เจ้าหญิงกับเมล็ดถั่ว – นิทานคลาสสิกจากฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน

“เจ้าหญิงกับเมล็ดถั่ว” (The Princess and the Pea) หรือในชื่อภาษาเดนมาร์กว่า Prinsessen på ærten เป็นนิทานสั้นที่แต่งโดย ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน (Hans Christian Andersen) นักเล่านิทานผู้เปลี่ยนโลกแห่งวรรณกรรมเด็กด้วยเรื่องเล่าที่เรียบง่ายแต่ลึกซึ้ง นิทานเรื่องนี้ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1835 และกลายเป็นหนึ่งในผลงานที่ได้รับการกล่าวถึงมากที่สุดของเขา

แม้เนื้อเรื่องจะดูเรียบง่าย คือเป็นเรื่องของเจ้าชายที่ตามหาเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริง และใช้เมล็ดถั่วเล็ก ๆ เป็นเครื่องพิสูจน์ความเป็นเจ้าหญิง แต่นิทานเรื่องนี้กลับได้รับการวิเคราะห์อย่างกว้างขวางในแวดวงวรรณกรรมเด็กและจิตวิทยา นักวิชาการหลายท่านมองว่า “เจ้าหญิงกับเมล็ดถั่ว” เป็นนิทานที่ยกย่องความอ่อนไหว ความละเอียดอ่อน และความรู้สึกที่ลึกซึ้ง ซึ่งมักถูกมองข้ามในโลกที่ให้คุณค่ากับความแข็งแกร่งและรูปลักษณ์ภายนอก

เมล็ดถั่วในเรื่องจึงไม่ใช่แค่สิ่งของเล็ก ๆ หากแต่เป็นสัญลักษณ์ของ “ความจริงเล็ก ๆ” ที่สามารถเปิดเผยตัวตนของคนเราได้อย่างน่าทึ่ง และเตียงที่สูงลิบก็ไม่ใช่เพียงฉากในนิทาน แต่เป็นบททดสอบที่อ่อนโยนที่สุดเท่าที่เคยมีมาในโลกแห่งนิทาน

เรามาอ่านนิทานเรื่อง “เจ้าหญิงกับเมล็ดถั่ว” ด้วยกันนะครับ

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ยังมีเจ้าชายองค์หนึ่งที่กำลังตามหาเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริง เพื่อมาเป็นคู่ครองของพระองค์

เจ้าชายเดินทางไปยังเมืองต่าง ๆ มากมาย พบหญิงสาวมากหน้าหลายตา บางคนแต่งกายงดงามราวกับเจ้าหญิง บางคนพูดจาอ่อนหวานราวกับเจ้าหญิง แต่ไม่ว่าใครจะแสดงออกอย่างไร ก็ไม่อาจทำให้เจ้าชายมั่นใจได้ว่า คน ๆ นั้นเป็นเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริง เจ้าชายจึงกลับมายังปราสาทของพระองค์ด้วยหัวใจที่ว่างเปล่า

คืนหนึ่ง เกิดพายุฝนฟ้าคะนองอย่างหนัก ลมพัดแรงจนต้นไม้โยกไหว ฝนตกกระหน่ำไม่หยุด และฟ้าร้องเสียงดังจนปราสาทสะเทือน ทุกคนต่างหลบอยู่ในห้องของตนเอง ไม่มีใครกล้าออกไปไหน

ทันใดนั้น มีเสียงเคาะประตูปราสาทดังขึ้น เจ้าชายและพระราชินีต่างแปลกใจ เมื่อเปิดประตูออกดูเจ้าชายกับพระราชินีก็พบหญิงสาวผู้หนึ่งยืนอยู่กลางสายฝน เสื้อผ้าเปียกโชก ผมเปียกชุ่ม และรองเท้าก็เต็มไปด้วยโคลน

หญิงสาวกล่าวอย่างสุภาพว่า “ข้าพเจ้าเป็นเจ้าหญิงจากแดนไกล ขออภัยที่มาขอพักพิงในยามค่ำคืนเช่นนี้”

ราชินีมองหญิงสาวด้วยความสงสัย แม้เธอจะพูดจาอ่อนโยน แต่รูปลักษณ์ภายนอกของเธอไม่เหมือนเจ้าหญิงเลย

ราชินีจึงคิดจะทดสอบว่าเธอเป็นเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริงหรือไม่ พระองค์สั่งให้คนรับใช้จัดเตียงนอนให้หญิงสาว โดยวางเม็ดถั่วหนึ่งเมล็ดไว้ใต้ฟูกที่นอน จากนั้นก็ซ้อนฟูกอีกถึงยี่สิบชั้น และปูผ้านวมอีกยี่สิบผืนไว้ด้านบน

เตียงนั้นสูงจนต้องใช้บันไดปีนขึ้นไป หญิงสาวขึ้นไปนอนบนเตียงนั้น ทุกคนในปราสาทต่างเฝ้ารอคำตอบในเช้าวันรุ่งขึ้น ว่าการทดสอบของราชินีจะได้ผลหรือไม่

เมื่อรุ่งเช้า ราชินีถามหญิงสาวว่าเธอนอนหลับสบายหรือไม่

หญิงสาวตอบด้วยเสียงแผ่วเบาว่า “ข้าพเจ้านอนไม่หลับเลยตลอดคืน มีบางสิ่งแข็ง ๆ อยู่ใต้ที่นอน มันทำให้ข้าพเจ้าปวดหลังจนแทบขยับตัวไม่ได้”

เมื่อได้ยินเช่นนั้น ราชินีก็ยิ้มอย่างพอใจ เพราะมีเพียงเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริงเท่านั้น ที่มีความอ่อนไหวและละเอียดอ่อนมากพอจะรู้สึกถึงเมล็ดถั่วเล็ก ๆ ใต้ฟูกหนานุ่มถึงยี่สิบชั้น

เจ้าชายดีใจอย่างยิ่งที่พบเจ้าหญิงผู้มีความเป็นเจ้าหญิงอย่างแท้จริง พระองค์ขอเธอแต่งงานทันที และเจ้าหญิงก็ตอบรับด้วยความยินดี

พิธีแต่งงานจัดขึ้นอย่างงดงาม และทั้งสองก็ครองรักกันอย่างมีความสุข

ในที่สุด เรื่องราวที่เกิดขึ้นนี้ก็กลายเป็นนิทานที่เล่าขานกันมาจนถึงปัจจุบัน