่าใช้จ่ายอาจสูงถึงหลักแสน ผู้ที่เลือกไม่ชำระค่าเสียหายตั้งแต่แรก จึงอาจต้องเผชิญกับผลลัพธ์ที่หนักหน่วง ซึ่งเป็นบทเรียนราคาแพง!

สรุป

ในมุมมองของผู้ถูกละเมิดลิขสิทธิ์ ผมได้ทำทุกวิถีทางเพื่อเตือนและให้โอกาส ทั้งการติดแบนเนอร์แจ้งเตือนในเว็บไซต์ (เสียเวลาไปมาก) , การเขียนบทความเตือนซ้ำ ๆ และ การเรียกค่าชดเชยในอัตราที่ไม่เกินค่าลิขสิทธิ์

แต่เมื่อผู้ละเมิดเลือกที่จะเพิกเฉย หรืออ้างเหตุผลให้ตนเองไม่ต้องรับผิดชอบ ผมก็จำเป็นต้องปล่อยวาง และให้พวกเขาเรียนรู้บทเรียนที่เจ็บปวดในชั้นศาลด้วยตัวเอง

#นิทานนำบุญ

หมายเหตุ :

การใช้งานนิทานที่มีลิขสิทธิ์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ต้องเสียค่าลิขสิทธิ์เป็นเรื่องปกติ (33,000 บาท) หากนำไปใช้โดยไม่ขออนุญาต ก็ต้องเสียเงินเช่นกัน

บางรายผมปรับน้อยมาก เพียงเพื่อให้เป็นบทเรียน แต่ผู้กระทำผิดก็ยังเพิกเฉย พร้อมมีข้ออ้างสารพัด สุดท้าย การถูกฟ้องร้องจนต้องขึ้นศาล และเห็นค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นอย่างมหาศาล อาจเป็นวิธีเดียวที่ทำให้พวกเขาได้เห็นความจริงว่า…การละเมิดลิขสิทธิ์น่ากลัวขนาดไหน