Posted in นิทานกริมม์, นิทานก่อนนอน, นิทานสอนใจ

สาวเลี้ยงห่านปริศนา : นิทานผจญภัยสอนใจสำหรับเด็กและผู้ใหญ่จากกริมส์

นิทานเรื่อง สาวเลี้ยงห่าน (The Goose-Girl) เป็นหนึ่งในนิทานกริมส์ที่มีชื่อเสียง ซึ่งถูกบันทึกโดยสองพี่น้องกริมส์จากแหล่งเล่าพื้นบ้านในเยอรมนีช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 พวกเขาเก็บรวบรวมเรื่องเล่าจากชาวบ้าน ปรับถ้อยคำให้เป็นภาษาวรรณกรรม และตีพิมพ์ในชุด Grimm’s Fairy Tales อันโด่งดัง ต่อมาเรื่องนี้ยังถูกนำไปเผยแพร่ใน The Blue Fairy Book (1889) ของ Andrew Lang หนังสือเล่มนี้เป็นหนึ่งในชุด “Fairy Books” ที่ Lang รวบรวมและแปลนิทานจากหลากหลายวัฒนธรรมทั่วโลก โดยจัดพิมพ์เป็นเล่มที่มีสีต่าง ๆ เช่น Blue, Red, Green เพื่อให้เด็กและผู้อ่านทั่วไปเข้าถึงนิทานคลาสสิกได้ง่ายขึ้น ถือเป็นผลงานสำคัญที่ช่วยเผยแพร่นิทานกริมส์และนิทานพื้นบ้านไปสู่สังคมโลกตะวันตกในวงกว้าง

เนื้อหาของ สาวเลี้ยงห่าน เล่าถึงเจ้าหญิงที่ถูกนางสาวใช้ทรยศและสวมรอยเป็นตนเอง ขณะที่เจ้าหญิงแท้จริงต้องไปทำงานเลี้ยงห่านอย่างต่ำต้อย นักวิชาการด้านวรรณกรรมมองว่านิทานนี้สะท้อนประเด็นเรื่อง “ความจริงและความเท็จ” รวมถึงการพิสูจน์คุณค่าภายในของตัวละคร สัญลักษณ์ที่ปรากฏ เช่น ผ้าเช็ดหน้าที่มีเลือดสามหยด แสดงถึงสายสัมพันธ์และการปกป้องจากแม่ ม้าฟาลาดาที่พูดได้เป็นสัญลักษณ์แห่งความซื่อสัตย์และความจริงที่ไม่อาจถูกปิดบัง ส่วนการหวีผมสีทองของเจ้าหญิงกลางแดดสะท้อนความบริสุทธิ์และคุณค่าที่แท้จริงซึ่งเปล่งประกายแม้ในสถานะที่ต่ำต้อย การตีความเหล่านี้ช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจว่า นิทานไม่ได้เป็นเพียงเรื่องเล่า แต่ยังเป็นบทเรียนเชิงจิตวิญญาณและสังคมที่สอดแทรกผ่านสัญลักษณ์

นิทานกริมส์หลายเรื่อง รวมถึง สาวเลี้ยงห่าน มีฉากที่อาจดูโหดร้ายสำหรับเด็กในยุคปัจจุบัน เช่น การฆ่าม้าฟาลาดา หรือการลงโทษนางสาวใช้ด้วยวิธีรุนแรง ซึ่งสะท้อนค่านิยมการสั่งสอนในสังคมสมัยก่อน อย่างไรก็ตาม เมื่อถูกนำมาเรียบเรียงลงในเว็บไซต์ นิทานนำบุญ ได้มีการลดทอนความรุนแรงของบางฉากเท่าที่ทำได้ โดยยังคงรักษาอารมณ์และแก่นของเรื่องต้นฉบับ เพื่อให้ผู้อ่านทั้งเด็กและผู้ใหญ่สัมผัสได้ถึงความงดงามและบทเรียนชีวิต หากต้องการอ่านนิทานต้นฉบับฉบับเต็ม สามารถหาอ่านได้จาก Grimm’s Fairy Tales ที่ตีพิมพ์โดยสองพี่น้องกริมส์ หรือจาก The Blue Fairy Book ของ Andrew Lang ซึ่งมีฉบับดิจิทัลให้เข้าถึงได้ในเว็บไซต์โครงการ Project Gutenberg และแหล่งหนังสือสาธารณะออนไลน์ต่าง ๆ

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีพระราชินีผู้เปี่ยมด้วยความเมตตาและปัญญา พระองค์มีพระธิดาเพียงองค์เดียว เป็นเจ้าหญิงที่งดงามและอ่อนโยนยิ่งนัก

เมื่อเจ้าหญิงเติบโตขึ้น พระราชินีได้จัดให้พระธิดาอภิเษกกับเจ้าชายจากเมืองไกล เมืองนั้นมีสัมพันธ์อันดีกับอาณาจักรของพระราชินีมาเนิ่นนาน การแต่งงานครั้งนี้จึงเป็นทั้งสายสัมพันธ์แห่งมิตรภาพและความรัก

ก่อนออกเดินทาง พระราชินีเตรียมสิ่งสำคัญไว้ให้ลูกสาว ทั้งเสื้อผ้า ของใช้จำเป็น และม้าพูดได้ชื่อ ฟาลาดา ซึ่งเป็นเพื่อนรักของเจ้าหญิงมาตั้งแต่วัยเยาว์ แต่สิ่งล้ำค่าที่สุดคือ ผ้าเช็ดหน้าผืนเล็ก ๆ ที่มีเลือดสามหยดของพระราชินี ซึ่งพระองค์ใช้มีดเล็ก ๆ สะกิดที่ปลายนิ้ว แล้วหยดเลือดลงบนผ้าเช็ดหน้า เพื่อเป็นเครื่องรางคอยปกป้องและเตือนว่าความรักของแม่ยังคงอยู่กับลูกเสมอ

พระราชินีส่งสาวใช้คนหนึ่งไปเป็นผู้ติดตามเจ้าหญิง เพื่อช่วยดูแลระหว่างทาง แต่ไม่นานหลังออกเดินทาง สาวใช้ก็เริ่มเผยนิสัยแท้จริง เธอพูดจาไม่สุภาพ ไม่เคารพเจ้าหญิง และค่อย ๆ เปลี่ยนบทบาทจากผู้รับใช้เป็นผู้สั่งการ

วันหนึ่ง ในขณะที่เจ้าหญิงและสาวใช้หยุดพักที่ริมแม่น้ำ สาวใช้บังอาจงสั่งให้เจ้าหญิงลงไปตักน้ำมาให้ดื่ม แม้เจ้าหญิงจะตกใจ แต่ก็ยอมทำตาม เพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง ครั้นเมื่อเจ้าหญิงก้มลงตักน้ำ ผ้าเช็ดหน้าที่มีเลือดสามหยดก็บังเอิญหลุดจากมือและลอยไปตามสายน้ำ ซึ่งไม่ว่าเจ้าหญิงจะตามหาเพียงใดก็ไม่พบผ้าเช็ดหน้าผืนนั้นอีกเลย

เมื่อสาวใช้เห็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น นางก็ยิ้มอย่างพอใจ เพราะนางรู้ดีว่าเจ้าหญิงได้สูญเสียเครื่องรางชิ้นสำคัญ ซึ่งเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจชิ้นเดียวที่มีอยู่ สาวใช้จึงใช้โอกาสที่เจ้าหญิงรู้สึกเคว้งคว้างไร้ที่พึ่ง ทำการข่มขู่เจ้าหญิง โดยทำทีจะใช้กำลังและบังคับให้เจ้าหญิงสาบานว่าจะไม่เล่าเรื่องใด ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดการเดินทางให้ใครฟัง มิฉะนั้น นางจะทำร้ายเจ้าหญิงให้ถึงแก่ชีวิต เจ้าหญิงจึงจำใจต้องสาบาน และด้วยความเป็นเชื้อพระวงศ์ เจ้าหญิงจึงต้องรักษาคำสาบานที่ให้ไว้ยิ่งชีวิต

เมื่อเจ้าหญิงและสาวใช้เดินทางมาถึงเมืองของเจ้าชาย สาวใช้ก็สวมรอยเป็นเจ้าหญิง ส่วนเจ้าหญิงตัวจริงถูกบังคับไม่ให้พูด และต้องทำตัวเหมือนคนธรรมดา

นอกจากนี้ สาวใช้ยังแอบสั่งให้คนนำม้าพูดได้อย่างฟาลาดาไปจัดการ เพื่อไม่ให้มันเปิดเผยความจริง โดยหัวของฟาลาดาถูกนำไปแขวนไว้ใต้ซุ้มประตูหินใกล้วัง ซึ่งเมื่อเจ้าหญิงเดินผ่านไปเห็น เจ้าหญิงก็ตกใจและพูดกับเพื่อนของพระองค์ว่า “โอ้ ฟาลาดา เจ้าถูกแขวนอยู่ตรงนี้” และหัวม้าก็ตอบกลับอย่างเศร้าสะเทือนใจว่า “โอ้ เจ้าหญิง หากพระมารดาของท่านรู้ว่าเกิดอะไรขึ้น พระองค์คงเสียใจยิ่งนัก”

ในเวลาต่อมา เจ้าหญิงถูกส่งไปทำงานเลี้ยงห่านร่วมกับเด็กหนุ่มชื่อคอนราด ทุกวัน พระองค์ต้องตื่นแต่เช้าไปดูแลฝูงห่าน แม้จะเศร้าและเหนื่อย แต่พระองค์ก็ทรงทำงานโดยไม่บ่นและไม่เคยเล่าเรื่องของตัวเองให้ใครฟัง แต่ไม่นานนัก คอนราดเริ่มสังเกตว่าหญิงสาวผู้นี้ไม่เหมือนคนทั่วไป เพราะเมื่อเธอหวีผมกลางแดด ผมยาวสีทองของเธอได้เปล่งประกายราวกับเส้นไหมที่ปลิวไปตามสายลม คอนราดตกตะลึงและสงสัยว่าสาวเลี้ยงห่านปริศนาผู้นี้เป็นใครกันแน่

ไม่นานนัก เรื่องราวเกี่ยวกับสาวเลี้ยงห่านปริศนาก็ไปเข้าหูของพระราชา พระองค์จึงแอบมาสังเกตการณ์ด้วยตนเอง และเมื่อพระราชาเห็นสาวเลี้ยงห่านที่กำลังหวีผมสีทอง แต่ดวงตาของเธอกลับมีความเศร้าและหม่นหมองจนยากจะบรรยายได้ พระราชาจึงมั่นใจว่าเรื่องนี้ต้องมีความลับบางอย่างซุกซ่อนอยู่

พระราชาจึงเรียกสาวเลี้ยงห่านมาพบและถามว่าเกิดอะไรขึ้น แต่เจ้าหญิงในฐานะสาวเลี้ยงห่านไม่อาจพูดความจริงได้ เพราะได้ให้คำสาบานเอาไว้แล้ว พระราชาจึงสั่งสร้างห้องเล็ก ๆ มีผนังสูง และบอกว่า “เจ้าไปเล่าให้ผนังฟังเสียสิ ไม่ถือว่าเจ้าบอกใคร” ครั้นเมื่อเจ้าหญิงอยู่เพียงลำพัง เจ้าหญิงจึงเล่าเรื่องทั้งหมดออกมา ตั้งแต่การเดินทาง การสูญเสียผ้าเช็ดหน้า การถูกบังคับ และการถูกสวมรอย เจ้าหญิงเล่าทุกเรื่องโดยไม่รู้ว่า พระราชาทรงซ่อนตัวอยู่ภายนอกและได้ยินทุกถ้อยคำ

ในงานเลี้ยงใหญ่วันรุ่งขึ้น พระราชาทรงเรียกเจ้าหญิงตัวปลอมมาถามว่า “คนทรยศและหลอกเจ้านายของตน ควรได้รับโทษเช่นไร?” สาวใช้ไม่รู้ว่าตัวเองถูกจับได้ จึงตอบอย่างลำพองว่า “คนเช่นนั้นควรถูกลงโทษอย่างหนักให้เป็นเยี่ยงอย่าง”

พระราชาจึงประกาศทันทีว่า โทษดังกล่าวจะใช้กับเจ้าเอง จากนั้น พระราชาก็สั่งให้ลงโทษสาวใช้ด้วยโทษที่หนักหนาสาหัสจนกลายเป็นตัวอย่างไม่ให้คนกล้าทำเรื่องเลวร้ายเช่นนี้อีก

เมื่อความจริงถูกเปิดเผย เจ้าหญิงตัวจริงจึงได้รับเกียรติของพระองค์กลับคืนมา เจ้าชายทรงดีใจที่ได้รู้ตัวตนที่แท้จริงของคู่หมั้น แล้วทั้งคู่ก็ได้อภิเษกสมรสและอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข…นับจากนั้น

สาวผมทองในชุดน้ำเงินและผ้าคลุมแดงยืนท่ามกลางฝูงห่านในป่าแฟนตาซี มีปราสาทและตัวละครลับอยู่เบื้องหลัง
เจ้าหญิงเลี้ยงห่านในฉากป่าแฟนตาซี—ภาพประกอบจากนิทานกริมส์เรื่องสาวเลี้ยงห่าน
Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานนานาชาติ, นิทานโครเอเชีย

ป่าแห่งเทพผู้พิทักษ์ (Stribor’s Forest) : นิทานแห่งรักแท้และความลวง

Ivana Brlić-Mažuranić คือหนึ่งในนักเขียนหญิงที่ได้รับการยกย่องสูงสุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรมโครเอเชีย ผลงานของเธอได้รับการเปรียบเทียบกับ Hans Christian Andersen และ J.R.R. Tolkien ด้วยความสามารถในการสร้างโลกแห่งนิทานที่ทั้งลึกซึ้งและเปี่ยมด้วยจินตนาการ เธอเกิดในปี ค.ศ. 1874 และเติบโตในครอบครัวนักคิดและนักการเมืองที่มีบทบาทสำคัญในประเทศ Ivana เขียนนิทานด้วยภาษาที่ละเมียดละไมและแฝงปรัชญาอย่างแนบเนียน ผลงานชุด Priče iz davnine (“Tales of Long Ago”) ซึ่งรวมถึงเรื่อง Stribor’s Forest ได้รับการบรรจุในหลักสูตรการศึกษาของโครเอเชีย และยังถูกนำไปดัดแปลงเป็นละคร ภาพยนตร์ และงานศิลปะหลากหลายแขนง

นิทานเรื่อง Stribor’s Forest ไม่ใช่เพียงเรื่องเล่าของแม่และลูกชาย แต่เป็นภาพสะท้อนของแนวคิดพื้นบ้าน ความเชื่อทางศาสนา และคุณค่าทางศีลธรรมที่ฝังรากลึกในวัฒนธรรมสลาฟ นักวิชาการด้านวรรณกรรมชี้ว่าเรื่องนี้แสดงให้เห็นถึง “ความรักแท้ที่กล้าหาญ” และ “การเลือกความทุกข์เพื่อรักษาความผูกพัน” ซึ่งเป็นหัวใจของความเป็นแม่ในบริบทของสังคมโครเอเชีย เทพแห่งป่าสตรีบอร์ในเรื่องไม่ได้เป็นเพียงตัวละครแฟนตาซี แต่เป็นตัวแทนของธรรมชาติที่มีจิตวิญญาณ และเป็นสัญลักษณ์ของความยุติธรรมเหนือมนุษย์ นิทานเรื่องนี้จึงเป็นบทเรียนทางจริยธรรมที่แฝงอยู่ในโครงสร้างของนิทานพื้นบ้านอย่างงดงาม

การเรียบเรียงใหม่ในครั้งนี้จัดทำขึ้นด้วยความเคารพอย่างสูงต่อต้นฉบับ โดยคงไว้ซึ่งโครงเรื่อง ตัวละคร และอารมณ์หลัก พร้อมปรับภาษาให้ร่วมสมัยและเข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้อ่านไทยได้สัมผัสเสน่ห์ของวรรณกรรมคลาสสิกในรูปแบบที่เข้าถึงได้มากขึ้น เราแบ่งเรื่องออกเป็น 6 ตอนเพื่อให้ผู้อ่านค่อย ๆ ซึมซับอารมณ์และความหมายอย่างลึกซึ้ง และพยายามรักษาสัญลักษณ์และปรัชญาเดิมให้มากที่สุด เราขอเชิญชวนให้ผู้อ่านลองค้นหาต้นฉบับมาอ่านเพิ่มเติม หรือศึกษาวัฒนธรรมโครเอเชียและประเทศอื่น ๆ เพราะในโลกใบนี้มีภูมิปัญหาที่มีค่าซ่อนอยู่มากมายในนิทาน เรื่องเล่า และความเชื่อของแต่ละชนชาติ ซึ่งล้วนเป็นประตูสู่ความเข้าใจในความเป็นมนุษย์อย่างแท้จริง

ตอนที่ 1: บ้านกลางป่าที่เงียบงัน

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีหญิงชราผู้หนึ่งอาศัยอยู่กับลูกชายในบ้านไม้หลังเล็กที่ตั้งอยู่ริมป่าลึก บ้านของพวกเขาเรียบง่าย ไม่มีสิ่งหรูหรา แต่เต็มไปด้วยความอบอุ่นจากความรักที่แม่มีต่อลูกชาย และความกตัญญูที่ลูกมีต่อแม่ ทั้งสองใช้ชีวิตอย่างสงบสุข ไม่ได้ร่ำรวย แต่ก็ไม่เคยขาดสิ่งจำเป็น พวกเขาแบ่งปันทุกสิ่งที่มี และพึ่งพากันด้วยความเข้าใจที่ไม่ต้องเอ่ยเป็นคำพูด

หญิงชราเป็นคนใจดีและอดทน แม้จะมีอายุมากแล้ว แต่เธอยังทำงานบ้านด้วยตนเองทุกวัน เธออบขนมปัง ปลูกผัก และดูแลลูกชายด้วยความรักที่ไม่เคยลดน้อยลง ส่วนลูกชายก็เป็นชายหนุ่มที่ขยันขันแข็ง เขาออกไปทำงานในหมู่บ้านใกล้เคียง และกลับบ้านทุกเย็นพร้อมรอยยิ้มที่ทำให้แม่รู้สึกว่าชีวิตยังมีความหมาย

วันหนึ่ง ลูกชายตัดสินใจเดินทางเข้าเมืองใหญ่เพื่อซื้อของใช้บางอย่างที่หายากในหมู่บ้าน เขาออกเดินทางแต่เช้าตรู่ โดยสัญญากับแม่ว่าจะกลับมาในอีกไม่กี่วัน หญิงชราจัดห่ออาหารให้เขาอย่างเงียบ ๆ และส่งเขาด้วยสายตาที่เต็มไปด้วยความห่วงใย

หลายวันผ่านไป หญิงชรานั่งรออยู่หน้าบ้านทุกเย็น เธอเฝ้ามองเส้นทางที่ทอดยาวเข้าสู่ป่าอย่างเงียบงัน หวังว่าจะเห็นลูกชายกลับมาในไม่ช้า และแล้ว ในเย็นวันหนึ่ง ลูกชายก็กลับมาจริง ๆ แต่เขาไม่ได้กลับมาคนเดียว…

ตอนที่ 2: เงาลวงในรูปลักษณ์งดงาม

ลูกชายของหญิงชราเดินทางกลับมาถึงบ้านในยามเย็น พร้อมกับหญิงสาวคนหนึ่งที่เขาแนะนำว่าเป็นภรรยาของเขา หญิงสาวผู้นั้นมีรูปร่างบอบบาง ผิวขาวราวหิมะ และดวงตาสีดำสนิทที่ดูทั้งลึกลับและเย็นชา เธอสวมเสื้อผ้าสะอาดสะอ้านแต่เรียบง่าย และมีท่าทีสงบเสงี่ยมเมื่ออยู่ต่อหน้าสามี แต่ในแววตาของเธอกลับมีบางสิ่งที่ทำให้หญิงชรารู้สึกไม่สบายใจ

ลูกชายเล่าว่าเขาพบหญิงสาวคนนี้ระหว่างเดินทางในเมืองใหญ่ เธอเล่าให้เขาฟังว่าเคยเป็นลูกสาวของพ่อค้าที่มั่งคั่ง แต่ครอบครัวของเธอล่มสลายจนต้องระหกระเหินมาเพียงลำพัง เขารู้สึกสงสารและประทับใจในความงามและความอ่อนโยนของเธอ จึงตัดสินใจแต่งงานและพากลับมาบ้านโดยไม่ลังเล

หญิงชราฟังเรื่องราวทั้งหมดด้วยใจที่หนักอึ้ง แม้เธอจะไม่พูดอะไรออกมาตรง ๆ แต่ในใจกลับเต็มไปด้วยความกังวล เธอรู้สึกได้ถึงบางสิ่งที่ผิดปกติในตัวหญิงสาวผู้นี้ แม้จะไม่มีหลักฐานใด ๆ แต่สัญชาตญาณของแม่บอกเธอว่า ความสงบสุขที่เคยมีอาจกำลังถูกคุกคาม

หลังจากนั้นไม่นาน ความเปลี่ยนแปลงก็เริ่มปรากฏชัด หญิงสาวแสดงท่าทีไม่เคารพหญิงชราอย่างเปิดเผย เธอมักพูดจาเสียดสี ใช้น้ำเสียงเย้ยหยัน และแสดงความรำคาญต่อการมีอยู่ของแม่สามี แม้ต่อหน้าลูกชาย เธอจะทำตัวอ่อนหวานและวางท่าทางเรียบร้อย แต่เมื่ออยู่ตามลำพังกับหญิงชรา เธอกลับกลายเป็นคนละคน

หญิงชราพยายามอดทนต่อพฤติกรรมเหล่านั้น เธอไม่อยากให้ลูกชายต้องลำบากใจ และยังคงหวังว่าสักวันหนึ่งหญิงสาวจะเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น แต่ยิ่งเวลาผ่านไป ความหวังนั้นก็ยิ่งเลือนรางลง หญิงสาวเริ่มแสดงความไม่พอใจแม้แต่เรื่องเล็กน้อย และบางครั้งก็พูดจาให้ลูกชายเข้าใจผิดแม่ของเขา

หญิงชรารู้สึกเหมือนกำลังอยู่ร่วมกับเงาลวงที่แฝงตัวในรูปลักษณ์งดงาม เธอเริ่มสังเกตเห็นบางสิ่งที่แปลกประหลาดในตัวหญิงสาว เช่น แววตาที่เย็นชาจนผิดธรรมชาติ และเสียงลมหายใจที่บางครั้งฟังดูคล้ายเสียงขู่ของสัตว์ร้ายในเงามืดของป่า

คืนหนึ่ง ขณะที่หญิงชราตื่นขึ้นมากลางดึกเพราะได้ยินเสียงกระซิบแปลก ๆ จากนอกบ้าน เธอแอบเดินตามเสียงนั้นไปจนถึงชายป่า และได้เห็นหญิงสาวกำลังพูดคุยกับบางสิ่งบางอย่างที่เธอมองไม่เห็นชัดเจน เสียงของหญิงสาวในยามนั้นไม่ใช่เสียงที่เธอเคยได้ยินมาก่อน มันเย็นชาและแฝงด้วยความเย้ยหยันที่ทำให้หญิงชราขนลุก

เมื่อกลับถึงบ้าน หญิงชรานั่งนิ่งอยู่หน้ากองไฟที่ใกล้จะมอด เธอรู้แล้วว่าหญิงสาวผู้นี้ไม่ใช่มนุษย์ธรรมดา และสิ่งที่เธอหวาดกลัวอาจเป็นความจริงที่น่ากลัวยิ่งกว่าฝันร้าย

ตอนที่ 3: ความรักที่ไม่ถูกมองเห็น

หลังจากหญิงชราได้เห็นพฤติกรรมและความเปลี่ยนแปลงในบ้านของตน เธอเริ่มรู้สึกว่าความสงบสุขที่เคยมีนั้นกำลังถูกกลืนหายไปทีละน้อย แม้เธอจะพยายามอดทนและไม่พูดอะไรออกมาตรง ๆ แต่ความเจ็บปวดในใจกลับเพิ่มขึ้นทุกวัน หญิงสาวที่ลูกชายพามาอยู่ด้วยไม่เพียงแค่หยาบคายและไม่เคารพ แต่ยังพยายามทำให้ลูกชายเข้าใจผิดแม่ของเขาอยู่บ่อยครั้ง

หญิงชราพยายามเตือนลูกชายด้วยถ้อยคำที่อ่อนโยน เธอเล่าให้เขาฟังถึงสิ่งที่เธอเห็นและรู้สึก แต่ลูกชายกลับไม่เชื่อ เขามองแม่ด้วยสายตาที่เปลี่ยนไป และกล่าวหาว่าแม่ไม่ยอมรับภรรยาของเขาเพียงเพราะอคติ หญิงชรานิ่งฟังคำพูดเหล่านั้นด้วยหัวใจที่เจ็บปวด แต่เธอก็ไม่โต้เถียง เพราะเธอรู้ว่าการเถียงจะยิ่งทำให้ลูกชายห่างไกลจากความจริง

วันต่อมา หญิงชราเริ่มสังเกตเห็นบางสิ่งที่แปลกประหลาดยิ่งขึ้นในตัวหญิงสาว เช่น เสียงลมหายใจที่คล้ายเสียงขู่ของงู และแววตาที่เปลี่ยนไปในยามค่ำคืน เธอเริ่มแน่ใจว่าหญิงสาวผู้นี้ไม่ใช่มนุษย์ธรรมดา และอาจเป็นสิ่งมีชีวิตที่แฝงตัวมาในคราบของมนุษย์

คืนหนึ่ง ขณะที่หญิงสาวออกไปเดินในป่า หญิงชราตัดสินใจแอบสะกดรอยตามอย่างเงียบ ๆ เธอเดินตามแสงจันทร์ที่ลอดผ่านยอดไม้ และเสียงฝีเท้าที่เบาแต่มั่นคงของหญิงสาว จนกระทั่งถึงบริเวณที่เงียบงันที่สุดของป่า ที่นั่น หญิงชราได้เห็นหญิงสาวกำลังพูดคุยกับบางสิ่งบางอย่างที่เธอมองไม่เห็นชัดเจน เสียงของหญิงสาวในยามนั้นไม่ใช่เสียงที่เธอเคยได้ยินมาก่อน มันเย็นชาและแฝงด้วยความเย้ยหยันที่ทำให้หญิงชราขนลุก

เมื่อกลับถึงบ้าน หญิงชรานั่งนิ่งอยู่หน้ากองไฟที่ใกล้จะมอด เธอรู้แล้วว่าหญิงสาวผู้นี้ไม่ใช่มนุษย์ธรรมดา และสิ่งที่เธอหวาดกลัวอาจเป็นความจริงที่น่ากลัวยิ่งกว่าฝันร้าย เธอไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรดี เพราะลูกชายของเธอยังคงหลงใหลในหญิงสาวอย่างหมดใจ และไม่ยอมฟังคำเตือนใด ๆ จากแม่ของเขาเลย

สามเดือนผ่านไป หญิงชรายังคงอดทนอยู่ในบ้านหลังเดิมกับลูกชายและหญิงสาวผู้ลึกลับ เธอเฝ้าดูความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างเงียบงัน และภาวนาให้มีสิ่งใดสิ่งหนึ่งช่วยเปิดเผยความจริงที่เธอไม่อาจพิสูจน์ได้ด้วยคำพูดเพียงลำพัง

ตอนที่ 4: ป่าแห่งการทดสอบ

หลังจากหญิงชราแน่ใจแล้วว่าหญิงสาวที่ลูกชายแต่งงานด้วยไม่ใช่มนุษย์ธรรมดา เธอเริ่มรู้สึกหมดหนทางในการปกป้องลูกชายจากสิ่งที่เขาไม่อาจมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ทุกคำเตือนของเธอถูกปฏิเสธด้วยความไม่เชื่อ และทุกความพยายามกลับกลายเป็นความเจ็บปวดที่สะสมอยู่ในใจอย่างเงียบงัน

วันหนึ่ง ขณะที่หญิงชรานั่งอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่ริมป่า เธอหลับตาและอธิษฐานด้วยหัวใจที่เปี่ยมด้วยความรักและความหวัง เธอไม่ได้ขอให้ลูกชายเปลี่ยนใจทันที ไม่ได้ขอให้หญิงสาวหายไป แต่ขอเพียงให้มีสิ่งใดสิ่งหนึ่งช่วยเปิดเผยความจริง เพื่อให้ลูกชายได้เห็นด้วยตนเอง

ในยามค่ำคืนที่เงียบงัน ขณะที่ลมพัดผ่านใบไม้ด้วยเสียงที่แผ่วเบา หญิงชรานั่งอยู่คนเดียวในป่าลึก เธอไม่ได้ร้องไห้ด้วยเสียง หากแต่หยดน้ำตาไหลลงบนมือที่สั่นเทาอย่างเงียบ ๆ และแล้ว ท่ามกลางความเงียบของธรรมชาติ เสียงหนึ่งก็ดังขึ้นจากเบื้องหลัง เป็นเสียงที่ไม่ใช่เสียงของสัตว์ หรือเสียงของมนุษย์ แต่เป็นเสียงที่แฝงด้วยพลังและความสงบในคราเดียวกัน

เทพแห่งป่าสตรีบอร์ปรากฏตัวขึ้นในแสงจันทร์ที่สาดผ่านหมู่ไม้ ท่านมีรูปลักษณ์ที่งดงามและน่าเกรงขาม ผิวของท่านเปล่งประกายราวกับแสงของใบไม้ในฤดูใบไม้ร่วง และดวงตาของท่านเต็มไปด้วยความเมตตาที่ลึกซึ้ง ท่านมองหญิงชราด้วยสายตาที่ไม่ต้องการคำอธิบาย และกล่าวว่า “เจ้ามีหัวใจที่ยิ่งใหญ่ ความรักของเจ้าทำให้ข้าต้องมาหาเจ้าในคืนนี้”

หญิงชรานั่งนิ่งอยู่ตรงนั้น ไม่กล้าขยับตัวหรือเอ่ยคำใดออกมา เทพแห่งป่าจึงกล่าวต่อว่า “ข้าจะให้เจ้าได้กลับสู่วัยเยาว์อีกครั้ง ได้เริ่มต้นชีวิตใหม่ในโลกที่ปราศจากความทุกข์ระทม เจ้าจะลืมความเศร้าทั้งหมด และได้ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขอีกครั้ง”

หญิงชรานิ่งคิดอยู่ครู่หนึ่ง ก่อนจะตอบด้วยเสียงสั่นเครือ “ข้าขอบคุณสำหรับความเมตตาของท่าน แต่ข้ารักลูกชายของข้า ข้าจะไม่ทิ้งเขาไป แม้ต้องทนทุกข์ หากข้าละทิ้งความเจ็บปวดนี้เสีย ข้าจะเป็นแม่ได้อย่างไร”

คำตอบนั้นทำให้เทพแห่งป่าหยุดนิ่งไปครู่หนึ่ง ก่อนจะกล่าวว่า “เจ้าช่างมีหัวใจที่ยิ่งใหญ่ ความรักของเจ้าทำให้ข้าต้องจัดการกับเรื่องนี้ให้ดีที่สุด”

ตอนที่ 5: ทางเลือกของแม่

หลังจากเทพแห่งป่ารับรู้ถึงความรักอันยิ่งใหญ่ของหญิงชรา ท่านจึงตัดสินใจช่วยเปิดเผยความจริงที่ถูกปกปิดไว้ ท่านไม่ได้ใช้พลังเพื่อทำลาย หากแต่ใช้เพื่อปลดเปลื้องสิ่งลวงที่บดบังสายตาและหัวใจของผู้คน ท่านกล่าวกับหญิงชราว่า “เจ้าจงพาลูกชายของเจ้ามายังป่าแห่งนี้ แล้วข้าจะให้เขาได้เห็นความจริงด้วยตาของเขาเอง”

วันต่อมา หญิงชราตัดสินใจพาลูกชายเข้าไปในป่า แม้เขาจะลังเล แต่ก็ยอมตามแม่ไปด้วยความเคารพ เมื่อเดินลึกเข้าไปในป่า พวกเขาก็พบกับสถานที่ที่เงียบงันและงดงามราวกับอยู่ในโลกอื่น แสงแดดลอดผ่านยอดไม้ลงมาเป็นลำแสงอ่อน ๆ และเสียงลมที่พัดผ่านใบไม้ก็ฟังดูคล้ายเสียงกระซิบของธรรมชาติ

เมื่อทั้งสองมาถึงจุดที่เทพแห่งป่ารออยู่ ท่านปรากฏตัวขึ้นอีกครั้ง คราวนี้ ลูกชายได้เห็นด้วยตาตนเอง และรู้สึกประหลาดใจอย่างยิ่ง เทพแห่งป่ามองเขาด้วยสายตาที่สงบ และกล่าวว่า “เจ้าจะได้เห็นสิ่งที่แม่ของเจ้ารู้มาโดยตลอด”

ทันใดนั้น ลมในป่าก็พัดแรงขึ้นราวกับเสียงโหยหวน เทพแห่งป่ายกมือขึ้น แล้วร่ายมนตร์เพื่อเปิดเผยความจริงที่ซ่อนอยู่ในร่างของหญิงสาว ครั้นเมื่อเวลาผ่านไปได้เพียงครู่หนึ่ง หญิงสาวที่เคยดูงดงามก็สะดุ้งตื่นจากการหลับใหล เธอร้องเสียงแหลมด้วยความเจ็บปวด และร่างของเธอก็เริ่มเปลี่ยนไปต่อหน้าต่อตาทุกคน

ผิวของเธอเริ่มเปลี่ยนเป็นเกล็ดสีดำ ดวงตากลายเป็นดวงตาของสัตว์เลื้อยคลาน และร่างของเธอก็ยืดยาวออกจนกลายเป็นงูพิษที่น่ากลัว งูตัวนั้นเลื้อยหนีเข้าไปในป่าอย่างรวดเร็ว และไม่เคยกลับมาอีกเลย

ลูกชายยืนอึ้งอยู่ตรงนั้นด้วยความตกใจ เขาไม่อาจพูดอะไรออกมาได้ในทันที เพราะสิ่งที่เขาเห็นนั้นเกินกว่าที่เขาจะจินตนาการได้ เขาหันไปมองแม่ของเขา และเห็นน้ำตาที่ไหลลงบนใบหน้าที่อ่อนล้าแต่เปี่ยมด้วยความรัก

เขาคุกเข่าลงต่อหน้าแม่ และกล่าวด้วยเสียงสั่นเครือ “แม่…ข้าขอโทษ ข้าไม่เคยฟังคำเตือนของแม่เลย ข้าไม่เคยเห็นความจริงจนกระทั่งวันนี้ ข้าทำให้แม่ต้องเจ็บปวดมากมายโดยไม่รู้ตัว”

หญิงชราลูบหลังลูกชายเบา ๆ และยิ้มทั้งน้ำตา “ลูกกลับมาแล้ว แค่นี้แม่ก็พอใจแล้ว”

ตอนที่ 6: การคืนสู่ความจริง

หลังจากเหตุการณ์ในป่า ลูกชายของหญิงชราได้เห็นความจริงที่เขาเคยปฏิเสธด้วยตาของตนเอง ร่างของหญิงสาวที่เขาหลงรักกลายเป็นงูพิษ และเลื้อยหายเข้าไปในเงามืดของป่าโดยไม่มีวันย้อนกลับมาอีก ความเงียบที่ตามมาหลังจากนั้นไม่ใช่ความสงบ แต่เป็นความสำนึกที่ค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นในใจของชายหนุ่ม

เขาหันไปมองแม่ของเขาอีกครั้ง และเห็นใบหน้าที่เปี่ยมด้วยความอ่อนโยน แม้จะมีรอยน้ำตา แต่ในแววตานั้นกลับไม่มีความโกรธหรือตำหนิ มีเพียงความรักที่ไม่เคยเปลี่ยนแปลง เขากอดแม่แน่น และกล่าวด้วยเสียงที่สั่นเครือ “แม่…ข้าทำผิดไปมาก ข้าไม่เคยฟังแม่เลย ข้าทำให้แม่ต้องเจ็บปวดโดยไม่รู้ตัว”

หญิงชราลูบหลังลูกชายเบา ๆ และยิ้มทั้งน้ำตา “ลูกกลับมาแล้ว แค่นี้แม่ก็พอใจแล้ว”

หลังจากนั้น ทั้งสองกลับไปใช้ชีวิตในบ้านหลังเล็กที่เงียบงันริมป่า แม้จะไม่มีหญิงสาวคนนั้นอีกต่อไป แต่ความสงบสุขที่เคยหายไปก็กลับคืนมาอย่างช้า ๆ พวกเขาเรียนรู้ที่จะรักและปกป้องกันและกันมากยิ่งขึ้น และเข้าใจว่าความรักแท้ไม่ใช่การครอบครอง แต่คือการยืนหยัดอยู่เคียงข้าง แม้ในวันที่อีกฝ่ายหลงทาง

ในป่าสตรีบอร์ เสียงลมที่พัดผ่านต้นไม้ยังคงดังราวกับเสียงเพลง เป็นเสียงที่ไม่ใช่เพียงธรรมชาติ แต่เป็นเสียงของความรักที่ไม่ยอมแพ้ต่อความลวง เป็นเสียงของแม่ผู้เลือกความเจ็บปวดเพื่อรักษาความผูกพัน และเป็นเสียงของความจริงที่ไม่อาจถูกกลบด้วยรูปลักษณ์หรือคำพูดใด ๆ

นิทานเรื่องนี้จึงไม่ใช่เพียงเรื่องเล่าของหญิงชราและลูกชาย แต่เป็นบทเรียนของความรักที่กล้าหาญ ความอดทนที่ไม่หวังผลตอบแทน และความจริงที่รอคอยการเปิดเผยในเวลาที่เหมาะสม.

Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานคลาสสิก, นิทานนานาชาติ, นิทานโครเอเชีย

เรย์กอช (Regoč): นิทานคลาสสิกจากโครเอเชีย โดย Ivana Brlić-Mažuranić ที่ควรอ่านสักครั้งในชีวิต

นิทานพื้นบ้านคือรากฐานทางวัฒนธรรมที่หลายประเทศให้ความสำคัญ โครเอเชียเป็นหนึ่งในประเทศที่ยกย่องนักเขียนนิทานในฐานะผู้สืบทอดจิตวิญญาณของชาติ โดยเฉพาะ Ivana Brlić-Mažuranić นักเขียนหญิงผู้ได้รับฉายาว่า “แอนเดอร์เซนแห่งโครเอเชีย” ผลงานของเธอได้รับการบรรจุในหลักสูตรการศึกษา ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลโนเบล และยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดงานศิลปะหลากหลายแขนงในประเทศของเธอ

“เรย์กอช” (Regoč) คือหนึ่งในนิทานที่ทรงพลังที่สุดของ Ivana เรื่องราวของยักษ์ผู้เงียบขรึมและนางฟ้าผู้กล้าหาญที่ร่วมกันเดินทางเพื่อช่วยเหลือผู้คน แม้จะเป็นนิทานสำหรับเด็ก แต่กลับแฝงด้วยปรัชญาเกี่ยวกับความเมตตา ความเข้าใจ และการเปลี่ยนแปลง นักวิจารณ์วรรณกรรมชี้ว่านิทานเรื่องนี้สะท้อนแนวคิดมนุษยนิยม ผ่านโครงสร้างนิทานพื้นบ้านอย่างงดงาม และสามารถตีความได้ลึกซึ้งในหลายระดับ

การเรียบเรียงใหม่ครั้งนี้จัดทำขึ้นด้วยความเคารพต่อต้นฉบับ โดยคงไว้ซึ่งโครงเรื่อง ตัวละคร และอารมณ์หลัก พร้อมปรับภาษาให้ร่วมสมัยและเข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้อ่านชาวไทยได้สัมผัสเสน่ห์ของวรรณกรรมคลาสสิกในรูปแบบที่เข้าถึงได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม แม้จะมีการปรับวิธีการเล่า แต่จิตวิญญาณของเรื่องยังคงเดิม

ในเรื่องของลิขสิทธิ์ นิทานเรื่องนี้ถือเป็นสาธารณสมบัติแล้ว เนื่องจากผู้แต่งถึงแก่กรรมในปี ค.ศ. 1938 และลิขสิทธิ์หมดอายุตามกฎหมายระหว่างประเทศ การเผยแพร่ฉบับเรียบเรียงใหม่จึงสามารถทำได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย โดยมีเป้าหมายเพื่อสืบสานคุณค่าทางวรรณกรรม ยกย่องภูมิปัญญาของโครเอเชีย ไม่ใช่เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัว

หากผู้อ่านต้องการสัมผัสต้นฉบับดั้งเดิม สามารถค้นหาได้จากเว็บไซต์วรรณกรรมของโครเอเชีย เช่น lektire.hr ซึ่งมีเนื้อหาภาษาโครเอเชียให้ศึกษาเพิ่มเติม ต้นฉบับมีความยาวและรายละเอียดลึกซึ้งกว่าฉบับเรียบเรียงใหม่ การอ่านต้นฉบับคือการเปิดประตูสู่โลกของนิทานพื้นบ้านยุโรปที่งดงามและทรงคุณค่าอย่างแท้จริง

ตอนที่ 1: เมืองที่หลับใหล

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในดินแดนที่ผู้คนลืมเลือน มีเมืองโบราณชื่อว่าเลเกนกราด (Legen-grad) ตั้งอยู่กลางหุบเขาอันเงียบสงบ เมืองแห่งนี้เคยรุ่งเรืองในอดีตกาล มีหอคอยสูงตระหง่านและกำแพงหินที่แข็งแกร่ง แต่เมื่อเวลาผ่านไป ผู้คนก็พากันจากไป เหลือเพียงซากปรักหักพังที่ถูกปกคลุมด้วยเถาวัลย์และมอสเขียวหนาแน่น ไม่มีเสียงหัวเราะ ไม่มีเสียงฝีเท้า มีเพียงสายลมที่พัดผ่านซอกหินอย่างแผ่วเบา ราวกับเมืองทั้งเมืองกำลังหลับใหลอยู่ใต้ผืนฟ้า

ในซากเมืองแห่งนั้น มีสิ่งมีชีวิตเพียงหนึ่งเดียวที่ยังคงอาศัยอยู่ เขาคือเรย์กอช (Regoč) ยักษ์ชราผู้รักความสงบ เรย์กอชมีร่างกายใหญ่โตจนต้นไม้ต้องโน้มกิ่งหลบเมื่อเขาเดินผ่าน ผิวของเขาเป็นสีเขียวหม่นคล้ายหินที่มีมอสขึ้นปกคลุม ดวงตามีแววครุ่นคิด แต่สงบนิ่ง ราวกับบึงที่ไม่เคยถูกรบกวน

เรย์กอชไม่รู้จักโลกภายนอก เขาไม่รู้ว่าผู้คนพูดกันอย่างไร ไม่รู้ว่ามีเมืองอื่นอยู่ไกลออกไป เขาใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย นั่งเงียบ ๆ ใต้ต้นไม้ใหญ่ ฟังเสียงน้ำไหลจากลำธารเล็ก ๆ ที่ยังคงไหลผ่านเมือง และเฝ้ามองดอกไม้ป่าที่ผลิบานตามฤดูกาล เขาไม่รู้ว่าตัวเองมีพละกำลังมหาศาล เพราะไม่เคยมีเหตุให้ต้องใช้มัน ไม่เคยมีใครมาขอให้ช่วยเหลือ และเขาก็ไม่เคยคิดจะออกไปช่วยใคร

แต่ในความเงียบงันนั้น เรย์กอชไม่ได้รู้สึกเหงา เขาไม่รู้จักคำว่า “เหงา” ด้วยซ้ำ เพราะเขาไม่เคยมีเพื่อน ไม่เคยมีใครให้เปรียบเทียบ เขาเพียงอยู่กับธรรมชาติ อยู่กับหิน ดิน และลมที่พัดผ่าน และนั่นก็เพียงพอสำหรับเขา

ตอนที่ 2: นางฟ้าผู้มาเยือน

วันหนึ่ง ขณะที่เรย์กอชกำลังนั่งเงียบ ๆ อยู่ที่ใต้ต้นไม้ใหญ่ริมลำธาร เขาได้ยินเสียงบางอย่างที่ไม่คุ้นเคย มันเป็นเสียงฝีเท้าเบา ๆ ที่ก้าวผ่านหญ้าและใบไม้แห้ง เสียงนั้นไม่เหมือนเสียงสัตว์ป่าที่เขาเคยได้ยิน มันมีจังหวะที่มั่นคงและตั้งใจ ราวกับผู้มาเยือนรู้ว่าตนกำลังมุ่งหน้าไปที่ใด เรย์กอชเงยหน้าขึ้นช้า ๆ และมองไปยังทิศทางของเสียง

สักครู่หนึ่ง มีหญิงสาวตัวเล็ก ๆ ปรากฏตัวขึ้นจากแนวพุ่มไม้ เธอมีผมสีทองยาวเป็นลอน สวมชุดพื้นเมืองที่ปักลายอย่างประณีต และมีปีกโปร่งใสที่สะท้อนแสงแดดอ่อน ๆ จนดูราวกับแสงดาวในยามเช้า เธอชื่อว่าโคเชนกา (Kosjenka) เป็นนางฟ้าผู้กล้าหาญจากเมืองดูลาเบีย (Đulabija) ที่อยู่ห่างออกไปหลายวันเดินทาง เมืองของเธอกำลังเผชิญกับภัยพิบัติจากการทะเลาะกันของผู้คน และสะพานหินที่เชื่อมเมืองกับทุ่งนาได้พังลง ทำให้เกิดน้ำท่วมและความวุ่นวาย โคเชนกาได้ยินจากนกป่าตัวหนึ่งว่า มียักษ์ผู้เฒ่าอาศัยอยู่ในเมืองที่หลับใหล และเธอจึงตัดสินใจออกเดินทางเพียงลำพัง เพื่อขอความช่วยเหลือ

เมื่อเธอเดินเข้าใกล้ เรย์กอชมองเธอด้วยความสงสัยแต่ไม่แสดงท่าทีรังเกียจ โคเชนกายืนอยู่ตรงหน้าเขาอย่างมั่นใจ จากนั้น เธอก็เอ่ยด้วยเสียงอันนุ่มนวลว่า “ข้าขออภัยที่รบกวนท่าน แต่ข้ามาเพื่อขอความช่วยเหลือ” เรย์กอชไม่ตอบทันที เขาจ้องมองเธอนิ่ง ๆ ราวกับกำลังชั่งใจว่าเสียงเล็ก ๆ ตรงหน้าควรได้รับคำตอบหรือไม่

หลังจากเงียบไปครู่หนึ่ง เขาจึงพูดขึ้นด้วยเสียงทุ้มต่ำว่า “ข้าไม่เคยออกจากเมืองนี้…ข้าไม่รู้จักเมืองของเจ้า” โคเชนกายิ้มบาง ๆ และกล่าวว่า “ข้าก็ไม่รู้จักเมืองนี้เช่นกัน แต่ข้าเชื่อว่าท่านมีพลังที่สามารถช่วยผู้คนได้ หากท่านเต็มใจ” คำพูดนั้นไม่ได้เร่งเร้า ไม่ได้อ้อนวอน แต่เต็มไปด้วยความเชื่อมั่นที่เรียบง่ายและจริงใจ

เรย์กอชนิ่งไปอีกครั้ง เขาไม่เคยมีใครพูดกับเขาเช่นนี้มาก่อน ไม่เคยมีใครมองเขาเป็นผู้ที่สามารถช่วยเหลือได้ เขาเคยคิดว่าตนเป็นเพียงเงาของเมืองที่พังทลาย เป็นส่วนหนึ่งของหินและมอสที่ไม่มีใครต้องการ แต่คำพูดของโคเชนกาเหมือนแสงแรกที่ส่องเข้ามาในถ้ำที่เขาอาศัยอยู่มานาน

หลังจากนั้นไม่นาน เขาก็ลุกขึ้นอย่างช้า ๆ และกล่าวว่า “ข้าจะไปกับเจ้า” โคเชนกาไม่พูดอะไรอีก เธอแค่ยิ้ม แล้วขยับปีกบินขึ้นไปนั่งบนไหล่ของเรย์กอช จากนั้น ทั้งสองก็ออกเดินทางจากเมืองที่หลับใหล โดยมีดอกไม้ป่าค่อย ๆ โน้มตัวพร้อมกับส่งกลิ่นหอม เหมือนอยากอวยพรให้การเดินทางครั้งนี้ประสบความสำเร็จ

ตอนที่ 3: การเดินทางของมิตรภาพ

หลังจากออกเดินทางจากเมืองเลเกนกราด เรย์กอชและโคเชนกาเดินทางข้ามทุ่งหญ้าและเนินเขาอย่างเงียบงัน ท้องฟ้าในวันนั้นสดใสและเย็นสบาย ลมพัดเบา ๆ ผ่านยอดหญ้าและใบไม้ที่เริ่มเปลี่ยนสีตามฤดูกาล โคเชนกานั่งอยู่บนไหล่ของเรย์กอชอย่างสง่างาม เธอไม่พูดมากนัก แต่สายตาของเธอเต็มไปด้วยความตั้งใจและความหวัง ส่วนเรย์กอชก็ยังคงเงียบเช่นเคย เขาไม่ชินกับการมีใครอยู่ใกล้ ๆ และเขาก็ไม่รู้จะพูดอะไรดี

ระหว่างทาง โคเชนกาเล่าเรื่องเมืองดูลาเบีย (Đulabija) ให้เรย์กอชฟัง เธอเล่าว่าผู้คนในเมืองเคยอยู่ร่วมกันอย่างสงบ แต่เมื่อสะพานหินที่เชื่อมเมืองกับทุ่งนาเกิดรอยร้าว ผู้คนก็เริ่มโทษกันไปมา ไม่มีใครยอมซ่อมสะพาน เพราะต่างฝ่ายต่างคิดว่าไม่ใช่หน้าที่ของตน ความขัดแย้งเล็ก ๆ ค่อย ๆ ขยายใหญ่ขึ้น จนกลายเป็นความบาดหมางที่ทำให้เมืองทั้งเมืองสั่นคลอน และเมื่อสะพานพังลง น้ำจากแม่น้ำก็ไหลทะลักเข้าท่วมพื้นที่เกษตร ผู้คนเริ่มขาดอาหาร และความโกรธก็ยิ่งทวีขึ้น

เรย์กอชฟังอย่างเงียบ ๆ เขาไม่เข้าใจว่าทำไมผู้คนถึงทะเลาะกันเรื่องสะพาน เขาเคยเห็นสะพานหินมากมายในเมืองที่หลับใหล และเคยซ่อมมันเล่น ๆ ด้วยหินก้อนใหญ่ที่อยู่ใกล้มือ สำหรับเขา การซ่อมสะพานไม่ใช่เรื่องยาก แต่เขาไม่เคยคิดว่ามันจะมีผลต่อชีวิตของใครมากมายขนาดนั้น

เมื่อเดินทางผ่านป่าใหญ่ โคเชนกาเริ่มเหนื่อย เธอหลับไปบนไหล่ของเรย์กอชอย่างเงียบ ๆ ยักษ์ชรามองเธอด้วยสายตาอ่อนโยน ไม่เคยมีใครไว้ใจเขาขนาดนี้มาก่อน และเขาไม่เคยรู้สึกว่าตัวเองมีความหมายต่อใครเลย จนกระทั่งวันนี้

สามวันผ่านไป ทั้งสองเดินทางมาถึงริมเมืองดูลาเบีย เมืองที่เคยสดใสบัดนี้เต็มไปด้วยความเงียบและความตึงเครียด ผู้คนมองหน้ากันด้วยความระแวง และไม่มีใครยิ้มให้กันเลย โคเชนกาบินลงจากไหล่ของเรย์กอช แล้วเดินเข้าไปในเมืองเพื่อบอกข่าวว่า เธอพายักษ์มาช่วยซ่อมสะพาน

ผู้คนในเมืองต่างตกใจเมื่อเห็นร่างสูงใหญ่ของเรย์กอชที่ยืนอยู่ริมแม่น้ำ พวกเขาไม่เคยเห็นสิ่งมีชีวิตเช่นนี้มาก่อน บางคนก็รู้สึกหวาดกลัว แต่โคเชนกาเดินเข้าไปกลางฝูงชน และกล่าวด้วยเสียงมั่นคงว่า “เขามาเพื่อช่วย ไม่ใช่เพื่อทำร้าย” คำพูดนั้นทำให้ผู้คนเริ่มเงียบลง และมองเรย์กอชด้วยสายตาที่เปลี่ยนไป

เรย์กอชไม่พูดอะไร เขาแค่เดินไปยังจุดที่สะพานหินเคยตั้งอยู่ และมองดูเศษหินที่กระจัดกระจาย อยู่ริมฝั่ง เขาโน้มตัวลง หยิบหินก้อนใหญ่ขึ้นมาทีละก้อน และวางมันลงอย่างมั่นคง โดยไม่ต้องใช้แรงมากนัก ทุกการเคลื่อนไหวของเขาเต็มไปด้วยความระมัดระวัง ราวกับเขากำลังซ่อมหัวใจของเมือง ไม่ใช่แค่สะพาน

ผู้คนเริ่มมุงดูด้วยความสงบ ไม่มีเสียงโต้เถียง ไม่มีเสียงวิจารณ์ มีเพียงความเงียบที่เต็มไปด้วยความหวัง และในวันนั้น เมืองดูลาเบียก็เริ่มเปลี่ยนไปทีละน้อย

ตอนที่ 4: สะพานแห่งความเข้าใจ

เมื่อเรย์กอชวางหินก้อนสุดท้ายลงตรงกลางแม่น้ำ เสียงน้ำที่เคยไหลแรงก็เริ่มสงบลง สะพานหินที่เคยพังทลายกลับคืนสู่สภาพมั่นคงอีกครั้ง แม้จะไม่เหมือนเดิมทุกประการ แต่ก็แข็งแรงพอให้ผู้คนเดินข้ามได้อย่างปลอดภัย ผู้คนในเมืองดูลาเบีย มองสะพานที่สร้างขึ้นใหม่ด้วยความเงียบสงบ ไม่มีเสียงปรบมือ ไม่มีเสียงโห่ร้อง มีเพียงความรู้สึกบางอย่างที่ค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นในใจของแต่ละคน ความรู้สึกนั้นก็คือ ความละอาย ความสำนึก และความหวัง

หลังจากสะพานซ่อมเสร็จ โคเชนกาก็เดินไปกลางสะพาน และหันหน้าไปยังชาวเมือง เธอไม่ได้กล่าวโทษใคร ไม่ได้ตำหนิความขัดแย้งที่เกิดขึ้น เธอเพียงกล่าวว่า “สะพานนี้ไม่ได้สร้างขึ้นด้วยหินเพียงอย่างเดียว แต่สร้างขึ้นด้วยความตั้งใจของผู้ที่ไม่เคยรู้จักเราเลย” คำพูดนั้นทำให้ผู้คนเริ่มหันมามองหน้ากัน บางคนเริ่มพูดคุย บางคนเดินข้ามสะพานไปยังฝั่งตรงข้ามเพื่อช่วยกันเก็บเศษไม้และซ่อมแซมพื้นที่เกษตรที่ถูกน้ำท่วม

เรย์กอชยืนอยู่เงียบ ๆ ริมแม่น้ำ เขาไม่เข้าใจคำพูดของโคเชนกาทั้งหมด แต่เขารู้สึกได้ถึงบรรยากาศที่เปลี่ยนแปลงไป ผู้คนไม่ได้มองเขาด้วยความหวาดกลัวอีกแล้ว เด็ก ๆ เริ่มเดินเข้าใกล้เขา และบางคนก็กล้าถามว่า “ท่านมาจากเมืองไหน” เรย์กอชไม่ตอบ เขาเพียงยิ้มเล็กน้อย และมองไปยังทิศทางของเมืองเลเกนกราดที่อยู่ไกลออกไป

วันต่อมา เมืองดูลาเบียกลับมามีชีวิตอีกครั้ง ผู้คนเริ่มช่วยกันซ่อมแซมบ้านเรือน ปลูกพืช และแบ่งปันอาหารกันมากขึ้น ไม่มีใครพูดถึงความขัดแย้งอีกต่อไป เพราะทุกคนรู้ดีว่า หากไม่มีโคเชนกาและเรย์กอช เมืองนี้อาจไม่มีวันฟื้นกลับมาได้

เรย์กอชไม่ได้อยู่ในเมืองนานนัก เขาไม่ชอบเสียงจอแจ ไม่ชอบถนนที่มีผู้คนพลุกพล่าน และไม่ชอบคำถามที่มากเกินไป เขาเพียงต้องการกลับไปยังเมืองที่หลับใหล กลับไปยังต้นไม้ใหญ่และลำธารที่เขาคุ้นเคย โคเชนกาเข้าใจดี และไม่ได้รั้งเขาไว้ เธอเพียงเดินไปส่งเขาที่ชายป่า และกล่าวว่า “ขอบคุณที่ท่านมา” เรย์กอชพยักหน้าเบา ๆ แล้วเดินจากไปอย่างเงียบ ๆ

ตอนที่ 5: การกลับคืนและคำตอบของชีวิต

หลังจากเรย์กอชเดินออกจากเมืองดูลาเบีย โคเชนกาก็ได้แต่ยืนมองตามร่างสูงใหญ่ที่ค่อย ๆ ลับหายไปในแนวต้นไม้ เธอรู้ดีว่าเขาไม่ได้ต้องการคำขอบคุณ ไม่ต้องการเสียงสรรเสริญ เขาเพียงทำในสิ่งที่ควรทำ แล้วกลับไปยังที่ที่เขาเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ

หลายวันผ่านไป เมืองดูลาเบียเริ่มฟื้นตัวอย่างมั่นคง ผู้คนกลับมาทำงานร่วมกันอีกครั้ง ความขัดแย้งที่เคยฝังลึกค่อย ๆ จางหายไป และในบทสนทนาของชาวเมือง มักมีชื่อของเรย์กอชปรากฏขึ้นเสมอ แม้เขาจะไม่อยู่ตรงนั้น แต่ความเงียบสงบและความเมตตาของเขายังคงอยู่ในใจของผู้คน

ในขณะเดียวกัน เรย์กอชกลับมาถึงเมืองเลเกนกราดที่หลับใหล เขาเดินผ่านซากหินที่คุ้นเคย ผ่านลำธารที่ยังคงไหลอย่างไม่เปลี่ยนแปลง และนั่งลงใต้ต้นไม้ใหญ่ต้นเดิมที่เขาเคยนั่งอยู่ทุกวัน แต่ครั้งนี้ ทุกอย่างดูเปลี่ยนไปเล็กน้อย แม้เมืองจะยังเงียบงันเหมือนเดิม แต่ในใจของเขากลับมีเสียงใหม่ เสียงของโคเชนกา เสียงของผู้คนที่เขาได้ช่วยเหลือ และเสียงของความรู้สึกที่เขาไม่เคยรู้จักมาก่อน นั่นก็คือ….ความผูกพัน

เขาเริ่มมองเมืองที่พังทลายด้วยสายตาใหม่ ไม่ใช่เพียงซากหินที่ไร้ชีวิต แต่เป็นสถานที่ที่เขาเคยอยู่ และอาจเป็นสถานที่ที่เขาสามารถฟื้นฟูได้ เขาเริ่มเก็บหินก้อนเล็ก ๆ มาวางเรียงกันอย่างเงียบ ๆ ไม่ใช่เพื่อสร้างสิ่งใหญ่โต แต่เพื่อให้เมืองนี้มีชีวิตเล็ก ๆ กลับคืนมา

วันหนึ่ง โคเชนกากลับมาเยี่ยมเขาอีกครั้ง เธอไม่ได้มาขอความช่วยเหลือ แต่เพียงมานั่งข้างเขาใต้ต้นไม้ใหญ่ ทั้งสองไม่พูดอะไรมากนัก เพียงนั่งเงียบ ๆ ฟังเสียงลมและเสียงน้ำไหล เหมือนกับว่าไม่จำเป็นต้องพูดอะไรอีกแล้ว เพราะสิ่งที่สำคัญที่สุดได้เกิดขึ้นแล้ว นั่นก็คือ…มิตรภาพที่แท้จริง

และนับจากวันนั้น เมืองเลเกนกราดก็ไม่ใช่เมืองที่หลับใหลอีกต่อไป แม้จะยังไม่มีผู้คนมากมาย ไม่มีเสียงจอแจ แต่ก็มีชีวิตเล็ก ๆ ที่ค่อย ๆ เติบโตขึ้นอย่างเงียบ ๆ มีดอกไม้ป่าที่ผลิบานมากขึ้น มีลำธารที่ใสขึ้น และมีมิตรภาพที่ยังคงอยู่ในใจของยักษ์ชราและนางฟ้าผู้กล้าหาญ.

ยักษ์เรย์กอชนั่งใต้ซุ้มหินกลางป่าฤดูใบไม้ร่วง กำลังเล่านิทานให้โคเชนกา นางฟ้าตัวเล็กผมทองที่มีปีกโปร่งใส สวมชุดพื้นเมืองปักลายอย่างประณีต ท่ามกลางแสงแดดอ่อนและใบไม้ร่วงที่โรยทั่วพื้นป่า

Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานคลาสสิก, นิทานเชคสเปียร์

เจ้าชายแฮมเล็ต (Hamlet) : นิทานก่อนนอนจากบทละครอมตะของเชคสเปียร์

Hamlet คือบทละครโศกนาฏกรรมที่เขียนโดย วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) กวีและนักเขียนบทละครชาวอังกฤษผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรมโลก ผลงานชิ้นนี้ถูกเขียนขึ้นราวปี ค.ศ. 1600–1601 และถือเป็นหนึ่งในบทละครที่ลึกซึ้งและทรงพลังที่สุดของเชคสเปียร์ ถ่ายทอดเรื่องราวของเจ้าชายแห่งเดนมาร์กผู้ต้องเผชิญกับความจริงอันเจ็บปวด การสูญเสีย และความลังเลในการแก้แค้น

นักวิชาการด้านวรรณกรรมทั่วโลกยกย่อง Hamlet ว่าเป็นบทละครที่สะท้อนความซับซ้อนของจิตใจมนุษย์อย่างลึกซึ้ง โดยเฉพาะความขัดแย้งระหว่างหน้าที่ ความรู้สึก และความจริง ตัวละครแฮมเล็ตกลายเป็นสัญลักษณ์ของความเปลี่ยวเหงา ความคิดลึก และการตั้งคำถามต่อชีวิตและความตาย บทละครเรื่องนี้ยังเป็นแหล่งอ้างอิงสำคัญในวงการปรัชญา จิตวิทยา และศิลปะการละครทั่วโลก

เราได้นำวรรณกรรมเรื่องนี้มาเรียบเรียงใหม่ในรูปแบบนิทาน โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกวัย โดยเฉพาะเยาวชน วรรณกรรมต้นฉบับเล่าในรูปแบบบทละคร (play) ที่แบ่งเป็นฉากและใช้บทสนทนาเป็นหลัก เราจึงปรับเป็นการเล่าเรื่องแบบนิทานที่มีบรรยายฉาก เหตุการณ์ และอารมณ์ของตัวละครอย่างละเมียดละไม โดยยังคงรักษาเนื้อหาและอารมณ์ตามต้นฉบับอย่างเคร่งครัด การได้รู้เรื่องราวของวรรณกรรมระดับโลกเช่นนี้จะช่วยเปิดโลกทัศน์ เสริมความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ และปลูกฝังความละเอียดอ่อนทางอารมณ์ หากใครสนใจอ่านต้นฉบับภาษาอังกฤษ สามารถหาอ่านได้จาก Shakespeare’s Hamlet – Project Gutenberg หรือแหล่งวรรณกรรมคลาสสิกอื่นๆ ที่เผยแพร่แบบสาธารณะ

ณ ราชอาณาจักรเดนมาร์ก อากาศหนาวเย็นและเงียบงันในยามค่ำคืน ทหารยามสองนาย ชื่อว่า ฟรานซิสโก (Francisco) และบาร์นาร์โด (Bernardo) ยืนเฝ้าบนกำแพงปราสาทเอลซินอร์ (Elsinore) พวกเขาสลับเวรอย่างเคร่งครัด แต่ในคืนหนึ่ง มีบางสิ่งปรากฏขึ้นที่ทำให้ทุกคนหวาดกลัว

“มันมาอีกแล้ว” บาร์นาร์โดกล่าวเสียงสั่น “เงาร่างนั้น…เหมือนพระราชาองค์ก่อนทุกประการ”

วิญญาณเงียบงัน ไม่พูดจา เพียงเดินผ่านกำแพงด้วยท่าทีสงบแต่เยือกเย็น ทหารยามรีบไปแจ้ง ฮอเรชิโอ (Horatio) เพื่อนของเจ้าชายแฮมเล็ต (Hamlet) ผู้มีสติปัญญาและไม่เชื่อเรื่องเหนือธรรมชาติ

เมื่อฮอเรชิโอเห็นวิญญาณ เขาก็เปลี่ยนใจทันที “มันคือพระราชาแน่ ข้าต้องบอกแฮมเล็ต”

ในปราสาทเอลซินอร์ เจ้าชายแฮมเล็ต เศร้าโศกอย่างหนัก พระบิดาของเขาเพิ่งสิ้นพระชนม์อย่างกะทันหัน และพระมารดาผู้มีพระนามว่า ราชินีเกอร์ทรูด (Gertrude) ได้แต่งงานใหม่กับ คลอเดียส (Claudius) พระอนุชาของพระราชาองค์ก่อน ซึ่งตอนนี้ขึ้นครองราชย์แทน

แฮมเล็ตไม่อาจเข้าใจได้ว่าเหตุใดทุกอย่างจึงเปลี่ยนไปเร็วเช่นนี้ เขาเฝ้าถามตัวเอง “เหตุใดแม่จึงแต่งงานกับเขา? เหตุใดข้ารู้สึกว่ามีบางสิ่งผิดปกติ?”

เมื่อฮอเรชิโอแจ้งเรื่องวิญญาณ แฮมเล็ตรีบไปยังกำแพงปราสาทในคืนถัดมา และแล้ว…วิญญาณก็ปรากฏขึ้นอีกครั้ง

วิญญาณหยุดอยู่ตรงหน้าแฮมเล็ต และกล่าวด้วยเสียงแผ่วเบา “ข้าคือบิดาของเจ้า…ข้าถูกฆาตกรรม”

แฮมเล็ตตกใจ “ใครทำเช่นนั้น?”

วิญญาณตอบ “คลอเดียส น้องของข้า เขาเทยาพิษลงในหูข้าขณะหลับ และแย่งบัลลังก์ไป เขาแต่งงานกับแม่ของเจ้า และปิดบังความจริงไว้ทั้งหมด”

แฮมเล็ตนิ่งงัน โลกทั้งใบเงียบลงในใจของเขา

“จงแก้แค้นให้ข้า…แต่อย่าทำร้ายแม่ของเจ้า” วิญญาณกล่าวก่อนจะจางหายไปในความมืด

แฮมเล็ตยืนอยู่ลำพังในราตรีอันหนาวเย็น ดวงตาเต็มไปด้วยคำถามและความเจ็บปวด “ข้าจะทำเช่นไร…ข้าจะเชื่อสิ่งที่ข้าเห็นหรือไม่?”

…………

หลังจากคืนที่วิญญาณของพระราชาองค์ก่อนปรากฏตัวต่อหน้าแฮมเล็ต (Hamlet) และเปิดเผยความจริงอันน่าสะพรึง แฮมเล็ตกลับสู่ปราสาทเอลซินอร์ด้วยจิตใจที่สับสน เขาไม่อาจแน่ใจได้ว่า สิ่งที่เขาเห็นคือความจริง หรือเป็นภาพลวงจากความเศร้าและความแค้น

“ข้าต้องรู้ให้แน่ชัดก่อนจะลงมือ” เขาพึมพำกับตนเอง “ข้าจะไม่ฆ่าใครด้วยความสงสัย”

เพื่อปกปิดความตั้งใจและสังเกตพฤติกรรมของคลอเดียส แฮมเล็ตจึงเริ่มแสร้งทำเป็นเสียสติ เขาพูดจาแปลกประหลาด เดินไปมาอย่างไร้ทิศทาง และตั้งคำถามกับสิ่งที่ไม่มีใครเข้าใจ

ราชินีเกอร์ทรูดและคลอเดียสเริ่มวิตก พวกเขาเชิญเพื่อนเก่าของแฮมเล็ต คือ โรเซนแครนซ์ (Rosencrantz) และกิลเดนสเติร์น (Guildenstern) ให้มาสังเกตพฤติกรรมของเขา และรายงานกลับ

“ข้ารู้ว่าเขาไม่บ้า” คลอเดียสกล่าว “แต่ข้าไม่รู้ว่าเขาคิดอะไรอยู่”

ในขณะเดียวกัน แฮมเล็ตเริ่มตั้งคำถามกับทุกสิ่งรอบตัว เขาเฝ้าสังเกตผู้คน และเริ่มเห็นความหลอกลวงที่แฝงอยู่ในรอยยิ้มและคำพูด

เขาเดินไปยังห้องว่าง และกล่าวกับตัวเองในความเงียบ “To be, or not to be—that is the question…”

แฮมเล็ตครุ่นคิดถึงความหมายของชีวิต ความตาย และความเจ็บปวดที่มนุษย์ต้องเผชิญ

“การมีชีวิตอยู่คือการทนทุกข์ หรือการสิ้นใจคือการหลุดพ้น?” เขาถามโดยไม่มีคำตอบ

แฮมเล็ตไม่เพียงสงสัยในความจริงของโลกภายนอก แต่ยังสงสัยในความจริงภายในใจของตนเอง เขาเริ่มวางแผนเพื่อเปิดโปงคลอเดียส โดยไม่ใช้ดาบ แต่ใช้การแสดง

“ข้าจะให้คณะละครมาแสดงเรื่องราวของการฆาตกรรม…เหมือนที่วิญญาณเล่าให้ข้าฟัง หากเขามีความผิด เขาจะเผยออกมาเอง”

………….

แฮมเล็ต (Hamlet) เรียกคณะละครเร่ที่เดินทางผ่านเมืองให้มาแสดงในปราสาทเอลซินอร์ เขาเลือกเรื่องที่มีฉากการฆาตกรรมของกษัตริย์โดยน้องชาย เหมือนกับสิ่งที่วิญญาณเล่าให้เขาฟัง และขอให้พวกนักแสดงเพิ่มฉากสำคัญเข้าไป เพื่อให้คลอเดียสได้เห็นภาพสะท้อนของความผิด

“ข้าจะดูปฏิกิริยาของเขา หากเขาสะดุ้งหรือหลบตา ข้าจะรู้ว่าเขามีความผิด” แฮมเล็ตกล่าวกับฮอเรชิโอ (Horatio) ซึ่งนั่งข้างเขาในค่ำคืนแห่งการแสดง

เมื่อการแสดงเริ่มขึ้น แขกในราชสำนักต่างนั่งชมอย่างสงบ ฉากแรกผ่านไปด้วยเสียงหัวเราะเบาๆ แต่เมื่อถึงฉากที่กษัตริย์หลับในสวน และน้องชายเทยาพิษลงในหูของเขา คลอเดียสเริ่มขยับตัวอย่างไม่สบายใจ สักพัก คลอเดียสลุกขึ้นยืนอย่างรวดเร็ว สีหน้าตระหนก และกล่าวเสียงดัง “หยุดการแสดงนี้!”

ทุกคนในห้องเงียบงัน คลอเดียสเดินออกจากห้องอย่างรีบร้อน ทิ้งความสงสัยไว้เบื้องหลัง


แฮมเล็ตหันไปหาฮอเรชิโอ “เจ้าก็เห็นแล้วใช่ไหม? เขาไม่อาจทนดูฉากนั้นได้”

“ข้าเห็นชัดเจน” ฮอเรชิโอตอบ “เขามีความผิดในใจแน่นอน”

แฮมเล็ตมั่นใจแล้วว่า วิญญาณพูดความจริง เขาเริ่มวางแผนต่อไป แต่ความลังเลยังคงอยู่ในใจของเขา เขาไม่ใช่ชายที่ฆ่าโดยไม่คิด เขาเป็นชายที่ต้องเข้าใจทุกสิ่งก่อนลงมือ

ในขณะเดียวกัน คลอเดียสเองก็เริ่มหวาดกลัว เขารู้ว่าแฮมเล็ตสงสัย และอาจลงมือเมื่อใดก็ได้ เขาจึงวางแผนส่งแฮมเล็ตไปยังอังกฤษ โดยอ้างว่าเพื่อความปลอดภัย

“ข้าจะส่งเขาไปพร้อมกับโรเซนแครนซ์และกิลเดนสเติร์น…และข้าจะให้จดหมายลับไปด้วย” คลอเดียสกล่าวกับราชินี

แฮมเล็ตรู้ทันแผนนี้ และเริ่มเตรียมใจสำหรับการเดินทางที่อาจไม่มีวันกลับ

……

แฮมเล็ต (Hamlet) ออกเดินทางไปอังกฤษตามคำสั่งของคลอเดียส แม้จะรู้ว่ามีบางสิ่งซ่อนอยู่ในแผนนี้ เขายังลังเลว่าจะลงมือแก้แค้นหรือไม่ เขาไม่ใช่ชายที่ฆ่าเพราะโกรธ แต่เป็นผู้ที่ต้องเข้าใจความจริงอย่างลึกซึ้งก่อนจะตัดสินใจ

ในขณะเดียวกันนั้น โอฟีเลีย (Ophelia) หญิงสาวผู้เคยใกล้ชิดกับแฮมเล็ต กำลังเผชิญความเจ็บปวดจากการสูญเสียโปลอเนียส (Polonius) ผู้เป็นบิดา ซึ่งถูกแฮมเล็ตแทงโดยไม่ตั้งใจขณะซ่อนตัวอยู่หลังม่านในห้องของราชินี

โอฟีเลียไม่อาจรับมือกับความเศร้าได้ นางเริ่มพูดจาเลื่อนลอย ร้องเพลงเศร้า และเดินไปมาในสวนอย่างไร้จุดหมาย

“เขาฆ่าพ่อข้า…แต่ข้าก็ยังรักเขา” นางพึมพำกับดอกไม้ในมือ

เมื่อ ลาร์ทีส (Laertes) พี่ชายของโอฟีเลีย กลับมาจากต่างเมืองและรู้ข่าวการตายของบิดา รวมทั้งเรื่องอาการของน้องสาว เขาโกรธแฮมเล็ตอย่างรุนแรง ดังนั้น เขาจึงไปหาคลอเดียสเพื่อขอความยุติธรรม

“ข้าจะสู้กับเขา…ข้าจะล้างแค้นให้พ่อข้า” ลาร์ทีสกล่าวด้วยดวงตาแข็งกร้าว

คลอเดียสเห็นโอกาส จึงเสนอให้จัดการประลองดาบระหว่างลาร์ทีสกับแฮมเล็ต โดยแอบชโลมพิษไว้ที่ปลายดาบของลาร์ทีส และเตรียมถ้วยไวน์ผสมยาพิษไว้ให้แฮมเล็ตดื่ม หากเขารอดจากดาบ

ในช่วงเวลาเดียวกันนั้น จู่ ๆ ข่าวการตายของโอฟีเลียก็แพร่ไปทั่วปราสาท นางจมน้ำในลำธารขณะเก็บดอกไม้ แต่ไม่มีใครรู้ว่ามันเป็นอุบัติเหตุหรือความตั้งใจ

เมื่อแฮมเล็ตทราบข่าว เขารับกลับมาที่เดนมาร์ก…ทันเวลาเห็นพิธีฝังศพของโอฟีเลีย เขายืนอยู่ข้างหลุมศพด้วยหัวใจที่แตกสลาย

“ข้ารักนางมากกว่าที่ใครเคยรัก…ไม่มีใคร แม้แต่พี่ชาย ที่จะรักนางได้เท่าข้า” เขากล่าวเสียงสั่น

ลาร์ทีสซึ่งอยู่ในพิธีด้วย โกรธแฮมเล็ตอย่างสุดขั้ว ทั้งสองเผชิญหน้ากัน และการประลองได้ถูกกำหนดให้จัดขึ้นในวันถัดไป

……………………..

ในวันแห่งการประลอง แฮมเล็ตและลาร์ทีส ยืนเผชิญหน้ากันกลางห้องโถงของปราสาทเอลซินอร์ ผู้คนในราชสำนักต่างมาชมด้วยความตึงเครียด คลอเดียสและราชินีเกอร์ทรูดนั่งอยู่บนบัลลังก์ โดยมีถ้วยไวน์วางอยู่ข้างกาย

แฮมเล็ตกล่าวอย่างสงบ “ข้าขอโทษสำหรับสิ่งที่เกิดขึ้นกับพ่อของเจ้า…ข้าไม่ได้ตั้งใจ”

ลาร์ทีสพยักหน้าเล็กน้อย แต่ความแค้นยังคงอยู่ในดวงตา “ข้าจะสู้เพื่อเกียรติของครอบครัวข้า”

การประลองเริ่มขึ้น ดาบฟาดกันอย่างรวดเร็ว เสียงเหล็กกระทบกันดังก้องไปทั่วห้อง ทั้งสองสู้กันอย่างดุเดือด และในจังหวะหนึ่ง ลาร์ทีสแทงแฮมเล็ตด้วยดาบที่ชโลมพิษไว้

แต่แล้ว ดาบหลุดจากมือของลาร์ทีส และแฮมเล็ตหยิบขึ้นมาแทงกลับโดยไม่รู้ว่ามีพิษเช่นกัน

ราชินีเกอร์ทรูดซึ่งไม่รู้เรื่องยาพิษในไวน์ ดื่มถ้วยที่คลอเดียสเตรียมไว้ให้แฮมเล็ต และล้มลงทันที

“ไวน์นั้นมีพิษ!” ลาร์ทีสร้องขึ้นด้วยความสำนึก “ข้าถูกหลอก…ข้ากับเจ้า…เราทั้งคู่กำลังจะตาย”

แฮมเล็ตหันไปหาคลอเดียสด้วยดวงตาแข็งกร้าว “เจ้าคือผู้วางแผนทั้งหมดนี้” แล้วแฮมเล็ตก็แทงคลอเดียสด้วยดาบพิษ และบังคับให้เขาดื่มไวน์ถ้วยนั้น

คลอเดียสสิ้นใจ ราชินีสิ้นใจ ลาร์ทีสสิ้นใจ และแฮมเล็ตเองก็ล้มลงเช่นกัน

ก่อนสิ้นลมหายใจ แฮมเล็ตเรียกฮอเรชิโอ “อย่าตายตามข้า…จงเล่าเรื่องของข้าให้โลกฟัง…ให้คนรู้ว่าความจริงคืออะไร”

ฮอเรชิโอพยักหน้า น้ำตาไหล “ข้าจะเล่า…ข้าสัญญา”

…….

เสียงแตรดังขึ้น และม่านแห่งโศกนาฏกรรมก็ปิดลง

Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานความรัก, นิทานตลกก่อนนอน, นิทานเชคสเปียร์

ราตรีลวงใจ (Twelfth Night) : นิทานความรัก ความลวง ตลกโรแมนติกจากเชคสเปียร์

Twelfth Night หรือชื่อเต็มว่า Twelfth Night, or What You Will คือบทละครแนวตลกโรแมนติกที่เขียนโดย วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) กวีและนักเขียนบทละครชาวอังกฤษผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรมโลก ผลงานชิ้นนี้ถูกเขียนขึ้นราวปี ค.ศ. 1601–1602 เพื่อแสดงในช่วงเทศกาลฉลองหลังคริสต์มาส โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการปลอมตัว ความรักที่ซับซ้อน และความเข้าใจผิดอันแสนสนุก

นักวิชาการด้านวรรณกรรมยกย่อง Twelfth Night ว่าเป็นหนึ่งในบทละครที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถของเชคสเปียร์ในการสร้างตัวละครที่มีชีวิตชีวาและซับซ้อน โดยเฉพาะไวโอลา (Viola) ซึ่งปลอมตัวเป็นชายเพื่อเอาตัวรอด และกลายเป็นศูนย์กลางของความรักที่พันกันอย่างน่าทึ่ง บทละครเรื่องนี้ยังสะท้อนประเด็นเรื่องอัตลักษณ์ ความเท่าเทียม และการให้อภัยอย่างงดงาม จึงเป็นที่นิยมทั้งในวงการละครเวทีและการศึกษาวรรณกรรมทั่วโลก

เราได้นำวรรณกรรมเรื่องนี้มาเรียบเรียงใหม่ในรูปแบบนิทาน โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกวัย โดยเฉพาะเยาวชน วรรณกรรมต้นฉบับเล่าในรูปแบบบทละคร (play) ที่แบ่งเป็นฉากและใช้บทสนทนาเป็นหลัก เราจึงปรับเป็นการเล่าเรื่องแบบนิทานที่มีบรรยายฉาก เหตุการณ์ และอารมณ์ของตัวละครอย่างละเมียดละไม โดยยังคงรักษาเนื้อหาและอารมณ์ตามต้นฉบับอย่างเคร่งครัด การได้รู้เรื่องราวของวรรณกรรมระดับโลกเช่นนี้จะช่วยเปิดโลกทัศน์ เสริมความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ และปลูกฝังความละเอียดอ่อนทางอารมณ์ หากใครสนใจอ่านต้นฉบับภาษาอังกฤษ สามารถหาอ่านได้จาก Shakespeare’s Twelfth Night – Project Gutenberg

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีหญิงสาวชื่อไวโอลา (Viola) และเซบาสเตียน (Sebastian) ซึ่งเป็นฝาแฝด พวกเขารักกันมากและเดินทางร่วมกันบนเรือลำหนึ่งที่แล่นข้ามทะเลอันกว้างใหญ่ แต่แล้ววันหนึ่ง พายุใหญ่ก็พัดกระหน่ำจนเรือแตกกลางทะเล

ไวโอลารอดชีวิตมาได้โดยมีชาวประมงช่วยพาขึ้นฝั่งที่เมืองอิลลีเรีย (Illyria) นางเสียใจอย่างสุดซึ้ง เพราะคิดว่าเซบาสเตียนพี่ชายของตนจมน้ำไปแล้ว

“ข้าคงเหลือตัวคนเดียวในโลกนี้แล้ว…” นางพึมพำกับตนเองขณะมองทะเลที่เงียบงัน

…….

เมืองอิลลีเรียมีผู้ปกครองคือ ดยุก ออร์ซิโน (Duke Orsino) ขุนนางผู้สูงศักดิ์และมีชื่อเสียง เขาเป็นชายหนุ่มผู้เปี่ยมด้วยความรักและความฝัน เขาหลงรักหญิงสาวชื่อเลดี้โอลิเวีย (Lady Olivia) ซึ่งเป็นหญิงสูงศักดิ์ผู้เพิ่งสูญเสียพี่ชาย และยังไม่เปิดใจรับรักใคร

“ข้ารักนาง…แต่ดูเหมือนนางไม่เคยเห็นข้าเลย” ดยุกออร์ซิโนกล่าวกับข้ารับใช้

…….

ไวโอลาได้ยินเรื่องราวของ ดยุก ออร์ซิโน และรู้ว่านางไม่อาจใช้ชีวิตในเมืองนี้ในฐานะหญิงสาวได้อย่างปลอดภัย นางจึงตัดสินใจปลอมตัวเป็นชายหนุ่ม และตั้งชื่อใหม่ว่าเซซาริโอ (Cesario)

“ข้าจะเป็นข้ารับใช้ของ ดยุก ออร์ซิโน ข้าจะเริ่มต้นชีวิตใหม่” นางกล่าวอย่างแน่วแน่

……

ด้วยความเฉลียวฉลาดและความอ่อนโยน ไวโอลาในนามเซซาริโอได้รับความไว้วางใจจากดยุกออร์ซิโนอย่างรวดเร็ว และกลายเป็นผู้สนิทที่ดยุกใช้ให้ไปส่งสารรักถึงเลดี้โอลิเวีย

“เจ้ามีถ้อยคำที่อ่อนโยน…จงไปพูดแทนข้าเถิด” ดยุกกล่าว

ไวโอลาแม้จะเจ็บปวดในใจ เพราะนางเริ่มหลงรักดยุกออร์ซิโน แต่ก็ยอมทำหน้าที่อย่างซื่อสัตย์

……..

เมื่อเซซาริโอ ซึ่งแท้จริงคือไวโอลาในร่างชายหนุ่ม ไปส่งสารรักจาก ดยุก ออร์ซิโน ถึงเลดี้โอลิเวีย นางกลับรู้สึกประหลาดใจกับความอ่อนโยนและความจริงใจของผู้ส่งสารมากกว่าคำพูดของ ดยุก

“เจ้าพูดได้นุ่มนวล…แต่แฝงความเศร้าในดวงตา” เลดี้โอลิเวียกล่าวขณะมองเซซาริโอ

ไวโอลาไม่กล้าสบตานางนานนัก เพราะรู้ดีว่าตนกำลังปลอมตัว และหัวใจของตนก็รัก ดยุก ออร์ซิโนอย่างสุดหัวใจ

“ข้าเพียงทำหน้าที่…ข้าไม่อาจพูดแทนหัวใจของข้าเอง” นางตอบเบาๆ

แต่คำพูดนั้นกลับทำให้เลดี้โอลิเวียรู้สึกหวั่นไหว นางเริ่มหลงรักเซซาริโอ โดยไม่รู้เลยว่าเขาไม่ใช่ชายหนุ่มจริงๆ

…….

“ข้าจะไม่รับรักจากดยุก…แต่ข้าจะส่งคนไปหาเซซาริโอแทน” นางกล่าวกับข้ารับใช้

……

ในขณะเดียวกัน เซบาสเตียน (Sebastian) พี่ชายของไวโอลา ซึ่งไม่ได้จมน้ำตามที่นางเข้าใจ กลับรอดชีวิตมาได้ และเดินทางมาถึงเมืองอิลลีเรียพร้อมกับอันโตนิโอ (Antonio) กะลาสีผู้ช่วยชีวิตเขา

“ข้าจะตามหาน้องสาวข้า…หากนางยังมีชีวิตอยู่” เซบาสเตียนกล่าวอย่างมุ่งมั่น

อันโตนิโอเตือนว่าเมืองนี้ไม่ปลอดภัยสำหรับเขา เพราะเคยมีเรื่องกับทางการมาก่อน แต่เขายอมเสี่ยงเพื่อช่วยเซบาสเตียน

“ข้าจะอยู่ใกล้ๆ เจ้า…แม้จะต้องหลบซ่อนก็ตาม” เขากล่าว

เมื่อเซบาสเตียนเดินในเมือง ผู้คนต่างเข้าใจผิดว่าเขาคือเซซาริโอ เพราะทั้งสองเป็นฝาแฝดที่หน้าตาเหมือนกันอย่างมาก

ความเข้าใจผิดเริ่มก่อตัวขึ้นอย่างเงียบ ๆ และความรักก็เริ่มพันกันอย่างไม่อาจคลี่คลายได้ง่าย ๆ

……..

ในวันหนึ่ง เซซาริโอ ซึ่งแท้จริงคือไวโอลา ได้รับคำสั่งจาก ดยุก ออร์ซิโน ให้ไปส่งสารรักอีกครั้งถึงเลดี้โอลิเวีย เซซาริโอไปด้วยหัวใจที่หนักอึ้ง เพราะทุกครั้งที่นางพูดแทนดยุก นางก็ยิ่งรักดยุก มากขึ้น

“ข้าพูดแทนท่าน…แต่ข้าอยากให้ท่านรู้ว่าข้าเองก็มีหัวใจ” ไวโอลาพึมพำขณะเดินทางไปยังคฤหาสน์ของเลดี้โอลิเวีย

เมื่อเลดี้โอลิเวียเห็นเซซาริโออีกครั้ง นางยิ่งแน่ใจว่าตนหลงรักชายหนุ่มผู้นี้อย่างสุดหัวใจ แม้เขาจะพูดถึงความรักของดยุก แต่นางกลับมองเห็นความอ่อนโยนในดวงตาของเขา

“เจ้ามีหัวใจของตนเองหรือไม่…หรือเจ้าคือเงาของชายอื่น?” นางถามอย่างอ่อนโยน

ไวโอลานิ่งงัน นางไม่อาจตอบคำถามนั้นได้ เพราะความจริงของนางยังถูกซ่อนไว้ใต้เสื้อผ้าของชายหนุ่ม

………

ในเวลาต่อมา ขณะที่เซบาสเตียนผู้เป็นพี่ชายของไวโอลา เดินเล่นอยู่ในเมืองอิลลีเรีย เขาบังเอิญพบกับเลดี้โอลิเวียโดยไม่รู้จักนางมาก่อน เลดี้โอลิเวียเข้าใจผิดว่าเขาคือเซซาริโอ และพูดกับเขาด้วยความรักที่เต็มเปี่ยม

“ข้าไม่อาจรออีกแล้ว…เจ้าคือผู้ที่ข้ารัก” นางกล่าวอย่างแน่วแน่

เซบาสเตียนตกใจ แต่ก็รู้สึกประทับใจในความจริงใจของนาง เขาไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น แต่ก็ยอมรับคำเชิญของนางอย่างสุภาพ

“ข้าไม่เข้าใจ…แต่ข้าก็ไม่อาจปฏิเสธความเมตตาของเจ้า” เขาตอบ

ในเวลาไม่นาน เลดี้โอลิเวียก็ขอเซบาสเตียนแต่งงาน โดยนางยังเข้าใจว่าเขาคือเซซาริโอ ซึ่งเซบาสเตียนก็ตอบตกลงด้วยความเคารพ

“ข้าจะเป็นสามีของเจ้า…แม้ข้ายังไม่รู้ว่าทำไมเจ้าจึงรักข้าเช่นนี้” เขากล่าวอย่างอ่อนโยน

ความรักเริ่มเบ่งบาน แต่ความจริงยังคงซ่อนอยู่ และความเข้าใจผิดก็เริ่มพันกันแน่นขึ้นทุกขณะ

……..

วันหนึ่ง เซซาริโอ ซึ่งแท้จริงคือไวโอลา ถูกขอให้ไปพบเลดี้โอลิเวียอีกครั้ง ไวโอลาลังเล เพราะรู้ดีว่าหญิงผู้นั้นหลงรักตนโดยไม่รู้ความจริง แต่ก็ไม่อาจปฏิเสธคำสั่งของ ดยุก ออร์ซิโนได้

“ข้าจะไป…แม้หัวใจของข้าจะสับสน” นางกล่าวเบาๆ

เมื่อไปถึงคฤหาสน์ของเลดี้โอลิเวีย นางพบว่าเลดี้โอลิเวียมีท่าทีเปลี่ยนไปอย่างชัดเจน นางพูดถึงการแต่งงานที่เกิดขึ้นเมื่อวันก่อน และเรียกเซซาริโอว่า “สามี”

ไวโอลาตกใจ “ข้าไม่เคยแต่งงานกับเจ้า…ข้าไม่เข้าใจสิ่งที่เจ้าพูด”

เลดี้โอลิเวียเองก็สับสน “เจ้าคือชายที่ข้าแต่งงานด้วย…เจ้าคือเซซาริโอ”

ในขณะเดียวกัน เซบาสเตียน (Sebastian) พี่ชายของไวโอลาเดินเข้ามาในคฤหาสน์ และเมื่อทั้งสองฝาแฝดเผชิญหน้ากัน ทุกคนในห้องต่างตกตะลึง

“เจ้าคือ…ข้า?” เซบาสเตียนถามอย่างงุนงง

ไวโอลาน้ำตาไหล “ข้าไม่คิดว่าจะได้พบเจ้าอีก…ข้าคือไวโอลา…น้องสาวของเจ้า”

ในที่สุด ความจริงก็ถูกเปิดเผยอย่างชัดเจน ทุกคนเริ่มเข้าใจว่าเกิดความเข้าใจผิดจากการปลอมตัว แต่ความรักที่เบ่งบานนั้นเกิดจากความจริงใจ แม้จะมีเงาของความลวงซ้อนอยู่

ดยุก ออร์ซิโน ซึ่งอยู่ในเหตุการณ์ด้วย มองไวโอลาอย่างพินิจพิเคราะห์ “เจ้าคือหญิงสาวที่ข้ารู้จักมาโดยตลอด…แม้ข้าจะไม่เคยเห็นเจ้าในร่างที่แท้จริง”

ไวโอลายิ้มอย่างอ่อนโยน “ข้ารักท่าน…แม้ข้าจะต้องพูดแทนหัวใจของท่านทุกวัน”

…….

เมื่อความจริงถูกเปิดเผยว่าเซซาริโอคือไวโอลา และชายที่เลดี้โอลิเวียแต่งงานด้วยคือเซบาสเตียนพี่ชายฝาแฝดของไวโอลา ทุกคนในเมืองอิลลีเรียต่างตกตะลึง แต่ก็เต็มไปด้วยความยินดี

ดยุก ออร์ซิโนมองไวโอลา แล้วพูดกับนางว่า “เจ้าคือหญิงสาวที่ข้ารู้จักมาโดยไม่รู้ตัว…เจ้าคือผู้ที่ข้าสนิทใจและ….รักที่สุด”

ไวโอลายิ้มด้วยน้ำตา “ข้ารักท่านมาโดยตลอด…แม้ข้าจะต้องซ่อนหัวใจไว้ใต้เสื้อผ้าของชายหนุ่ม”

ดยุกออร์ซิโนจึงขอไวโอลาแต่งงาน และนางก็ตอบตกลงด้วยหัวใจที่เปี่ยมสุข

“ข้าจะเป็นภรรยาของท่าน…ในร่างที่แท้จริงของข้า” นางกล่าวอย่างอ่อนโยน

……

ในขณะเดียวกัน เลดี้โอลิเวียและเซบาสเตียนก็เริ่มต้นชีวิตคู่ด้วยความเข้าใจและความรักที่เกิดจากความจริงใจ แม้จะเริ่มต้นด้วยความเข้าใจผิด แต่ก็จบลงด้วยความสุขแท้จริง

…….

ส่วนอันโตนิโอ (Antonio) ซึ่งเคยเสี่ยงชีวิตเพื่อช่วยเซบาสเตียน ก็ได้รับการให้อภัยจากทางการ และได้รับเกียรติในฐานะผู้มีคุณธรรม

“ข้าไม่เคยหวังสิ่งใด…ข้าเพียงทำในสิ่งที่ถูกต้อง” เขากล่าวอย่างสงบ

ทุกคนในเมืองอิลลีเรียร่วมฉลองการแต่งงานของทั้งสองคู่ด้วยความยินดี เสียงดนตรีและเสียงหัวเราะแผ่ไปทั่วคฤหาสน์

เรื่องราวของไวโอลาและเซบาสเตียนกลายเป็นตำนานแห่งเมืองอิลลีเรีย ที่ผู้คนเล่าขานว่า “ความรักแท้…ย่อมพบทางของมันเสมอ แม้จะต้องผ่านพายุและการปลอมตัว”

Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน, นิทานแอนเดอร์สัน

ราชินีหิมะ (The Snow Queen) : นิทานอมตะว่าด้วยพลังแห่งรักและความกล้า

ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน (Hans Christian Andersen) นักเล่านิทานชาวเดนมาร์กผู้เป็นที่รักของเด็กทั่วโลก เกิดที่เมืองโอเดนเซ (Odense) ซึ่งตั้งอยู่ทางตอนใต้ของประเทศเดนมาร์ก เมืองนี้มีฤดูหนาวที่ยาวนานและอากาศหนาวเย็นเป็นพิเศษ จึงไม่น่าแปลกใจที่จินตนาการของแอนเดอร์เซนจะพาเขาไปสู่เรื่องราวของ “ราชินีหิมะ” ซึ่งเป็นนิทานที่เต็มไปด้วยภาพของน้ำแข็ง ความเงียบ และความเย็นชาในหัวใจมนุษย์ แม้ในนิทานพื้นบ้านของยุโรปเหนือจะมีเรื่องเล่าที่เกี่ยวข้องกับหญิงผู้ปกครองแดนหิมะอยู่บ้าง แต่แอนเดอร์เซนได้สร้างตัวละคร “ราชินีหิมะ” ขึ้นใหม่อย่างมีเอกลักษณ์ โดยผสมผสานความงาม ความเยือกเย็น และความไร้หัวใจเข้าด้วยกันอย่างน่าหวั่นไหว

แม้ชื่อ “ราชินีหิมะ” จะฟังดูคุ้นหูในวัฒนธรรมร่วมสมัย แต่หลายคนอาจไม่รู้ว่าเรื่องนี้คือหนึ่งในนิทานที่ลึกซึ้งที่สุดของแอนเดอร์เซน นักวิชาการด้านวรรณกรรมเด็กหลายคนยกนิทานเรื่องนี้ให้เป็นผลงานที่โดดเด่น เพราะแอนเดอร์เซนไม่ได้เล่าเรื่องเพื่อความบันเทิงเท่านั้น แต่เขาใช้โครงสร้างแบบ 7 บท เพื่อค่อย ๆ เปิดเผยความเปลี่ยนแปลงของหัวใจมนุษย์ผ่านสัญลักษณ์ต่าง ๆ ทั้งกระจกวิเศษ ราชินีหิมะ และการเดินทางของเด็กหญิงผู้มีหัวใจกล้าหาญ แก่นเรื่องของนิทานนี้คือการต่อสู้ระหว่างความรักแท้กับความเย็นชา การหลงผิดกับการให้อภัย และการกลับคืนสู่ความอบอุ่นของหัวใจ ซึ่งเป็นสิ่งที่แอนเดอร์เซนสื่อสารได้อย่างละเมียดละไมและลึกซึ้ง

ในการเรียบเรียงนิทานเรื่องนี้ เราเลือกเล่าเรื่องตามโครงสร้าง 7 บทของต้นฉบับ โดยรักษาเนื้อหาและอารมณ์ของเรื่องไว้อย่างครบถ้วนที่สุด เราใช้ภาษาที่เรียบง่ายและเข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้อ่านทุกวัยสามารถเข้าถึงความงามของเรื่องได้โดยไม่สะดุดกับถ้อยคำที่ซับซ้อน อย่างไรก็ตาม นิทานต้นฉบับของแอนเดอร์เซนมีความงามเฉพาะตัว ทั้งในด้านภาษา จังหวะการเล่า และความรู้สึกที่ซ่อนอยู่ในแต่ละบรรทัด หากมีโอกาส ผู้อ่านควรหาฉบับดั้งเดิมมาอ่าน เพื่อสัมผัสถึงความลึกของเรื่องราวที่แอนเดอร์เซนมอบไว้ให้โลกอย่างแท้จริง

บทที่ 1: กระจกวิเศษ

นานมาแล้ว มีปีศาจตนหนึ่งซึ่งไม่ชอบสิ่งดีงามต่าง ๆ มันเกลียดความรัก ความเมตตา และความงาม มันจึงสร้างกระจกวิเศษขึ้นมา ซึ่งกระจกบานนี้มีพลังแปลกประหลาด คือสิ่งใดที่สะท้อนอยู่ในกระจก จะปรากฎเป็นสิ่งตรงกันข้าม เช่น สิ่งที่เคยดูดีจะดูแปลกประหลาด สิ่งที่เคยงดงามจะดูไม่น่ามอง ความรักอันบริสุทธิ์จะดูเหมือนเรื่องไร้สาระ และหัวใจที่เคยอบอุ่นก็จะกลายเป็นหัวใจที่เย็นชาและห่างเหิน

ปีศาจพอใจในผลงานของตนมาก มันจึงนำกระจกขึ้นไปบนฟ้าเพื่อเยาะเย้ยสวรรค์ แต่เมื่อมันบินสูงขึ้น กระจกกลับแตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย และปลิวตามสายลมไปทั่วโลก

เศษกระจกบางชิ้นปลิวเข้าตาของผู้คน ทำให้พวกเขามองโลกผิดไปจากเดิม บางชิ้นฝังเข้าไปในหัวใจ ทำให้หัวใจของพวกเขาแข็งกระด้าง ไม่อ่อนโยนอีกต่อไป ไม่มีใครรู้ว่าเศษกระจกเหล่านั้นจะตกลงที่ใคร หรือจะเปลี่ยนแปลงใครไปในทางไหน แต่ตั้งแต่นั้นมา โลกก็ไม่เหมือนเดิมอีกเลย

หนึ่งในผู้เคราะห์ร้ายคือเด็กชายชื่อเคย์ (Kay) และเรื่องราวของเขากำลังจะเริ่มต้น…

.

บทที่ 2: เคย์กับเกอร์ด้า

ในเมืองเล็ก ๆ แห่งหนึ่ง มีเด็กชายชื่อเคย์และเด็กหญิงชื่อเกอร์ด้า (Gerda) ทั้งสองอาศัยอยู่ในบ้านติดกัน มีสวนดอกไม้เล็ก ๆ เชื่อมระหว่างหน้าต่างของบ้านทั้งสองหลัง พวกเขาเติบโตมาด้วยกัน เล่นด้วยกันทุกวัน และแบ่งปันความฝันอันอ่อนโยนร่วมกัน ความสัมพันธ์ของเคย์กับเกอร์ด้าไม่ใช่แค่เพื่อนบ้าน แต่เป็นความผูกพันที่ลึกซึ้งและบริสุทธิ์ เหมือนดอกไม้ที่เบ่งบานด้วยความรักและความไว้ใจ

ทุกวันในฤดูใบไม้ผลิ เคย์กับเกอร์ด้าจะนั่งริมหน้าต่าง ปลูกดอกไม้ พูดคุย และหัวเราะด้วยกัน ดอกกุหลาบสีแดงที่พวกเขาปลูกไว้กลายเป็นสัญลักษณ์แห่งมิตรภาพที่งดงาม วันหนึ่งเคย์ถามขึ้นว่า “ถ้าเราตายไป ดอกไม้พวกนี้จะยังเติบโตอยู่ไหม?” เกอร์ด้ายิ้มและตอบว่า “ถ้าเรารักกัน ดอกไม้จะไม่มีวันเหี่ยวเฉา” คำตอบนั้นเรียบง่าย แต่เต็มไปด้วยความหมายที่ลึกซึ้ง เพราะมันหมายถึงความรักแท้ที่จะไม่จางหาย แม้เวลาจะผ่านไป

แต่แล้ววันหนึ่ง ทุกอย่างก็เปลี่ยนไป เศษกระจกวิเศษที่ปีศาจสร้างไว้ปลิวเข้าตาของเคย์ และอีกชิ้นหนึ่งฝังเข้าไปในหัวใจของเขา ตั้งแต่นั้นมา เคย์ก็เปลี่ยนไป เขากลายเป็นคนเย็นชา พูดจาแข็งกระด้าง และไม่สนใจดอกไม้หรือคำพูดอ่อนโยนของเกอร์ด้าอีกต่อไป เขาหัวเราะเยาะสิ่งที่เคยรัก และมองทุกอย่างด้วยสายตาที่เย็นเฉียบ

“ดอกไม้พวกนี้น่าเบื่อ…” เคย์พูดอย่างเฉยชา โดยไม่แม้แต่จะมองหน้าเกอร์ด้า

เกอร์ด้าไม่เข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้นกับเคย์ เธอได้แต่เฝ้ามองเขาอย่างเศร้า ๆ และหวังว่าเขาจะกลับมาเป็นเหมือนเดิม หัวใจของเธอยังรักเขาเหมือนเดิม แต่เธอไม่รู้ว่าจะช่วยเขาได้อย่างไร

แล้ววันหนึ่งในฤดูหนาว เคย์ออกไปเล่นเลื่อนหิมะในถนน เขาเห็นรถเลื่อนคันหนึ่งสีขาวบริสุทธิ์ มีหญิงผู้สูงศักดิ์นั่งอยู่ นางคือราชินีหิมะ ผู้ปกครองแดนเหนือ ราชินีหิมะยิ้มอย่างเย็นชา แล้วพูดว่า “เจ้าหนุ่มน้อย…มานั่งกับข้าเถิด” เคย์ขึ้นไปบนรถเลื่อน และทันใดนั้น รถก็พุ่งออกไปอย่างรวดเร็ว ลอยขึ้นเหนือพื้นหิมะ และหายไปในสายลมหนาว

เมื่อเคย์ไม่กลับบ้าน ยายและเกอร์ด้าก็ออกตามหา แต่ไม่มีใครรู้ว่าเขาหายไปไหน เกอร์ด้าร้องไห้ “เธอจะหายไปอย่างนี้ไม่ได้นะ…ฉันจะตามหาเธอให้พบ” แม้จะไม่รู้ว่าต้องไปทางไหน แต่เธอเชื่อว่า หากหัวใจของเธอยังรักเคย์อยู่ เธอจะพบเขาได้ในที่สุด

และการเดินทางของเด็กหญิงผู้มีหัวใจกล้าหาญก็เริ่มต้นขึ้น…

.

บทที่ 3: สวนดอกไม้และความทรงจำที่เลือนหาย

หลังจากเคย์หายไปกับราชินีหิมะ เกอร์ด้าก็เศร้าใจอย่างมาก เธอไม่รู้ว่าเขาอยู่ที่ไหน ไม่รู้ว่าเขาเปลี่ยนไปเพราะอะไร แต่เธอรู้เพียงอย่างเดียวว่า เธอคิดถึงเขา และอยากให้เขากลับมาเป็นเหมือนเดิม

เมื่อฤดูใบไม้ผลิมาถึงอีกครั้ง ดอกไม้ริมหน้าต่างยังคงเบ่งบาน แต่ไม่มีเสียงหัวเราะ ไม่มีคำพูดอ่อนโยน ไม่มีเคย์นั่งอยู่ข้าง ๆ เกอร์ด้าเฝ้ามองดอกกุหลาบที่เคยปลูกด้วยกัน แล้วน้ำตาก็ไหลออกมาโดยไม่รู้ตัว

เธอตัดสินใจออกเดินทางตามหาเคย์ แม้จะไม่รู้ว่าต้องไปทางไหน เธอเดินผ่านเมือง ผ่านทุ่งหญ้า และข้ามแม่น้ำด้วยหัวใจที่มั่นคง จนกระทั่งมาถึงบ้านหลังหนึ่งกลางสวนดอกไม้ที่งดงามราวกับภาพฝัน

หญิงชราผู้ใจดีคนหนึ่งออกมาต้อนรับเกอร์ด้า นางมีรอยยิ้มอ่อนโยน และพูดด้วยเสียงนุ่มนวลว่า “เจ้ามาจากที่ใดกัน เด็กน้อย?” เกอร์ด้าตอบว่า “หนูกำลังตามหาเพื่อน…เขาหายไปกับราชินีหิมะ”

หญิงชราพยักหน้าเบา ๆ แล้วใช้ไม้เท้าวิเศษโบกเหนือหัวของเกอร์ด้า ทันใดนั้น ความทรงจำของเด็กหญิงก็เริ่มเลือนราง เธอลืมเรื่องเคย์ ลืมการเดินทาง และอยู่ในสวนดอกไม้โดยไม่รู้ว่าตนเองมาทำอะไร

“ดอกไม้เหล่านี้พูดได้…พวกมันจะเป็นเพื่อนของเจ้า” หญิงชรากล่าว

ดอกไม้ในสวนพูดกับเกอร์ด้าด้วยเสียงอ่อนโยน บางดอกเล่าเรื่องของฤดูใบไม้ผลิ บางดอกพูดถึงสายลมและแสงแดด แต่ไม่มีดอกใดรู้เรื่องเคย์เลย เกอร์ด้าเริ่มรู้สึกว่างเปล่าในหัวใจ แม้เธอจะอยู่ในสวนที่งดงามที่สุดก็ตาม

วันหนึ่ง เธอเห็นดอกกุหลาบสีแดงที่คล้ายกับดอกไม้ที่เคยปลูกกับใครคนหนึ่งที่ริมหน้าต่าง เธอจึงถามดอกกุหลาบว่า “เธอเคยเห็นใครคนหนึ่งไหม?”

ดอกกุหลาบตอบว่า “เราไม่เคยเห็นเขา…แต่เรารู้ว่าเขายังมีชีวิตอยู่”

คำตอบนั้นปลุกความทรงจำของเกอร์ด้ากลับคืนมา เธอร้องไห้ด้วยความคิดถึง และตัดสินใจออกจากสวนทันที

“หนูต้องไป…หนูต้องตามหาเขาให้พบ” เกอร์ด้ากล่าวอย่างแน่วแน่

หญิงชราพยายามรั้งไว้ แต่เวทมนตร์ของนางไม่อาจหยุดหัวใจที่รักแท้ได้ เกอร์ด้าจึงออกเดินทางต่อด้วยความมุ่งมั่น

.

บทที่ 4: ปราสาทเจ้าชายและเจ้าหญิง

หลังจากออกจากสวนดอกไม้ของหญิงชราผู้มีเวทมนตร์ เกอร์ด้าเดินทางต่อไปด้วยหัวใจที่มั่นคง เธอเดินผ่านป่า ผ่านทุ่งหญ้า และข้ามแม่น้ำโดยไม่รู้ทิศทาง เธอไม่รู้ว่าเคย์อยู่ที่ไหน แต่เธอเชื่อว่า หากเธอไม่หยุดเดิน เธอจะพบเขาในที่สุด

วันหนึ่ง เธอมาถึงปราสาทหลังหนึ่งที่งดงามราวกับภาพฝัน ประตูใหญ่ตั้งตระหง่านอยู่ตรงหน้า และมีทหารเฝ้าอยู่ ทหารมองเด็กหญิงตัวเล็ก ๆ ที่เดินทางมาเพียงลำพัง แล้วถามว่า “เจ้ามาจากไหน เด็กน้อย?”

เกอร์ด้าตอบด้วยเสียงเรียบง่ายว่า “หนูกำลังตามหาเพื่อนของหนู…เขาชื่อเคย์”

ทหารพาเกอร์ด้าเข้าไปในปราสาท ซึ่งมีเจ้าชายและเจ้าหญิงผู้ใจดีอาศัยอยู่ ทั้งสองฟังเรื่องราวของเกอร์ด้าด้วยความสงสาร และพาเธอไปยังห้องนอนเพื่อดูว่าเด็กชายที่นอนอยู่บนเตียงนั้นใช่เคย์หรือไม่

เกอร์ด้ามองด้วยความหวัง หัวใจของเธอเต้นแรง แต่เมื่อเด็กชายหันหน้ามา เธอก็รู้ทันทีว่าไม่ใช่ เขาไม่ใช่เคย์

เจ้าชายและเจ้าหญิงรู้สึกประทับใจในความรักและความกล้าหาญของเกอร์ด้า พวกเขาไม่อาจช่วยเธอหาตัวเคย์ได้ แต่ก็อยากให้เธอเดินทางต่อไปอย่างปลอดภัย จึงมอบเสื้อผ้าใหม่ รองเท้าอุ่น ๆ และรถเลื่อนให้แก่เธอ

“เจ้ามีหัวใจที่งดงาม…เราขอให้เจ้าพบเพื่อนของเจ้าโดยเร็ว” เจ้าหญิงกล่าวด้วยรอยยิ้ม

เกอร์ด้าโค้งคำนับอย่างสุภาพ “หนูจะไม่หยุด…จนกว่าจะพบเขา”

เธอออกเดินทางอีกครั้งด้วยรถเลื่อนที่เจ้าชายและเจ้าหญิงมอบให้ แม้จะยังไม่พบเคย์ แต่เธอก็ได้พบกับความเมตตา และนั่นทำให้หัวใจของเธออบอุ่นขึ้นเล็กน้อย

.

บทที่ 5: กลุ่มโจรและเพื่อนใหม่

เกอร์ด้าเดินทางต่อด้วยรถเลื่อนที่เจ้าชายและเจ้าหญิงมอบให้ เธอข้ามป่าใหญ่ที่เต็มไปด้วยหิมะและลมหนาว แม้จะเหนื่อยล้า แต่เธอก็ไม่หยุด เพราะหัวใจของเธอยังคิดถึงเคย์อยู่เสมอ

ระหว่างทาง รถเลื่อนของเธอถูกกลุ่มโจรป่าดักจับ พวกเขาโผล่ออกมาจากหลังต้นไม้ใหญ่ และพาเธอไปยังถ้ำที่เต็มไปด้วยเสียงลมและเงามืด หัวหน้าโจรเป็นหญิงชราผู้ดุร้าย นางมีดวงตาแข็งกร้าวและเสียงที่ดังจนสะท้านใจ แต่ในถ้ำแห่งนั้น ยังมีเด็กสาวคนหนึ่งซึ่งเป็นลูกของหัวหน้าโจร

เด็กสาวคนนั้นมีดวงตาเฉียบคมและท่าทางแข็งแรง แต่เมื่อเธอมองเกอร์ด้า เธอกลับเห็นบางอย่างที่ต่างออกไป เธอถามด้วยเสียงเรียบว่า “เจ้าคือใคร? ทำไมเจ้ามาในป่าของเรา?”

เกอร์ด้าตอบด้วยเสียงสั่น “หนูกำลังตามหาเพื่อน…เขาถูกพาไปโดยราชินีหิมะ”

เด็กสาวนิ่งไปครู่หนึ่ง แล้วกล่าวว่า “ข้าไม่เคยเห็นใครกล้าหาญเท่าเจ้า…ข้าจะไม่ทำร้ายเจ้า”

เธอพาเกอร์ด้าไปยังห้องของตน และให้พักผ่อนในเปลที่แขวนไว้ท่ามกลางสัตว์ป่าที่เชื่องอย่างประหลาด ในคืนนั้น เด็กสาวเล่าเรื่องของราชินีหิมะให้ฟัง “ข้าเคยได้ยินว่านางอาศัยอยู่ทางเหนือสุด…ในปราสาทน้ำแข็งที่ไม่มีใครกล้าเข้าไป”

เกอร์ด้าฟังด้วยความหวัง “หนูต้องไปที่นั่น…หนูต้องช่วยเคย์ให้ได้”

เด็กสาวนิ่งไปอีกครั้ง แล้วกล่าวว่า “ข้าจะช่วยเจ้า…แม้ข้าจะเป็นโจร แต่ข้าก็มีหัวใจ”

รุ่งเช้า เด็กสาวปล่อยเกอร์ด้าออกเดินทางอีกครั้ง พร้อมมอบกวางเรนเดียร์ให้พาไปยังแดนเหนือ

“เจ้าต้องไปยังลัปแลนด์…ที่นั่นมีหญิงชราผู้รู้ทางไปปราสาทของราชินีหิมะ” เด็กสาวกล่าว

เกอร์ด้าขอบคุณด้วยน้ำเสียงจริงใจ แล้วออกเดินทางต่อไปด้วยความหวังที่เริ่มกลับมาอีกครั้ง

.

บทที่ 6: ลัปแลนด์ ฟินแลนด์ และคำตอบของหัวใจ

กวางเรนเดียร์พาเกอร์ด้าเดินทางสู่แดนเหนือ พวกเขาข้ามภูเขาสูง ผ่านทุ่งน้ำแข็งที่กว้างใหญ่ และฝ่าลมหนาวที่พัดแรงตลอดทั้งวันทั้งคืน เกอร์ด้าหนาวจนแทบขยับตัวไม่ได้ แต่เธอก็ไม่ยอมแพ้ เพราะหัวใจของเธอยังมีความหวัง

ในที่สุด พวกเขาก็มาถึงลัปแลนด์ ดินแดนที่หนาวเหน็บที่สุดแห่งหนึ่ง ที่นั่นเธอได้พบหญิงชราผู้รู้ทาง หญิงชรานั้นอาศัยอยู่ในกระท่อมเล็ก ๆ ที่อบอุ่น มีไฟสว่างไสวและกลิ่นหอมของปลาแห้งลอยอยู่ในอากาศ

หญิงชราฟังเรื่องราวของเกอร์ด้าอย่างตั้งใจ แล้วกล่าวว่า “เจ้ามีหัวใจที่กล้าหาญ…แต่การจะช่วยเคย์ต้องใช้มากกว่าความกล้า” นางเขียนจดหมายถึงหญิงชราอีกคนในฟินแลนด์ ซึ่งรู้เวทมนตร์ลึกซึ้งกว่า และส่งเกอร์ด้าเดินทางต่อไป

กวางเรนเดียร์พาเกอร์ด้าเดินทางต่ออีกครั้ง คราวนี้เหนื่อยยิ่งกว่าเดิม แต่เธอก็ยังไม่หยุด จนกระทั่งมาถึงกระท่อมของหญิงชราฟินแลนด์ หญิงชราผู้นี้ไม่พูดมาก นางอ่านจดหมายเงียบ ๆ แล้วมองหน้าเกอร์ด้าอย่างอ่อนโยน

“ข้าไม่มีเวทมนตร์ใดที่เหนือกว่าความรักของเจ้า” หญิงชรากล่าว “จงไปเถิด เด็กน้อย หัวใจของเจ้าคือสิ่งเดียวที่สามารถละลายความเย็นชาได้”

คำพูดนั้นทำให้เกอร์ด้ารู้ว่า เธอไม่ต้องการเวทมนตร์ ไม่ต้องการอาวุธหรือพลังพิเศษใด ๆ สิ่งที่เธอมีอยู่แล้ว ทั้งความรัก ความกล้าหาญ และความจริงใจ คือสิ่งที่สำคัญที่สุด

.

บทที่ 7: ปราสาทน้ำแข็งและการพบกันอีกครั้ง

กวางเรนเดียร์พาเกอร์ด้าเดินทางข้ามทุ่งน้ำแข็งที่เงียบงันและหนาวเหน็บที่สุดในโลก ลมพัดแรงจนแทบยืนไม่อยู่ แต่เด็กหญิงก็ไม่ยอมแพ้ เธอกอดผ้าคลุมแน่น และหลับตาเพื่อไม่ให้หิมะเข้าตา หัวใจของเธอเต้นแรงด้วยความหวังและความกลัวปะปนกัน

ในที่สุด ปราสาทน้ำแข็งของราชินีหิมะก็ปรากฏขึ้นตรงหน้า มันตั้งตระหง่านอยู่กลางทุ่งขาวโพลน งดงามราวกับแก้วใส แต่ก็เย็นเยือกจนแทบไม่มีชีวิต ปราสาทนั้นไม่มีประตู ไม่มีทหาร ไม่มีเสียงใด ๆ มีเพียงความเงียบที่ลึกจนเหมือนจะกลืนทุกอย่างเข้าไป

เกอร์ด้าเดินเข้าไปอย่างช้า ๆ เท้าของเธอจมลงในหิมะที่หนาและเย็นจัด แต่เธอไม่หยุด เธอเดินผ่านห้องโถงที่เต็มไปด้วยเกล็ดน้ำแข็งซึ่งมีรูปทรงแปลกตา บางเกล็ดเหมือนดอกไม้ บางเกล็ดเหมือนดาว แต่ทุกชิ้นก็เย็นชาและไม่มีชีวิต

ในห้องกลางของปราสาท มีเด็กชายคนหนึ่งนั่งอยู่บนพื้นน้ำแข็ง เขากำลังจัดเกล็ดน้ำแข็งให้เป็นรูปทรงต่าง ๆ ด้วยใบหน้าที่เรียบเฉย เขาไม่พูด ไม่ขยับ และไม่รู้ว่าใครอยู่รอบตัว

เกอร์ด้าเข้าไปใกล้ แล้วเรียกเบา ๆ “เคย์…”

เด็กชายไม่ตอบ เธอเรียกอีกครั้ง “เคย์…นี่ฉันเอง เกอร์ด้า…”

เคย์ยังคงนิ่งอยู่เหมือนรูปปั้นน้ำแข็ง เขามองเกล็ดน้ำแข็งตรงหน้าอย่างไร้ความรู้สึก และพยายามจัดมันให้เป็นคำว่า “นิรันดร์” เพราะราชินีหิมะเคยบอกว่า หากเขาสามารถจัดเกล็ดน้ำแข็งให้เป็นคำนั้นได้ เขาจะได้รับอิสรภาพและพลังวิเศษ

แต่เคย์ไม่รู้ว่า เขาไม่ได้ต้องการอิสรภาพจากราชินีหิมะ เขาต้องการอิสรภาพจากความเย็นชาในหัวใจของตนเอง

เกอร์ด้าเข้าไปใกล้ แล้วโอบเขาไว้ด้วยแขนเล็ก ๆ ของเธอ เธอร้องไห้ น้ำตาไหลลงบนแก้มของเคย์ และหยดลงบนหัวใจของเขา

ทันใดนั้น เศษกระจกที่ฝังอยู่ในหัวใจของเคย์ก็ละลายลงอย่างช้า ๆ เขาสะดุ้งเล็กน้อย แล้วมองหน้าเกอร์ด้า

“เกอร์ด้า…เธอมาได้ยังไง?” เขาถามด้วยเสียงสั่น

“ฉันตามหาเธอมาตลอด…ฉันไม่เคยหยุดรักเธอเลย” เกอร์ด้าตอบ

เคย์หลับตา น้ำตาไหลออกมาโดยไม่รู้ตัว เศษกระจกที่อยู่ในดวงตาของเขาก็หลุดออกมา เขามองโลกอีกครั้งด้วยสายตาเดิม สายตาที่อ่อนโยนและอบอุ่น

เขามองเกล็ดน้ำแข็งตรงหน้า แล้วพูดว่า “มันไม่มีความหมายเลย…”

เกอร์ด้ายิ้ม “เพราะความรักต่างหากที่มีความหมาย”

……

เมื่อเคย์หลุดพ้นจากเวทมนตร์ของราชินีหิมะ เขามองหน้าเกอร์ด้าอย่างเต็มตาเป็นครั้งแรกในรอบหลายเดือน ดวงตาของเขาไม่เย็นชาอีกต่อไป หัวใจของเขาไม่แข็งกระด้างอีกแล้ว เขาจำทุกอย่างได้ ทั้งดอกกุหลาบริมหน้าต่าง เสียงหัวเราะในฤดูใบไม้ผลิ และคำพูดอ่อนโยนที่เคยแลกเปลี่ยนกัน

เขากอดเกอร์ด้าแน่น น้ำตาไหลออกมาโดยไม่ต้องพูดอะไร ทั้งสองคนยืนอยู่กลางปราสาทน้ำแข็งที่เคยเงียบงัน แต่ตอนนี้กลับเต็มไปด้วยความอบอุ่นที่ไม่มีใครมองเห็นได้ด้วยตา มีเพียงหัวใจเท่านั้นที่รับรู้

เกล็ดน้ำแข็งที่เคย์เคยจัดเรียงกระจัดกระจายไปทั่วพื้น มันไม่มีความหมายอีกต่อไป เพราะคำว่า “นิรันดร์” ที่เขาเคยพยายามสร้าง ไม่ได้อยู่ในรูปทรงของน้ำแข็ง แต่มันอยู่ในความรักที่ไม่ยอมแพ้ของเกอร์ด้า

ทั้งสองออกจากปราสาทน้ำแข็งโดยไม่มีใครขัดขวาง ราชินีหิมะไม่ได้ปรากฏตัวอีกเลย เพราะเธอไม่เคยผูกพันกับใครจริง ๆ เคย์จากไปได้ง่าย เพราะไม่มีใครรั้งเขาไว้ ความงามที่ไร้หัวใจไม่อาจยึดเหนี่ยวใครได้

กวางเรนเดียร์พาทั้งสองกลับสู่แดนใต้ ผ่านลัปแลนด์ ผ่านฟินแลนด์ ผ่านป่าของโจร และกลับไปยังเมืองเล็ก ๆ ที่พวกเขาเคยอยู่ ดอกไม้ริมหน้าต่างยังคงเบ่งบานเหมือนเดิม แต่ตอนนี้มันดูงดงามกว่าเดิม เพราะหัวใจของทั้งสองกลับมาเป็นเหมือนเดิม

เคย์กับเกอร์ด้านั่งริมหน้าต่างอีกครั้ง พูดคุยกันด้วยรอยยิ้ม และหัวเราะเบา ๆ เหมือนเมื่อก่อน ไม่มีใครพูดถึงปราสาทน้ำแข็ง ไม่มีใครพูดถึงราชินีหิมะ เพราะสิ่งเหล่านั้นไม่มีความหมายอีกต่อไป

สิ่งที่มีความหมายคือความรักที่ไม่ยอมแพ้ ความกล้าหาญของหัวใจเด็กหญิงคนหนึ่ง และการกลับมาของเด็กชายที่เคยหลงทาง

และแม้เวลาจะผ่านไปนานเท่าไร ดอกไม้ที่พวกเขาปลูกไว้ก็ยังไม่เหี่ยวเฉา เพราะมันเติบโตจากความรักแท้ที่ไม่มีวันจางหาย.


Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานคลาสสิก, นิทานเชคสเปียร์

ความฝันในคืนกลางฤดูร้อน : นิทานตลก ๆ ก่อนนอนจากเชคสเปียร์

A Midsummer Night’s Dream คือบทละครแนวแฟนตาซี-โรแมนติกที่เขียนโดย วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) กวีและนักเขียนบทละครชาวอังกฤษผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรมโลก ผลงานชิ้นนี้ถูกเขียนขึ้นราวปี ค.ศ. 1595–1596 และถือเป็นหนึ่งในบทละครที่มีชีวิตชีวาและเป็นที่รักมากที่สุดของเชคสเปียร์ ด้วยฉากป่าเวทมนตร์ ตัวละครภูติ และความรักที่วุ่นวายระหว่างหนุ่มสาวสี่คนในเมืองเอเธนส์

นักวิชาการด้านวรรณกรรมยกย่อง A Midsummer Night’s Dream ว่าเป็นบทละครที่โดดเด่นด้านโครงสร้างและลีลา เพราะสามารถผสมผสานความรัก ความขบขัน และเวทมนตร์เข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน โดยไม่ลดทอนความลึกของอารมณ์มนุษย์ เรื่องนี้สะท้อนความเปราะบางของความรัก ความเข้าใจผิด และพลังของจินตนาการอย่างแยบคาย หลายคนมองว่าเป็นบทละครที่เปิดพื้นที่ให้ผู้ชมได้สำรวจความจริงและความฝันไปพร้อมกัน

เราได้นำวรรณกรรมเรื่องนี้มาเรียบเรียงใหม่ในรูปแบบนิทาน โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกวัย โดยเฉพาะเยาวชน วรรณกรรมต้นฉบับเล่าในรูปแบบบทละคร (play) ที่แบ่งเป็นฉากและใช้บทสนทนาเป็นหลัก เราจึงปรับเป็นการเล่าเรื่องแบบนิทานที่มีบรรยายฉาก เหตุการณ์ และอารมณ์ของตัวละครอย่างละเมียดละไม โดยยังคงรักษาเนื้อหาและอารมณ์ตามต้นฉบับอย่างเคร่งครัด การได้รู้เรื่องราวของวรรณกรรมระดับโลกเช่นนี้จะช่วยเปิดโลกทัศน์ เสริมจินตนาการ และปลูกฝังความละเอียดอ่อนทางอารมณ์ หากใครสนใจอ่านต้นฉบับภาษาอังกฤษ สามารถหาอ่านได้จาก Shakespeare’s A Midsummer Night’s Dream – Project Gutenberg หรือแหล่งวรรณกรรมคลาสสิกอื่นๆ ที่เผยแพร่แบบสาธารณะ.

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว… ณ กรุงเอเธนส์ (Athens) เมืองใหญ่ที่เต็มไปด้วยเสียงดนตรีและความคึกคัก มีเจ้าผู้ครองนครชื่อว่า เธเซอุส (Theseus) กำลังเตรียมพิธีแต่งงานกับหญิงงามผู้กล้าหาญนามว่า ฮิปโปลิตา (Hippolyta) ผู้เป็นราชินีแห่งอเมซอน (Amazon) ทั้งเมืองต่างรอคอยวันแห่งความสุขนี้ด้วยใจเบิกบาน

แต่ในขณะเดียวกัน ก็มีเรื่องวุ่นวายเกิดขึ้นในหัวใจของหนุ่มสาวอีกสี่คน คือ เฮอร์เมีย (Hermia) ไลแซนเดอร์ (Lysander) เดเมเทรียส (Demetrius) และ เฮเลนา (Helena)

เฮอร์เมียเป็นหญิงสาวผู้รักชายชื่อไลแซนเดอร์ แต่บิดาของเธอกลับต้องการให้เธอแต่งงานกับ เดเมเทรียส ชายอีกคนที่เธอไม่รักเลยแม้แต่น้อย

เฮอร์เมียไม่ยอมทำตามคำสั่งของบิดา เธอจึงวางแผนหนีออกจากเมืองไปพร้อมกับไลแซนเดอร์ เพื่อใช้ชีวิตด้วยกันอย่างอิสระในที่ที่ไม่มีใครขัดขวาง

เมื่อเฮเลนาเพื่อนสาวของเฮอร์เมียรู้เรื่อง เธอเกิดความหวังขึ้นในใจ เพราะเธอเองก็หลงรักเดเมเทรียสมานาน แม้ว่าเขาจะไม่เคยรักเธอกลับเลยก็ตาม เฮเลนาจึงรีบไปบอกเดเมเทรียสว่าเฮอร์เมียหนีไปกับไลแซนเดอร์ เพื่อหวังว่าเขาจะหันมาสนใจเธอแทน

เดเมเทรียสโกรธมากและรีบตามไปยังป่าที่เฮอร์เมียหลบหนีไป เฮเลนาก็ตามไปด้วย หวังว่าจะได้อยู่ใกล้ชายที่เธอรัก แม้จะรู้ว่าเขาไม่เคยเห็นคุณค่าในตัวเธอเลย

และแล้ว…หนุ่มสาวทั้งสี่ก็หลงเข้าไปในป่าลึกที่เต็มไปด้วยเวทมนตร์ โดยไม่รู้เลยว่าในป่าแห่งนี้ มีสิ่งมีชีวิตที่ไม่ใช่มนุษย์อาศัยอยู่ ซึ่งก็คือ…ภูติแห่งความฝันและความรัก

……..

ณ ใจกลางของป่า มีราชาแห่งภูตนามว่า โอเบรอน (Oberon) และราชินีแห่งภูตนามว่า ไททาเนีย (Titania) ทั้งสองมีอำนาจเหนือธรรมชาติ แต่ในเวลานั้น พวกเขากำลังทะเลาะกันเรื่องเด็กคนหนึ่งที่ไททาเนียรับมาเป็นบุตรบุญธรรม

โอเบรอนไม่พอใจที่ไททาเนียไม่ยอมแบ่งปันเด็กคนนั้นให้เขาดูแลเลย เขาจึงวางแผนใช้เวทมนตร์เพื่อทำให้ไททาเนียหลงรักสิ่งที่น่าขันที่สุดเท่าที่จะหาได้ในป่า

เขาเรียกภูติรับใช้ชื่อ พัค (Puck) ซึ่งเป็นภูติจอมซน ให้ไปหา “ดอกไม้แห่งความหลง” ที่เมื่อหยดน้ำจากดอกไม้ลงบนเปลือกตาของผู้ที่หลับใหล จะทำให้ผู้นั้นหลงรักสิ่งแรกที่เห็นเมื่อตื่นขึ้นมา นอกจากนี้ โอเบรอนยังสั่งให้พัคใช้ดอกไม้นี้กับหนุ่มสาวที่หลงทางในป่า เพื่อช่วยให้ความรักของพวกเขาเป็นไปอย่างที่ควรจะเป็น

……..

ในค่ำคืนนั้น ป่าเวทมนตร์เงียบสงบ มีเพียงเสียงใบไม้ไหวและแสงจันทร์ที่ส่องลอดผ่านกิ่งไม้สูงใหญ่ พัคภูติจอมซนบินอย่างว่องไวตามคำสั่งของโอเบรอน พัคพบดอกไม้แห่งความหลงที่มีน้ำวิเศษอยู่ในกลีบ และเขาพยายามมองหาชายหนุ่มที่ควรจะได้รับหยดน้ำจากดอกไม้นี้

แต่เมื่อพัคเห็นชายหนุ่มที่เป็นเป้าหมาย พัคกลับจำหน้าคนผิด เขาเห็นไลแซนเดอร์ นอนหลับอยู่ใต้ต้นไม้ และคิดว่าเขาคือเดเมเทรียส พัคจึงหยดน้ำวิเศษลงบนเปลือกตาของไลแซนเดอร์ แล้วบินจากไปอย่างรวดเร็ว

ไม่นานนัก เฮเลนาก็เดินหลงทางมาใกล้ที่ ๆ ไลแซนเดอร์นอนอยู่ เฮเลนาเห็นไลแซนเดอร์นอนหลับ เธอจึงพยายามปลุกด้วยความเป็นห่วง “ท่านไลแซนเดอร์ ตื่นเถิด ท่านหลับอยู่กลางป่าเช่นนี้ไม่ปลอดภัยเลย”

เมื่อไลแซนเดอร์ตื่นขึ้นมาและเห็นเฮเลนา เขาก็หลงรักเธออย่างไม่มีเหตุผล “โอ เฮเลนา เจ้าเป็นหญิงที่งดงามที่สุดในโลก ข้ารักเจ้า!”

เฮเลนาตกใจและคิดว่าเขากำลังล้อเล่น “ทำไมท่านพูดเช่นนี้ ท่านรักเฮอร์เมียมิใช่หรือ?

“ข้าไม่เคยรักเฮอร์เมียเลย” ไลแซนเดอร์ตอบ “ข้ารักเจ้าเท่านั้น!”

เฮเลนาสับสนและเสียใจ เธอคิดว่าไลแซนเดอร์กำลังล้อเล่นกับเธอ เธอจึงเดินจากไปทั้งน้ำตา

……….

ในอีกมุมหนึ่งของป่า เดเมเทรียสยังคงตามหาเฮอร์เมียอย่างไม่ลดละ โอเบรอนซึ่งเฝ้าดูอยู่รู้ทันทีว่าเกิดความผิดพลาดขึ้น โอเบรอนจึงสั่งให้พัคหยดน้ำวิเศษใส่ตาของเดเมเทรียสด้วย เพื่อให้เขาหันมารักเฮเลนาอย่างแท้จริง

พัคทำตามคำสั่ง และเมื่อเดเมเทรียสตื่นขึ้นมา เขาก็เห็นเฮเลนาเดินร้องไห้อยู่ไกลๆ ซึ่งทันใดนั้นเอง เขาก็หลงรักเธออย่างสุดหัวใจ

“เฮเลนา! ข้ารักเจ้า! ข้าขอโทษที่เคยเมินเฉยต่อเจ้า” เดเมเทรียสร้องออกมา

เฮเลนาตกใจยิ่งกว่าเดิม เพราะตอนนี้มีชายสองคน คือทั้งไลแซนเดอร์และเดเมเทรียส ต่างก็กล่าวว่ารักเธอ ทั้งที่ก่อนหน้านี้ไม่มีใครสนใจเธอเลย

เฮอร์เมียซึ่งตามมาเห็นเหตุการณ์ ก็โกรธและเสียใจอย่างมาก “ไลแซนเดอร์! เจ้าเคยสาบานว่าจะรักข้า แล้วเหตุใดจึงเปลี่ยนใจ?”

ไลแซนเดอร์ไม่ฟังเธอเลย เขาหันไปหาเฮเลนาอย่างเดียว เฮอร์เมียจึงหันไปต่อว่าเฮเลนา “เจ้าแย่งคนรักของข้าไป!”

เฮเลนาร้องไห้ “ข้าไม่ได้ตั้งใจเลย ข้าไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น!”

ความรักที่เคยเรียบง่าย กลับกลายเป็นความสับสนวุ่นวาย และป่าเวทมนตร์ก็เต็มไปด้วยเสียงโต้เถียง เสียงร้องไห้ และความเข้าใจผิด

โอเบรอนเห็นแล้วรู้สึกเสียใจ เขาไม่ได้ตั้งใจให้เรื่องราววุ่นวายเช่นนี้เกิดขึ้น เขาจึงวางแผนให้พัคแก้เวทมนตร์ทั้งหมด เพื่อคืนความรักให้เป็นไปตามธรรมชาติ

แต่ก่อนที่เขาจะทำเช่นนั้น ยังมีอีกหนึ่งเรื่องที่เขาต้องจัดการ นั่นคือเรื่องของไททาเนีย (Titania) ราชินีแห่งภูติ ที่กำลังหลับอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่ และกำลังจะตื่นขึ้นมาเห็นสิ่งที่น่าขันที่สุดในป่า…

……….

ในอีกมุมหนึ่งของป่าเวทมนตร์ มีกลุ่มชาวบ้านธรรมดาๆ กลุ่มหนึ่ง กำลังซ้อมละครเพื่อแสดงในพิธีแต่งงานของเธเซอุส พวกเขาไม่ใช่นักแสดงมืออาชีพ แต่เต็มไปด้วยความตั้งใจและความขยันขันแข็ง

หนึ่งในนั้นคือชายชื่อ บอทท่อม ชายผู้มีนิสัยชอบอวดเก่งและมักเสนอให้ตนเองรับบทเด่นเสมอ เขาเสนอว่า “ข้าจะเล่นเป็นพระเอกก็ได้ หรือจะเป็นสิงโตก็ได้ ข้าเล่นได้ทุกบท!”

พัคซึ่งบินผ่านมาพอดี ได้ยินเสียงบอทท่อมอวดตัวเอง พัคจึงคิดจะแกล้งเขา พัคใช้เวทมนตร์แปลงหัวของบอทท่อมให้กลายเป็นหัวลา มีหูยาวและเสียงร้อง “ฮี่ ๆ ๆ” ที่แปลกประหลาด

เมื่อบอทท่อมกลับไปซ้อมละคร เพื่อนๆ ต่างตกใจและวิ่งหนีด้วยความหวาดกลัว บอทท่อมไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น เขาเพียงรู้สึกว่าทุกคนมองเขาแปลกๆ และเสียงของเขาก็เปลี่ยนไป

ในขณะเดียวกัน ไททาเนีย ราชินีแห่งภูติ กำลังหลับอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่ โอเบรอนจึงแอบเข้ามาหยดน้ำวิเศษลงบนเปลือกตาของเธอ และรอให้เธอตื่นขึ้นมา

ไม่นานนัก ไททาเนียก็ลืมตาขึ้น และสิ่งแรกที่เธอเห็นก็คือ บอทท่อมหัวลา เธอจ้องมองเขาอย่างหลงใหล และกล่าวว่า “โอ ชายผู้สง่างาม ข้ารักเจ้าเหลือเกิน!”

บอทท่อมตกใจ “ข้า…ข้าเป็นเพียงชาวบ้านธรรมดา ข้าไม่เข้าใจว่าท่านพูดอะไร”

แต่ไททาเนียไม่ฟัง เธอเรียกภูติรับใช้ให้พาบอทท่อมไปยังที่พักของเธอ ให้อาหารอร่อยๆ และดูแลเขาอย่างดี

บอทท่อมรู้สึกงุนงง แต่ก็ไม่ปฏิเสธ เขาเพลิดเพลินกับการได้รับความสนใจ และพูดกับตัวเองว่า “บางทีข้าอาจจะมีเสน่ห์มากกว่าที่คิดก็ได้”

โอเบรอนเห็นเหตุการณ์ทั้งหมดและหัวเราะเบาๆ เขาไม่ได้ต้องการให้ไททาเนียเจ็บปวด เพียงต้องการให้เธอเรียนรู้ว่า ความดื้อรั้นและการยึดติดอาจทำให้เราหลงรักสิ่งที่ไม่ควรรัก

เมื่อโอเบรอนเห็นว่าไททาเนียหลงรักบอทท่อมอย่างจริงจัง เขาจึงเริ่มรู้สึกสงสาร และวางแผนจะคืนทุกอย่างให้เป็นปกติ

ในขณะเดียวกัน ความรักของหนุ่มสาวมนุษย์ก็ยังคงสับสนวุ่นวาย พัคต้องรีบแก้เวทมนตร์ให้ถูกคน ก่อนที่ทุกอย่างจะยุ่งเหยิงไปมากกว่านี้

…….

เมื่อความวุ่นวายในป่าเวทมนตร์เริ่มเกินควบคุม โอเบรอนราชาแห่งภูติจึงตัดสินใจแก้ไขทุกสิ่งที่เขาและพัคได้ก่อไว้ เขาไม่ได้ต้องการให้ผู้คนเจ็บปวด เพียงต้องการสอนบทเรียนเรื่องความรักและความยึดมั่น

โอเบรอนสั่งให้พัคหยดน้ำวิเศษอีกชนิดหนึ่งลงบนเปลือกตาของไลแซนเดอร์ ขณะที่เขาหลับ เพื่อถอนเวทมนตร์ที่ทำให้เขาหลงรักเฮเลนา เมื่อไลแซนเดอร์ตื่นขึ้นมาอีกครั้ง เขาก็กลับมารักเฮอร์เมีย อย่างแท้จริงเหมือนเดิม

เฮอร์เมียดีใจจนกลั้นน้ำตาไม่อยู่ เธอกล่าวว่า “ข้าคิดว่าเจ้าทอดทิ้งข้าไปแล้ว ข้ากลัวเหลือเกิน”

ไลแซนเดอร์จับมือเธอไว้แน่น “ข้าขอโทษ ข้าไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น แต่ตอนนี้ ข้ารู้แล้วว่าใจของข้าเป็นของเจ้าเท่านั้น”

ในอีกมุมหนึ่ง เดเมเทรียสยังคงหลงรักเฮเลนาอย่างมั่นคง แม้ว่าเวทมนตร์จะเป็นจุดเริ่มต้น แต่ความรู้สึกของเขากลับแน่นแฟ้นขึ้นทุกขณะ เขากล่าวว่า “ข้าเคยมองข้ามเจ้า แต่ตอนนี้ ข้าเห็นแล้วว่าเจ้าเป็นหญิงที่ข้าควรจะรักตั้งแต่แรก”

เฮเลนามองเขาด้วยความลังเล แต่เมื่อเห็นความจริงใจในดวงตา เธอก็ยิ้มออกมา “ข้าหวังว่าเจ้าจะไม่เปลี่ยนใจอีกนะ”

โอเบรอนเห็นว่าความรักของหนุ่มสาวกลับคืนสู่ความสมดุลแล้ว เขาจึงหันไปจัดการเรื่องสุดท้าย ซึ่งก็คือเรื่องของไททาเนียราชินีแห่งภูติ

โอเบรอนเดินไปหาเธอขณะที่เธอยังหลงรักบอทท่อมผู้มีหัวเป็นลา และกล่าวเบาๆ “ถึงเวลาที่เจ้าจะตื่นจากความฝันแล้ว”

โอเบรอนหยดน้ำแก้เวทมนตร์ลงบนเปลือกตาของไททาเนีย และเมื่อเธอตื่นขึ้นมา เธอก็เห็นบอทท่อมหลับอยู่ข้างๆ ด้วยหัวลา เธอร้องออกมาด้วยความตกใจ “ข้า…ข้าหลงรักสิ่งนี้จริงหรือ?”

โอเบรอนยิ้มและกล่าวว่า “ใช่ และข้าหวังว่าเจ้าจะเข้าใจว่า ความรักไม่อาจถูกบังคับ และความดื้อรั้นอาจทำให้เราหลงทาง”

ไททาเนียหัวเราะเบาๆ “ข้าเข้าใจแล้ว ข้าขอโทษที่เคยดื้อดึง”

โอเบรอนถอนเวทมนตร์ทั้งหมด และบอททอมก็กลับคืนสู่ร่างเดิมโดยไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น เขาคิดว่าเขาแค่ฝันไป และเดินกลับไปหากลุ่มเพื่อนเพื่อเตรียมแสดงละคร

เมื่อทุกอย่างกลับสู่ความสงบ โอเบรอนและไททาเนียก็คืนดีกัน พวกเขาจับมือกันและบินขึ้นสู่ยอดไม้สูง ราวกับธรรมชาติได้คืนความสมดุลอีกครั้ง

ในป่าเวทมนตร์ที่เคยเต็มไปด้วยความสับสน ตอนนี้มีเพียงเสียงหัวเราะ เสียงเพลง และความรักที่แท้จริง

……..

เมื่อรุ่งเช้าเริ่มส่องแสงผ่านยอดไม้ในป่าเวทมนตร์ หนุ่มสาวทั้งสี่ ได้แก่ เฮอร์เมีย, ไลแซนเดอร์, เฮเลนา และเดเมเทรียส ตื่นขึ้นมาด้วยความรู้สึกสงบ พวกเขาไม่แน่ใจว่าเหตุการณ์เมื่อคืนเป็นความฝันหรือความจริง แต่สิ่งหนึ่งที่แน่นอนคือ ความรักของพวกเขาได้กลับคืนสู่หัวใจที่ถูกต้อง

เธเซอุส (Theseus) เจ้าผู้ครองนครเอเธนส์ และฮิปโปลิตา (Hippolyta) ว่าที่พระชายา เสด็จมายังป่าเพื่อออกล่าสัตว์ตามธรรมเนียมก่อนพิธีแต่งงาน และพบหนุ่มสาวทั้งสี่นอนอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่ เมื่อพระองค์ทราบเรื่องราวทั้งหมด เธเซอุสตัดสินใจให้อภัยและอนุญาตให้ทั้งสองคู่รักได้แต่งงานพร้อมกันในพิธีเดียวกับพระองค์

ทุกคนกลับสู่เมืองเอเธนส์ด้วยหัวใจที่เบิกบาน พิธีแต่งงานจัดขึ้นอย่างงดงามในพระราชวัง มีเสียงดนตรี การตกแต่งด้วยดอกไม้ และผู้คนมากมายมาร่วมแสดงความยินดี

กลุ่มชาวบ้านที่ซ้อมละครในป่า รวมถึงบอทท่อมผู้กลับคืนสู่ร่างเดิมแล้ว ได้ขึ้นแสดงละครตลกเรื่อง “พีระมัสและธิสบี” (Pyramus and Thisbe) ซึ่งเต็มไปด้วยความผิดพลาดน่าขันและความตั้งใจจริงที่น่ารัก เธเซอุสและผู้ชมต่างหัวเราะอย่างมีความสุข และชื่นชมความพยายามของพวกเขา

เมื่อค่ำคืนมาถึง และทุกคนกลับบ้านด้วยรอยยิ้ม โอเบรอนและไททาเนียบินผ่านเมืองอย่างเงียบงัน พวกเขาโปรยน้ำวิเศษแห่งความสงบลงบนบ้านเรือน เพื่อให้ทุกคนหลับฝันดี

พัคภูติจอมซนปรากฏตัวขึ้นเป็นครั้งสุดท้าย เขากล่าวเบาๆ กับผู้อ่านว่า “หากเรื่องราวนี้ทำให้ท่านยิ้มได้ ก็จงคิดว่าเป็นเพียงความฝัน หากมีสิ่งใดผิดพลาด ก็ขอให้ท่านให้อภัยแก่ภูติผู้นี้ด้วยเถิด”

และแล้ว…เรื่องราวแห่งความรัก ความเข้าใจผิด และเวทมนตร์ก็จบลงด้วยเสียงหัวเราะและความสุขที่แท้จริง

Posted in นิทานคลาสสิก, นิทานความรัก, นิทานเชคสเปียร์, วรรณกรรมคลาสสิก

โรมิโอกับจูเลียต | นิทานก่อนนอนความรักจากเชคสเปียร์

Romeo and Juliet คือบทละครโศกนาฏกรรมที่เขียนโดย วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) กวีและนักเขียนบทละครชาวอังกฤษผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรมโลก ผลงานชิ้นนี้ถูกเขียนขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 16 และกลายเป็นหนึ่งในบทละครที่โด่งดังที่สุดของเชคสเปียร์ ถ่ายทอดเรื่องราวความรักอันเร่าร้อนระหว่างหนุ่มสาวจากสองตระกูลที่เป็นศัตรูกันในเมืองเวโรนา ประเทศอิตาลี

นักวิชาการด้านวรรณกรรมทั่วโลกยกย่อง Romeo and Juliet ว่าเป็นบทละครที่สะท้อนความซับซ้อนของอารมณ์มนุษย์อย่างลึกซึ้ง ทั้งความรัก ความเกลียดชัง ความเข้าใจผิด และความสูญเสีย โดยไม่พยายามสอนหรือชี้นำ แต่ปล่อยให้ผู้อ่านสัมผัสความจริงของชีวิตผ่านชะตากรรมของตัวละคร เชคสเปียร์ใช้บทสนทนาและฉากที่ทรงพลังในการสร้างอารมณ์โศกนาฏกรรมที่ยังคงสะเทือนใจผู้ชมทุกยุคทุกสมัย

เราได้นำวรรณกรรมเรื่องนี้มาเรียบเรียงใหม่ในรูปแบบนิทาน โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกวัย โดยเฉพาะเยาวชน วรรณกรรมต้นฉบับเล่าในรูปแบบบทละคร (play) ที่แบ่งเป็นฉากและใช้บทสนทนาเป็นหลัก เราจึงปรับเป็นการเล่าเรื่องแบบนิทานที่มีบรรยายฉาก เหตุการณ์ และอารมณ์ของตัวละครอย่างกลมกลืน โดยยังคงรักษาเนื้อหาและอารมณ์ตามต้นฉบับอย่างเคร่งครัด การได้รู้เรื่องราวของวรรณกรรมระดับโลกเช่นนี้จะช่วยเปิดโลกทัศน์ เสริมความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ และปลูกฝังความละเอียดอ่อนทางอารมณ์ หากใครสนใจอ่านต้นฉบับภาษาอังกฤษ สามารถหาอ่านได้จาก Shakespeare’s Romeo and Juliet – Project Gutenberg หรือแหล่งวรรณกรรมคลาสสิกอื่นๆ ที่เผยแพร่แบบสาธารณะ.

ณ เมืองเวโรนา (Verona) อันงดงามในอิตาลี มีสองตระกูลใหญ่ที่เกลียดชังกันอย่างรุนแรง—มอนตากิว (Montague) และ คาปูเล็ต (Capulet) ความบาดหมางระหว่างพวกเขากินเวลายาวนานจนแม้แต่คนรับใช้ก็พร้อมจะทะเลาะกันกลางถนน

ในเช้าวันหนึ่ง เกิดการวิวาทขึ้นอีกครั้ง ผู้คนต่างแตกตื่น เจ้าชายแห่งเวโรนาต้องออกมาห้ามปราม และประกาศว่า หากมีการต่อสู้กันอีก เขาจะลงโทษอย่างหนัก

ในบ้านมอนตากิว โรมิโอ (Romeo) บุตรชายคนเดียวของตระกูล กำลังเศร้าใจ เขาไม่ได้สนใจความขัดแย้งของครอบครัว แต่กลับหม่นหมองเพราะความรักที่ไม่สมหวัง เขาหลงรักหญิงสาวชื่อ โรซาลีน (Rosaline) ซึ่งไม่สนใจเขาเลย

เพื่อนของโรมิโอ ชื่อเบนโวลิโอ (Benvolio) และ เมอร์คูชิโอ (Mercutio) พยายามปลอบใจ และชวนเขาไปงานเลี้ยงของตระกูลคาปูเล็ต ซึ่งจัดขึ้นในคืนนั้น แม้จะเป็นงานของศัตรู แต่พวกเขาแอบปลอมตัวเข้าไปด้วยความอยากรู้อยากเห็น

นบ้านคาปูเล็ต จูเลียต (Juliet) บุตรีวัยเยาว์ของเจ้าบ้าน กำลังเตรียมตัวเข้าร่วมงานเลี้ยงเช่นกัน เธอไม่เคยรู้จักความรักมาก่อน และครอบครัวกำลังวางแผนให้เธอแต่งงานกับชายหนุ่มชื่อ ปารีส (Paris) ซึ่งเป็นญาติของเจ้าชาย

เมื่อค่ำคืนมาถึง งานเลี้ยงเริ่มขึ้นอย่างงดงาม มีเสียงดนตรี แสงเทียน และผู้คนมากมาย โรมิโอซึ่งปลอมตัวเข้ามาในงาน เดินผ่านผู้คนอย่างเงียบๆ และทันใดนั้น เขาก็เห็นจูเลียต

โรมิโอตกตะลึง ราวกับโลกทั้งใบเงียบลง “เธอคือแสงสว่างในราตรีอันมืดมน” เขาพึมพำ

จูเลียตก็เห็นโรมิโอเช่นกัน และรู้สึกเหมือนหัวใจเต้นแรงกว่าที่เคย “ข้าไม่เคยเห็นชายใดที่งามเช่นนี้มาก่อนเลย”

ทั้งสองเดินเข้าหากันอย่างช้าๆ และเริ่มพูดคุยกันด้วยถ้อยคำอ่อนโยน ราวกับวิญญาณของพวกเขาเข้าใจกันตั้งแต่แรกพบ

แต่เมื่อจูเลียตกลับไปถามพี่เลี้ยงว่าเขาเป็นใคร คำตอบนั้นทำให้เธอสะเทือนใจ “เขาคือโรมิโอ บุตรของมอนตากิว”

จูเลียตตกใจ “ข้ารักศัตรูของครอบครัวข้าแล้วหรือ?”

โรมิโอก็รู้ความจริงเช่นกัน และกล่าวเบาๆ “ข้าพบรักแท้ในบ้านของศัตรู ข้าจะทำเช่นไรดี?”

……….

หลังจากค่ำคืนแห่งการพบกัน โรมิโอ (Romeo) ไม่อาจหยุดคิดถึงจูเลียต (Juliet) ได้เลย เขาเดินกลับไปยังบ้านคาปูเล็ตในยามค่ำ เพื่อแอบมองนางจากสวนใต้ระเบียง และแล้ว…เขาได้ยินเสียงของจูเลียตพูดกับดวงดาว

“โอ โรมิโอ โรมิโอ เหตุใดเจ้าจึงเป็นโรมิโอ? จงปฏิเสธนามของเจ้าเสีย หรือหากเจ้าไม่ยอม ข้าจะละทิ้งนามของข้าแทน…”

โรมิโอซ่อนตัวอยู่ในเงาไม้ เขาไม่อาจทนฟังคำพูดนั้นโดยไม่ตอบ “ข้าจะละทิ้งนามของข้า หากนั่นคือสิ่งที่เจ้าต้องการ ข้าคือผู้ที่รักเจ้า ไม่ใช่ศัตรูของครอบครัวเจ้า”

จูเลียตตกใจที่เขาอยู่ใกล้เพียงนั้น แต่หัวใจของนางก็เต็มไปด้วยความสุข ทั้งสองพูดคุยกันด้วยถ้อยคำอ่อนโยนและจริงใจ ราวกับโลกทั้งใบมีเพียงพวกเขา

เมื่อรุ่งเช้าใกล้เข้ามา โรมิโอรีบไปหา ลอเรนซ์ (Friar Laurence) นักบวชผู้มีเมตตา และขอให้เขาช่วยจัดพิธีแต่งงานอย่างลับ ๆ ลอเรนซ์ลังเล แต่เมื่อเห็นความรักที่แท้จริงของทั้งสอง เขาก็ยอมช่วย โดยหวังว่าการแต่งงานนี้จะช่วยสมานรอยร้าวระหว่างสองตระกูล

ในวันเดียวกันนั้น จูเลียตส่งพี่เลี้ยงไปพบโรมิโอ เพื่อรับคำตอบเรื่องพิธีแต่งงาน โรมิโอบอกสถานที่และเวลาอย่างแน่นอน และเมื่อถึงเวลา ทั้งสองก็แต่งงานกันอย่างเงียบงันในโบสถ์เล็กๆ โดยมีลอเรนซ์เป็นพยาน

หลังพิธี โรมิโอและจูเลียตต่างกลับบ้านของตน โดยไม่มีใครรู้ว่าทั้งสองได้กลายเป็นสามีภรรยากันแล้ว

แต่ในเมืองเวโรนา ความขัดแย้งยังคงคุกรุ่น เมอร์คูชิโอ (Mercutio) เพื่อนของโรมิโอ และเดเมโท (Tybalt) ญาติของจูเลียต ต่างมีความแค้นต่อกัน และกำลังจะเผชิญหน้ากันในถนนกลางเมือง

……..

ณ ถนนในเมืองเวโรนา แสงแดดส่องแรงในยามบ่าย เมอร์คูชิโอ (Mercutio) เพื่อนของโรมิโอ (Romeo) เดินไปพร้อมกับเบนโวลิโอ (Benvolio) เขาอารมณ์ขุ่นมัว และกล่าวว่า “อากาศร้อนเช่นนี้ทำให้เลือดเดือดง่าย ข้าไม่อยากเจอใครจากคาปูเล็ตเลย”

แต่แล้ว เดเมโท (Tybalt) ญาติของจูเลียต (Juliet) ก็ปรากฏตัวขึ้น เขาโกรธที่โรมิโอแอบเข้าร่วมงานเลี้ยงของตระกูลคาปูเล็ต และต้องการท้าทายเขาให้สู้

โรมิโอซึ่งเพิ่งแต่งงานกับจูเลียตอย่างลับ ๆ ไม่ต้องการให้เกิดการต่อสู้ เขากล่าวอย่างสงบ “ข้าไม่มีเหตุผลจะสู้กับเจ้า เดเมโท ข้าเคารพเจ้าอย่างที่ญาติควรเคารพกัน”

คำพูดนั้นยิ่งทำให้เดเมโทโกรธ เขาคิดว่าโรมิโอเยาะเย้ยเขา เมอร์คูชิโอจึงเข้ามาขวาง และท้าสู้แทน

การต่อสู้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ดาบฟาดกันกลางถนน โรมิโอพยายามห้าม แต่กลับกลายเป็นว่าเขาเข้าไปขวางในจังหวะที่เดเมโทแทงเมอร์คูชิโอเข้าที่ท้อง

เมอร์คูชิโอล้มลง เขาหัวเราะอย่างขมขื่น “ข้าโดนแทงแล้ว…ไม่ใช่แผลลึก แต่ลึกพอจะทำให้ข้าตาย”

โรมิโอตกใจและโกรธอย่างสุดขั้ว เขาไม่อาจอดกลั้นได้อีก เขาหยิบดาบขึ้นและไล่ตามเดเมโท ทั้งสองต่อสู้กันอย่างดุเดือด และในที่สุด โรมิโอก็แทงเดเมโทจนสิ้นใจ

เสียงร้องดังไปทั่วเมือง ผู้คนแตกตื่น เจ้าชายแห่งเวโรนามาถึง และเมื่อรู้ว่าโรมิโอฆ่าเดเมโท เขาจึงสั่งเนรเทศโรมิโอออกจากเมืองทันที

โรมิโอกลับไปหาลอเรนซ์ด้วยหัวใจที่แตกสลาย “ข้าฆ่าญาติของภรรยา ข้าถูกเนรเทศ ข้าจะไม่ได้เห็นจูเลียตอีกแล้ว”

ลอเรนซ์พยายามปลอบ “เจ้าจะได้พบจูเลียตอีกครั้งก่อนจากไป และข้าจะหาทางให้เจ้ากลับมาอย่างปลอดภัย”

ในบ้านคาปูเล็ต จูเลียตรู้ข่าวการตายของเดเมโท และรู้ว่าโรมิโอเป็นผู้ลงมือ นางร้องไห้ด้วยความสับสน “ข้าควรโกรธเขา…แต่ข้ารักเขา ข้าจะทำเช่นไรดี?”

ในคืนนั้น โรมิโอแอบกลับมาพบจูเลียตเป็นครั้งสุดท้ายก่อนออกจากเมือง ทั้งสองโอบกอดกันด้วยน้ำตา และสัญญาว่าจะหาทางกลับมาหากันอีกครั้ง

…….

เมื่อโรมิโอ (Romeo) ถูกเนรเทศออกจากเวโรนา เขาหลบไปยังเมืองมานทัว (Mantua) ด้วยหัวใจที่แตกสลาย จูเลียต (Juliet) เองก็ถูกบีบให้แต่งงานกับปารีส (Paris) โดยไม่รู้ว่าโรมิโอยังมีชีวิตอยู่ นางพยายามปฏิเสธ แต่ครอบครัวไม่ฟังเสียงใด

จูเลียตจึงไปหาลอเรนซ์ (Friar Laurence) ด้วยความสิ้นหวัง “ข้าไม่อาจแต่งงานกับชายอื่นได้ ข้าเป็นภรรยาของโรมิโอแล้ว”

ลอเรนซ์ครุ่นคิดอยู่ครู่หนึ่ง แล้วเสนอแผนลับ “ข้าจะให้เจ้าดื่มยานี้ มันจะทำให้เจ้าดูเหมือนสิ้นใจไปชั่วคราว เมื่อครอบครัวพบเจ้า พวกเขาจะคิดว่าเจ้าตายแล้ว และจะนำร่างเจ้าไปฝังในสุสานของตระกูล ข้าจะส่งข่าวไปหาโรมิโอให้มารับเจ้าเมื่อเจ้าตื่นขึ้น”

จูเลียตยอมรับแผนด้วยความกล้าหาญ นางกลับบ้านและแสร้งทำเป็นยอมแต่งงานกับปารีส แต่ในคืนก่อนพิธี นางดื่มยาตามที่ลอเรนซ์ให้ไว้ และล้มลงอย่างเงียบงัน

รุ่งเช้า ครอบครัวคาปูเล็ตพบจูเลียตนอนนิ่งไร้ลมหายใจ พวกเขาร้องไห้ด้วยความเศร้า และจัดพิธีฝังศพอย่างเร่งรีบ

แต่ในเมืองมานทัว ข่าวที่ไปถึงโรมิโอไม่ใช่ข่าวจากลอเรนซ์ หากเป็นข่าวลือจากผู้เดินทางผ่าน เขาได้ยินว่า “จูเลียตสิ้นใจแล้ว”

โรมิโอช็อก เขาไม่รู้ถึงแผนลับของลอเรนซ์ และคิดว่าความรักของเขาได้จบลงแล้ว เขาจึงรีบกลับไปยังเวโรนา พร้อมกับยาพิษที่เขาซื้อมาด้วยความตั้งใจแน่วแน่

“หากนางไม่อยู่ ข้าก็ไม่ควรอยู่เช่นกัน” เขาพึมพำขณะเดินเข้าสู่สุสานของตระกูลคาปูเล็ต

ในสุสาน เขาพบจูเลียตนอนอยู่ในความเงียบงัน และกล่าวคำอำลาด้วยน้ำตา “ข้าจะอยู่เคียงข้างเจ้าเสมอ แม้ในความตาย”

แล้วเขาก็ดื่มยาพิษ และล้มลงข้างร่างของนาง

ไม่นานหลังจากนั้น จูเลียตฟื้นขึ้นมา และพบโรมิโอนอนนิ่งอยู่ข้างๆ นางรู้ทันทีว่าเกิดอะไรขึ้น และหัวใจของนางก็แตกสลาย

“โอ โรมิโอ…เจ้าจากข้าไปแล้วจริงหรือ?” นางกล่าวเบาๆ แล้วหยิบกริชของเขาขึ้นมา และจบชีวิตของตนเองเคียงข้างเขา

……….

เมื่อเจ้าชายแห่งเวโรนา (Prince of Verona) มาถึงสุสาน เขาพบร่างของโรมิโอ (Romeo) และจูเลียต (Juliet) นอนเคียงกันอย่างสงบ ข้างๆ มีปารีส (Paris) ผู้ถูกโรมิโอสังหารขณะพยายามปกป้องสุสานของหญิงที่เขารัก

ลอเรนซ์ (Friar Laurence) ซึ่งมาถึงช้าไปเพียงครู่เดียว ได้เล่าเรื่องราวทั้งหมดให้เจ้าชายและครอบครัวทั้งสองฟัง ตั้งแต่เรื่องความรักที่เป็นความลับ การแต่งงาน การเนรเทศ และแผนการหลบหนีที่ผิดพลาด

ทุกคนเงียบ ไม่มีเสียงโต้เถียง ไม่มีคำกล่าวโทษ มีเพียงความเศร้าและความเสียใจที่แผ่ไปทั่วสุสาน

ลอร์ดมอนตากิว (Lord Montague) และลอร์ดคาปูเล็ต (Lord Capulet) มองดูร่างของลูกทั้งสอง และรู้ทันทีว่า ความเกลียดชังที่พวกเขาสร้างขึ้นคือสาเหตุของโศกนาฏกรรมนี้

“ข้าจะสร้างรูปปั้นทองคำให้จูเลียต เพื่อให้ผู้คนจดจำความงามและความรักของนาง” ลอร์ดมอนตากิวกล่าว

“และข้าจะทำเช่นเดียวกันกับโรมิโอ” ลอร์ดคาปูเล็ตตอบ

เจ้าชายกล่าวอย่างหนักแน่น “ความรักของหนุ่มสาวสองคนนี้ได้ดับความแค้นของครอบครัวทั้งสองลงแล้ว แต่ราคาที่ต้องจ่ายนั้นสูงเกินไป”

เมื่อพิธีฝังศพจัดขึ้นอย่างเงียบงัน ผู้คนในเวโรนาต่างมาร่วมไว้อาลัย ไม่มีเสียงหัวเราะ ไม่มีเสียงดนตรี มีเพียงเสียงลมที่พัดผ่านสุสาน และแสงแดดอ่อน ๆ ที่ส่องลงบนหลุมศพของโรมิโอกับจูเลียต

เรื่องราวของพวกเขาไม่ได้จบด้วยความสุข แต่จบด้วยความจริง ความรักที่กล้าหาญ ความสูญเสียที่ไม่อาจย้อนคืน และความสงบที่เกิดขึ้นจากการยอมรับ

Posted in นิทานคลาสสิก, นิทานนานาชาติ, นิทานสอนใจ

ช่างตีเหล็กกับปีศาจ

นิทานเรื่อง “ช่างตีเหล็กกับปีศาจ” (The Blacksmith and the Devil) เป็นนิทานพื้นบ้านจากยุโรปตะวันออก โดยเฉพาะในแถบรัสเซียและยูเครน ซึ่งมีการเล่าขานกันมายาวนานในหมู่ชาวบ้านและช่างฝีมือ เรื่องนี้ได้รับการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรในหนังสือ Tales and Legends from the Land of the Tzar (1891) โดย Edith M. S. Hodgetts ผู้เรียบเรียงและแปลนิทานพื้นบ้านรัสเซียเป็นภาษาอังกฤษ หนังสือเล่มนี้ถือเป็นแหล่งต้นฉบับหลักที่ใช้ในการเรียบเรียงนิทานฉบับภาษาไทยครั้งนี้ โดยยึดตามโครงเรื่องดั้งเดิมอย่างเคร่งครัด

นักวิชาการด้านวรรณกรรมเปรียบเทียบมักจัดนิทานเรื่องนี้ไว้ในกลุ่ม “นิทานต่อรองกับปีศาจ” เช่นเดียวกับ Faustbuch (1587) จากเยอรมนี หรือ The Devil and Tom Walker จากอเมริกา โดยมีโครงสร้างคล้ายกันคือ ตัวละครหลักทำข้อตกลงกับปีศาจเพื่อแลกเปลี่ยนสิ่งที่ปรารถนา แต่สิ่งที่ทำให้ “ช่างตีเหล็กกับปีศาจ” โดดเด่นคือการใช้ไหวพริบและภูมิปัญญาชาวบ้านในการพลิกสถานการณ์อย่างเรียบง่ายแต่ทรงพลัง โดยไม่ต้องพึ่งเวทมนตร์หรือปรัชญาลึกซึ้ง เป็นนิทานที่เข้าถึงได้ง่ายและให้ความรู้สึกสนุกแบบพื้นบ้าน

เราเลือกเรียบเรียงนิทานเรื่องนี้ใหม่ เพราะมันให้อารมณ์ที่ต่างจาก “ฟาวสต์” อย่างชัดเจน คือไม่ใช่เรื่องของนักปราชญ์ผู้แสวงหาความรู้เหนือธรรมชาติ แต่เป็นเรื่องของช่างฝีมือธรรมดาที่ใช้ไหวพริบเอาชนะสิ่งลี้ลับด้วยมือเปล่า การเรียบเรียงเป็นไปโดยยึดตามต้นฉบับของ Hodgetts เพียงเล่มเดียว ไม่เติมเนื้อหาใหม่ แต่ปรับภาษาให้ถูกต้องตามหลักภาษาไทย และเหมาะกับผู้อ่านร่วมสมัย หากท่านสนใจอ่านต้นฉบับ สามารถค้นหาได้จากแหล่งออนไลน์ เช่น Wikisource โดยใช้คำค้นว่า “The Blacksmith and the Devil by Hodgetts”

ณ หมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งหนึ่งที่ตั้งอยู่ในป่าลึก มีช่างตีเหล็กผู้หนึ่งซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องฝีมืออันยอดเยี่ยม เขาสามารถตีเหล็กให้เป็นรูปทรงใด ๆ ก็ได้ตามที่ลูกค้าต้องการ ไม่ว่าจะเป็นเกือกม้า ดาบ หรือเครื่องมือเกษตร งานทุกชิ้นล้วนแข็งแรงและงดงามจนผู้คนจากหมู่บ้านใกล้เคียงต่างพากันมาใช้บริการ

ช่างตีเหล็กผู้นี้มีนิสัยห้าวหาญ พูดจาตรงไปตรงมา และไม่เกรงกลัวสิ่งใด แม้แต่เรื่องเล่าของปีศาจที่ชาวบ้านมักพูดถึง เขาก็มักหัวเราะเยาะเมื่อได้ยินคนพูดถึงการทำข้อตกลงกับปีศาจ “ข้าไม่กลัวมันหรอก” เขาพูดเสมอ “ถ้ามันกล้ามา ข้าจะตีมันให้กลายเป็นเกือกม้าเสียเลย”

วันหนึ่ง ขณะที่เขากำลังนั่งพักหลังจากทำงานหนักมาตลอดวัน เขาเริ่มครุ่นคิดถึงชีวิตของตนเอง แม้จะมีฝีมือดี แต่เขาก็ยังไม่ร่ำรวยเท่าที่ควร เขาอยากมีเงินทองมากกว่านี้ อยากให้ชื่อเสียงของเขาเลื่องลือไปไกลกว่าหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เขาอาศัยอยู่

ในค่ำคืนที่เงียบสงัด ขณะที่เขานั่งอยู่หน้าเตาไฟในโรงตีเหล็ก เสียงลมพัดผ่านหน้าต่างอย่างแผ่วเบา เขาเอ่ยขึ้นลอย ๆ ด้วยน้ำเสียงกึ่งล้อเล่นกึ่งจริงจัง “ถ้าปีศาจมีจริง ข้าก็อยากจะทำข้อตกลงกับมันเสียหน่อย ให้ข้าได้ร่ำรวยและมีชื่อเสียง แล้วข้าจะยอมทำอะไรก็ได้ตามที่มันต้องการ”

ทันใดนั้น เปลวไฟในเตาเหล็กพลันลุกโชนขึ้นอย่างผิดปกติ และเงาดำรูปร่างประหลาดก็ปรากฏขึ้นตรงหน้าเขา เสียงทุ้มต่ำดังขึ้นจากเงานั้น “เจ้ากล่าวเรียกข้าใช่หรือไม่ ช่างตีเหล็ก?” ชายผู้นั้นเบิกตากว้างด้วยความตกใจ แต่ก็ไม่ถอยหนี เขายืนขึ้นอย่างมั่นคง “ถ้าเจ้าเป็นปีศาจจริง ก็มาเจรจากันเถอะ”

ปีศาจยืนอยู่กลางแสงไฟที่ลุกโชนจากเตาเหล็ก ดวงตาของมันแดงวาวเหมือนถ่านที่เพิ่งถูกพัดให้ร้อนจัด “ข้าสามารถให้เจ้าได้ทุกสิ่งที่เจ้าปรารถนา” มันกล่าวด้วยเสียงเย็นเยียบ “เงินทอง ชื่อเสียง อำนาจ เพียงแต่เจ้าต้องให้ข้าสิ่งหนึ่งตอบแทน” ช่างตีเหล็กขมวดคิ้ว “สิ่งนั้นคืออะไร?” ปีศาจยิ้มอย่างเยือกเย็น “วิญญาณของเจ้า”

ช่างตีเหล็กนิ่งไปครู่หนึ่ง เขาไม่ใช่คนโง่ เขารู้ดีว่าการทำข้อตกลงเช่นนี้มีราคาที่ต้องจ่าย แต่ความปรารถนาในใจเขาก็แรงกล้าเกินกว่าจะปฏิเสธ “ข้าจะให้เจ้าในวันที่ข้าตาย” เขากล่าว “แต่ก่อนหน้านั้น เจ้าต้องทำตามคำสั่งของข้า ไม่ว่าเมื่อใดก็ตามที่ข้าเรียก” ปีศาจหัวเราะเบา ๆ “ตกลงตามนั้น” แล้วมันก็หายวับไปในเงาไฟ ทิ้งไว้เพียงกลิ่นกำมะถันและความรู้สึกเย็นวาบในอากาศ

ตั้งแต่นั้นมา ชีวิตของช่างตีเหล็กเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง เขามีเงินทองมากมาย ลูกค้าหลั่งไหลมาจากทั่วทุกสารทิศ ชื่อเสียงของเขาเลื่องลือไปไกลกว่าหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เขาเคยอยู่ เขาสร้างบ้านหลังใหญ่ มีคนรับใช้ และใช้ชีวิตอย่างที่ไม่เคยฝันว่าจะได้สัมผัส

แต่แม้จะมีทุกสิ่ง เขากลับรู้สึกว่างเปล่าในบางคืน เมื่อเขานั่งอยู่คนเดียวหน้าเตาไฟ ความเงียบในบ้านหลังใหญ่ทำให้เขานึกถึงวันเก่า ๆ ที่เขาเคยตีเหล็กด้วยมือเปล่าและหัวใจที่เต็มไปด้วยความภาคภูมิ ปีศาจยังคงปรากฏตัวเมื่อเขาเรียก และทำตามคำสั่งอย่างเคร่งครัด แต่สายตาของมันมักแฝงรอยยิ้มที่ชวนให้ไม่สบายใจ

วันหนึ่ง ขณะที่เขากำลังนั่งอยู่ในโรงตีเหล็กเก่าเพื่อรำลึกความหลัง เขาเอ่ยขึ้นว่า “ข้าอยากให้เจ้าลองเข้าไปในเตาไฟ แล้วดูว่าข้าจะตีเจ้าให้เป็นอะไรได้บ้าง” ปีศาจปรากฏตัวขึ้นทันที “เจ้ากำลังล้อเล่นหรือ?” ช่างตีเหล็กยิ้ม “ข้าไม่เคยล้อเล่นเรื่องงานของข้า” ปีศาจลังเลอยู่ครู่หนึ่ง ก่อนจะก้าวเข้าไปในเตาเหล็กตามคำสั่ง

ทันทีที่ปีศาจก้าวเข้าไปในเตาเหล็ก ช่างตีเหล็กก็รีบปิดประตูเตาอย่างรวดเร็ว แล้วใช้คีมหนีบร่างของมันไว้แน่น เขาหยิบค้อนเหล็กขึ้นมา และเริ่มตีปีศาจอย่างไม่ลังเล เสียงโลหะกระทบกับผิวหนังของปีศาจดังก้องไปทั่วโรงตีเหล็ก ปีศาจร้องด้วยความเจ็บปวด “หยุด! เจ้าทำอะไร!” ช่างตีเหล็กตอบด้วยเสียงเย็น “ข้ากำลังตีเจ้าให้เป็นเกือกม้า ตามคำสัญญา”

ปีศาจดิ้นรนอย่างสุดกำลัง แต่ไม่อาจหลุดจากคีมของช่างตีเหล็กได้ เปลวไฟในเตาลุกโชนขึ้นอีกครั้ง ราวกับโกรธแค้นที่เจ้าของมันถูกตี ช่างตีเหล็กยังคงตีต่อไปด้วยความมั่นคง ไม่ใช่ด้วยความโกรธ แต่ด้วยความตั้งใจ เขาตีจนปีศาจอ่อนแรงลง และเสียงร้องของมันกลายเป็นเสียงครางเบา ๆ

เมื่อเห็นว่าปีศาจหมดแรง ช่างตีเหล็กจึงหยุดมือ เขาเปิดเตาและปล่อยให้ปีศาจออกมา ร่างของมันสั่นเทา ดวงตาแดงวาวเต็มไปด้วยความเจ็บปวดและความอับอาย “เจ้าทำแบบนี้ได้อย่างไร?” ปีศาจถาม ช่างตีเหล็กยิ้ม “ข้าก็แค่ใช้สิ่งที่ข้ามี คือ ค้อน เหล็ก และไหวพริบ”

ปีศาจถอยหลังไปอย่างระแวดระวัง “เจ้าจะเอาอย่างไรต่อ?” มันถามด้วยเสียงแผ่ว ช่างตีเหล็กเดินเข้าไปใกล้ “ข้าจะไม่ยกวิญญาณให้เจ้า ข้าจะใช้สัญญานั้นให้เป็นประโยชน์ และข้าจะไม่กลัวเจ้าอีกต่อไป” ปีศาจจ้องเขาอย่างไม่พอใจ แต่ก็ไม่กล้าตอบโต้

จากวันนั้นเป็นต้นมา ช่างตีเหล็กกลายเป็นคนที่ผู้คนเคารพยำเกรง ไม่ใช่เพียงเพราะฝีมือ แต่เพราะเขาเคยปราบปีศาจด้วยค้อนของตนเอง ปีศาจยังคงปรากฏตัวเมื่อถูกเรียก แต่ไม่กล้าแสดงอำนาจอีกต่อไป มันกลายเป็นผู้รับใช้ที่เงียบงัน และช่างตีเหล็กก็ใช้ชีวิตอย่างสงบ แม้จะรู้ดีว่าสัญญายังไม่สิ้นสุด

เวลาผ่านไปหลายปี ช่างตีเหล็กแก่ตัวลง แต่ยังคงทำงานด้วยความขยันขันแข็ง วันหนึ่ง ขณะที่เขานั่งพักใต้ต้นไม้หน้าโรงตีเหล็ก เขารู้สึกว่าร่างกายเริ่มอ่อนแรงกว่าที่เคย เขาหลับตาและนึกถึงสัญญาที่เคยทำไว้กับปีศาจ “ถึงเวลาที่เจ้าจะมาเอาสิ่งที่เจ้าต้องการแล้วกระมัง” เขาพึมพำกับตนเอง

ปีศาจปรากฏตัวขึ้นทันที ร่างของมันดูใหญ่โตและน่ากลัวกว่าครั้งก่อน “เจ้าพร้อมจะไปกับข้าแล้วหรือยัง?” มันถามด้วยเสียงเย็นชา ช่างตีเหล็กยิ้มอย่างอ่อนแรง “ข้ายังมีคำสั่งสุดท้ายให้เจ้าทำก่อนจะไป” ปีศาจเลิกคิ้ว “ว่ามา” ช่างตีเหล็กชี้ไปที่ต้นไม้ใหญ่ “ข้าต้องการให้เจ้าปีนขึ้นไปบนยอดไม้ แล้วเก็บใบไม้ใบหนึ่งมาให้ข้า”

ปีศาจหัวเราะ “ง่ายเกินไปสำหรับข้า” มันกระโดดขึ้นต้นไม้ทันที แต่เมื่อมันแตะกิ่งไม้ ช่างตีเหล็กก็เอ่ยคำสั่งเสียงดัง “ข้าสั่งให้เจ้าติดอยู่บนต้นไม้นั้นจนกว่าจะมีคำสั่งใหม่!” ปีศาจร้องด้วยความตกใจ มันพยายามดิ้นรน แต่ไม่สามารถลงมาได้ “เจ้าหลอกข้าอีกแล้ว!” มันตะโกน ช่างตีเหล็กหัวเราะเบา ๆ “ข้าแค่ใช้สิ่งที่ข้ามี…อีกครั้ง”

ปีศาจติดอยู่บนต้นไม้เป็นเวลานาน ไม่สามารถลงมาได้ แม้จะพยายามทุกวิถีทาง ช่างตีเหล็กใช้ชีวิตอย่างสงบในช่วงบั้นปลาย โดยไม่ต้องหวาดกลัวอีกต่อไป เขาเล่าเรื่องนี้ให้ลูกหลานฟัง พร้อมคำเตือนว่า “อย่าได้ทำข้อตกลงกับสิ่งที่เจ้าควบคุมไม่ได้ เว้นแต่เจ้าจะมีไหวพริบมากพอที่จะชนะมัน”

เมื่อช่างตีเหล็กสิ้นชีวิต ปีศาจก็ยังคงติดอยู่บนต้นไม้ และเรื่องราวของเขาก็กลายเป็นนิทานที่เล่าขานกันในหมู่บ้านและทั่วแคว้น ว่าแม้ปีศาจจะมีอำนาจมากเพียงใด แต่หากมนุษย์มีสติ ไหวพริบ และความกล้าหาญ ก็สามารถเอาชนะมันได้ นิทานเรื่องนี้จึงไม่ใช่เพียงเรื่องเล่า หากเป็นบทเรียนที่ฝากไว้ให้คนรุ่นหลัง

Posted in นิทานคลาสสิก, นิทานสอนใจ, นิทานสำหรับผู้ใหญ่

ฟาวสต์ : ชายผู้ทำสัญญากับปีศาจ

“ฟาวสต์ : ชายผู้ทำสัญญากับปีศาจ” เป็นนิทานคลาสสิกจากยุโรปที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อวรรณกรรม ศิลปะ และปรัชญาตะวันตก เรื่องนี้ปรากฏครั้งแรกในหนังสือชื่อ Historia von D. Johann Fausten หรือที่รู้จักกันในชื่อ Faustbuch (1587) ซึ่งตีพิมพ์ในเยอรมนีโดยผู้เรียบเรียงนิรนาม และต่อมาได้รับการแปลและดัดแปลงโดยนักเขียนระดับโลก เช่น Christopher Marlowe และ Johann Wolfgang von Goethe นิทานเรื่องนี้เล่าถึงนักปราชญ์ผู้แสวงหาความรู้เหนือธรรมชาติจนยอมแลกวิญญาณกับปีศาจ เป็นเรื่องที่ทั้งสะเทือนใจและชวนครุ่นคิด ถูกเล่าขานและตีความใหม่ในหลากหลายยุคสมัย

นักวิจารณ์และนักวิชาการมองว่า “ฟาวสต์” เป็นนิทานปรัชญาที่สะท้อนความขัดแย้งระหว่างปัญญาและศีลธรรม หลายคนตีความว่าเรื่องนี้เป็นคำเตือนต่อการหลงใหลในอำนาจและความรู้ที่ปราศจากคุณธรรม ในขณะที่บางกลุ่มมองว่าเป็นบทสนทนาเชิงศาสนาเกี่ยวกับการไถ่บาปและเสรีภาพในการเลือกของมนุษย์ ไม่ว่าจะมองจากมุมใด นิทานเรื่องนี้ยังคงเป็นหนึ่งในเรื่องเล่าที่ทรงพลังที่สุดในวรรณกรรมยุโรป และเป็นต้นแบบของ “นิทานสอนใจ” ที่มีความลุ่มลึกทางจิตวิญญาณ

เวอร์ชั่นที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ “นิทานนำบุญ” นี้ ได้รับการเรียบเรียงใหม่โดยยึดตามโครงเรื่องดั้งเดิมจาก Faustbuch (1587) อย่างเคร่งครัด โดยปรับภาษาให้ร่วมสมัยและเหมาะสมกับผู้อ่านทุกวัย เราเน้นการรักษาเจตนารมณ์ของต้นฉบับ ทั้งในด้านศีลธรรม ความรู้สึก และโครงสร้างเหตุการณ์ เพื่อให้ผู้อ่านได้สัมผัสกับแก่นแท้ของเรื่องอย่างแท้จริง สำหรับท่านที่สนใจอ่านฉบับดั้งเดิม สามารถค้นหาได้จากแหล่งออนไลน์ เช่นโครงการ Gutenberg หรือหอสมุดดิจิทัลของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ โดยใช้คำค้นว่า “Faustbuch 1587 full text” หรือ “Historia von D. Johann Fausten”

ในแคว้นเยอรมันอันเงียบสงบ มีนักปราชญ์ผู้หนึ่งชื่อ “ฟาวสต์” ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้รู้แห่งยุค เขาเชี่ยวชาญทั้งปรัชญา เทววิทยา การแพทย์ และกฎหมาย ไม่มีศาสตร์ใดที่เขาไม่เข้าใจ แต่แม้จะมีความรู้มากมาย เขากลับรู้สึกว่างเปล่าในจิตใจ เพราะสิ่งที่เขาแสวงหาไม่ใช่เพียงความรู้ แต่คืออำนาจเหนือธรรมชาติ และความลับของจักรวาลที่มนุษย์ไม่อาจเข้าถึง

แม้ฟาวสต์จะได้รับการยกย่องจากผู้คนว่าเป็นปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่ แต่ในใจเขากลับเต็มไปด้วยความกระหายที่ไม่อาจดับได้ เขาเริ่มเบื่อหน่ายกับศาสตร์ของมนุษย์ที่วนเวียนอยู่กับความรู้ซ้ำซากและข้อจำกัด เขาเชื่อว่ามีพลังบางอย่างที่เหนือกว่าตำรา พลังที่สามารถเปิดเผยความลับของธรรมชาติและจักรวาล เขาจึงหันไปศึกษาวิชาเวทมนตร์และการเรียกวิญญาณ ซึ่งเป็นศาสตร์ต้องห้ามที่นักบวชและผู้มีศีลธรรมต่างพากันสาปแช่ง

เมื่อฟาวสต์หมกมุ่นอยู่กับศาสตร์ต้องห้าม เขาเริ่มค้นหาวิธีเรียกวิญญาณเพื่อให้ได้มาซึ่งความรู้เหนือธรรมชาติ วันหนึ่ง เขาพบตำราเก่าแก่ที่กล่าวถึง “วิธีเรียกปีศาจรับใช้” โดยต้อง “เขียนวงไสยเวทย์” ที่พื้นตามแบบแผนโบราณ และท่องถ้อยคำเฉพาะในคืนที่ดวงจันทร์เต็มดวง ฟาวสต์เชื่อมั่นในสิ่งที่อ่าน เขาเตรียมทุกอย่างตามตำรา เทียนสี่เล่ม สมุดหนังสัตว์ และขนนกสำหรับเซ็นสัญญา

ในคืนที่ดวงจันทร์เต็มดวง ฟาวสต์เขียนวงไสยเวทย์ลงบนพื้นหินของห้องใต้ดินตามแบบแผนในตำรา เขาจุดเทียนสี่เล่มตามทิศ และท่องถ้อยคำเรียกวิญญาณด้วยเสียงหนักแน่น เมื่อถ้อยคำสุดท้ายหลุดจากปาก วงไสยเวทย์ก็เริ่มเรืองแสงอ่อน ๆ ลมเย็นพัดผ่านทั้ง ๆ ที่ไม่มีช่องลม และเงาดำก็ปรากฏขึ้นกลางวงเวทมนตร์อย่างช้า ๆ ก่อนที่จะกลายเป็นร่างของปีศาจตนหนึ่ง ตัวสูงใหญ่ ผิวคล้ำ ดวงตาแดงเรืองแสง และมีรอยยิ้มที่เย็นชา

ปีศาจที่ปรากฏตัวในวงไสยเวทย์แนะนำตนว่ามันชื่อ “เมฟิสโตเฟลิส” ฟาวสต์ถามมันว่า หากเขายอมมอบวิญญาณให้ปีศาจ เขาจะได้รับสิ่งใดตอบแทน เมฟิสโตเฟลิสตอบว่า เขาจะได้รับความรู้เหนือมนุษย์ ได้รับอำนาจในการเปลี่ยนแปลงสิ่งต่าง ๆ และได้สัมผัสความสุขในโลกนี้เป็นเวลา 24 ปี แต่หลังจากนั้น วิญญาณของเขาจะเป็นของนรกตลอดกาล ฟาวสต์นิ่งไปครู่หนึ่ง ก่อนจะกล่าวว่า “ข้ายอมแลก”

เมื่อฟาวสต์ตกลงรับข้อเสนอ เมฟิสโตเฟลิสได้ยื่นแผ่นสัญญาให้เขา เป็นหนังสัตว์เก่าแก่ที่จารึกถ้อยคำโบราณไว้ด้วยหมึกสีดำ ฟาวสต์ต้องเซ็นชื่อด้วยเลือดของตนเองตามธรรมเนียมของนรก เขาจึงกรีดนิ้วด้วยมีดเล่มเล็ก หยดเลือดลงบนปลายขนนก และเขียนชื่อของตนลงบนสัญญาอย่างมั่นคง เมื่อเขาเซ็นเสร็จ เมฟิสโตเฟลิสกล่าวว่า “จากนี้ไป ข้าจะเป็นข้ารับใช้ของเจ้าในโลกนี้…แต่เมื่อครบกำหนด 24 ปี วิญญาณของเจ้าจะเป็นของข้าโดยไม่มีข้อแม้”

เมื่อสัญญาเริ่มมีผล เมฟิสโตเฟลิสกลายเป็นผู้ติดตามของฟาวสต์ในทุกการเดินทาง มันพาฟาวสต์ไปยังเมืองต่าง ๆ ทั้งใหญ่และเล็ก ฟาวสต์ใช้เวทมนตร์เพื่อแสดงอิทธิฤทธิ์ต่อหน้าผู้คน เช่น การเรียกไฟจากอากาศ เปลี่ยนโลหะเป็นทองคำ เสกอาหารและเครื่องดื่มขึ้นจากความว่างเปล่า ผู้คนต่างตกตะลึงและยกย่องเขาว่าเป็นผู้วิเศษ แต่ไม่มีใครรู้ว่าเบื้องหลังนั้นคือสัญญากับนรก

เมื่อฟาวสต์ได้รับอำนาจจากสัญญา เขาเริ่มใช้เวทมนตร์เพื่อสนองความปรารถนาของตนโดยไม่คำนึงถึงศีลธรรม เขาเสกภาพลวงตาเพื่อหลอกลวงหญิงสาวให้หลงใหลในรูปลักษณ์และวาจาอ่อนหวานของเขา หลายคนถูกล่อลวงด้วยความมั่งคั่งและความรู้ที่เขาแสดงออก แต่เมื่อความจริงปรากฏ พวกเธอก็ถูกทอดทิ้งอย่างไร้เยื่อใย ฟาวสต์ไม่รู้สึกผิด เขาเห็นทุกสิ่งเป็นเพียงเครื่องมือในการเติมเต็มความอยากของตน

ชื่อเสียงของฟาวสต์แพร่ไปถึงหูของเจ้านายและขุนนางในหลายแคว้น เขาได้รับเชิญเข้าสู่ราชสำนักเพื่อแสดงอิทธิฤทธิ์ต่อหน้ากษัตริย์และเหล่าขุนนางผู้ทรงอำนาจ เมฟิสโตเฟลิสช่วยเขาเสกภาพลวงตาอันน่าตื่นตะลึง เช่น ปราสาทลอยฟ้า เหล่าสตรีงามจากยุคโบราณ และสัตว์ประหลาดในตำนาน ผู้ชมต่างพากันปรบมือและถวายเกียรติแก่เขาอย่างสูงสุด ฟาวสต์ยิ้มรับคำสรรเสริญ แต่ในใจกลับรู้สึกว่างเปล่า เพราะทุกสิ่งที่เขาแสดงออกนั้นไม่มีสิ่งใดเป็นของจริง

ฟาวสต์มิได้พึงพอใจเพียงการแสดงอิทธิฤทธิ์ต่อผู้คน เขาเริ่มใช้เวทมนตร์เพื่อเดินทางไปยังสถานที่ที่มนุษย์ทั่วไปไม่อาจเข้าถึง ทั้งเมืองลับในหุบเขา ปราสาทโบราณในตำนาน และแม้แต่ภาพลวงตาของอดีตกาล เขาเสกตนเองให้ปรากฏตัวในยุคของเฮเลนแห่งทรอย เพื่อชื่นชมความงามที่เล่าขานกันมานาน เมฟิสโตเฟลิสเป็นผู้เปิดประตูแห่งกาลเวลาให้เขา แต่ทุกการเดินทางกลับทำให้ฟาวสต์ยิ่งห่างไกลจากความจริง และใกล้ชิดกับความหลงใหลที่ไม่มีวันเติมเต็ม

เมื่อเวลาผ่านไป ฟาวสต์ใช้ชีวิตอย่างฟุ้งเฟ้อ เขาเสพสุขจากทรัพย์สมบัติที่เสกขึ้นจากเวทมนตร์ ดื่มกินอย่างไม่รู้จักพอ และล่อลวงผู้คนด้วยภาพลวงตา เขาได้รับการยกย่องจากผู้มีอำนาจ ได้รับของขวัญและตำแหน่งในราชสำนัก แต่ในยามค่ำคืน เมื่ออยู่เพียงลำพัง เขากลับรู้สึกว่างเปล่าและไร้ความหมาย เพราะทุกสิ่งที่เขาสร้างขึ้นไม่มีราก ไม่มีความจริง และไม่มีความรักที่แท้จริง

เมื่อเวลาล่วงเข้าสู่ปีที่ยี่สิบสอง ฟาวสต์เริ่มรู้สึกถึงเงาแห่งคำสัญญาที่ตามหลอกหลอน เมฟิสโตเฟลิสไม่กล่าวอะไรตรง ๆ แต่เริ่มปรากฏตัวบ่อยขึ้นในยามค่ำคืน บางครั้งมันยืนอยู่เงียบ ๆ ที่มุมห้อง บางครั้งเพียงส่งสายตาเตือน ฟาวสต์เริ่มฝันร้าย เห็นตนเองถูกลากลงสู่เหวลึก เห็นเปลวไฟล้อมรอบ และเสียงหัวเราะของปีศาจดังก้องในหัว เขาตื่นขึ้นด้วยเหงื่อเย็นเฉียบ แต่ไม่กล้าบอกใครถึงสิ่งที่กำลังใกล้เข้ามา

เมื่อเข้าสู่ปีที่ยี่สิบสาม ฟาวสต์เริ่มหวาดกลัวต่อสิ่งที่เขาเคยยอมแลก เขาเปิดตำราเก่า พยายามค้นหาวิธีลบล้างสัญญา หรือหาทางไถ่บาปด้วยการทำบุญและสวดมนต์ แต่ทุกถ้อยคำในสัญญานั้นชัดเจน ไม่มีช่องว่าง ไม่มีเงื่อนไขให้หลบหนี เมฟิสโตเฟลิสเตือนเขาว่า “เจ้าคือผู้เลือกเอง ไม่มีใครบังคับ” ฟาวสต์เริ่มหลีกเลี่ยงเวทมนตร์ ไม่แสดงอิทธิฤทธิ์อีก และใช้ชีวิตอย่างเงียบงัน แต่เงาแห่งคำสัญญายังคงตามหลอกหลอนเขาไม่หยุด

เมื่อเข้าสู่ปีสุดท้ายของสัญญา ฟาวสต์เริ่มถอนตัวจากสังคม เขาไม่เดินทาง ไม่แสดงอิทธิฤทธิ์อีก และใช้เวลาส่วนใหญ่ในห้องหนังสือเก่าที่เคยเป็นที่พักพิงของความรู้ เขาเปิดพระคัมภีร์ พยายามสวดมนต์และขออภัยจากพระเจ้า แต่ทุกครั้งที่เขาเอ่ยคำสวด เมฟิสโตเฟลิสจะปรากฏขึ้นพร้อมเสียงหัวเราะเย็นชา “สายไปแล้ว ฟาวสต์” มันกล่าว “เจ้าคือผู้เลือกข้า ไม่ใช่พระเจ้า” ฟาวสต์หลับตาแน่น เขารู้ดีว่าไม่มีทางหนีจากสิ่งที่เขาเคยยอมแลก

คืนสุดท้ายมาถึงโดยไม่มีการเตือนล่วงหน้า ฟาวสต์รู้ดีว่าเวลาของเขาหมดลงแล้ว เขาจุดเทียนสี่เล่มในห้องหนังสือ นั่งลงกลางวงไสยเวทย์ที่เคยใช้เรียกเมฟิสโตเฟลิส และเฝ้ารอด้วยใจที่หนักอึ้ง เขาไม่ได้สวดมนต์ ไม่ร้องขอ ไม่ต่อรองอีกต่อไป เพียงนั่งเงียบ ๆ ท่ามกลางความมืดที่ค่อย ๆ มืดมนขึ้นเรื่อย ๆ เสียงลมพัดแรงทั้ง ๆ ที่ไม่มีช่องลม และกลิ่นกำมะถันเริ่มลอยคลุ้งในอากาศ ซึ่งเป็นสัญญาณว่าผู้รับสัญญากำลังมา

เมื่อเที่ยงคืนมาถึง เมฟิสโตเฟลิสปรากฏตัวขึ้นอีกครั้ง คราวนี้ไม่ใช่ในร่างของผู้รับใช้ แต่ในรูปลักษณ์ที่แท้จริงของปีศาจแห่งนรก มันไม่ได้พูดคำใด เพียงยื่นมือออกไปหา ฟาวสต์ที่นั่งอยู่กลางวงไสยเวทย์ ร่างของฟาวสต์เริ่มสั่น เสียงฟ้าร้องกึกก้องทั่วฟ้า ประตูหน้าต่างเปิดออกเอง ลมแรงพัดกระหน่ำ เทียนทั้งสี่เล่มดับลงพร้อมกัน เงาดำล้อมรอบตัวเขาเหมือนเถาวัลย์ที่ไม่มีวันปล่อย

เสียงกรีดร้องของฟาวสต์ดังก้องไปทั่วห้อง เสียงฟ้าร้องและลมกรรโชกแรงทำให้บ้านทั้งหลังสั่นสะเทือน ผู้คนในละแวกนั้นต่างตื่นขึ้นด้วยความหวาดกลัว แต่ไม่มีใครกล้าเข้าไปดู เช้าวันรุ่งขึ้น เมื่อประตูถูกเปิดออก ทุกสิ่งในห้องหนังสือถูกรื้อกระจัดกระจาย รอยเลือดเปื้อนพื้นหิน และไม่มีร่องรอยของฟาวสต์หลงเหลืออยู่เลย มีเพียงแผ่นสัญญาที่ถูกฉีกครึ่ง และกลิ่นกำมะถันที่ยังคงลอยอยู่ในอากาศ

ข่าวการหายตัวไปของฟาวสต์แพร่กระจายไปทั่วเมือง ผู้คนต่างพูดถึงเสียงกรีดร้องในคืนสุดท้าย รอยเลือด และกลิ่นกำมะถันที่ยังไม่จางหาย หลายคนเชื่อว่าเขาถูกปีศาจพรากไปตามสัญญาที่เขาเคยเซ็นไว้ เรื่องราวของฟาวสต์กลายเป็นคำเตือนที่เล่าขานกันในหมู่ชาวบ้านและนักปราชญ์ ว่าอย่าได้หลงใหลในอำนาจหรือความรู้ที่ปราศจากศีลธรรม เพราะแม้จะได้ทุกสิ่งในโลกนี้ แต่หากต้องแลกด้วยวิญญาณ สิ่งนั้นอาจไม่คุ้มค่าเลย

เรื่องราวของฟาวสต์ถูกบันทึกไว้ในตำราและคำบอกเล่าของผู้รู้ เพื่อเตือนใจผู้ที่แสวงหาความรู้และอำนาจโดยไม่ตั้งอยู่บนคุณธรรม ว่าการแลกสิ่งสูงส่งอย่างวิญญาณเพื่อความสุขชั่วคราวนั้น ย่อมนำมาซึ่งความพินาศในที่สุด ฟาวสต์มิใช่เพียงนักปราชญ์ผู้หลงผิด แต่เป็นภาพสะท้อนของมนุษย์ที่ลืมตน ลืมพระเจ้า และลืมความหมายแท้จริงของชีวิต เรื่องนี้จึงมิใช่เพียงนิทาน หากเป็นคำเตือนที่ก้องอยู่ในกาลเวลา

ฟาวสต์คือภาพแทนของมนุษย์ผู้แสวงหาความรู้และอำนาจโดยปราศจากการยึดมั่นในคุณธรรม เขาเลือกเส้นทางที่ให้ผลลัพธ์รวดเร็ว แต่ต้องแลกด้วยสิ่งที่ไม่มีวันได้คืน เรื่องราวของเขาจึงมิใช่เพียงนิทาน หากเป็นคำเตือนที่ฝากไว้ให้คนรุ่นหลัง ว่าแม้มนุษย์จะมีปัญญาและความสามารถเพียงใด หากขาดความสำนึกในสิ่งที่ดีงาม ก็อาจกลายเป็นเหยื่อของความหลงใหล และถูกกลืนหายไปในเงามืดของสิ่งที่ตนเองเลือก