ใต้ร่มหลิว (Under the Willow Tree) เป็นหนึ่งในนิทานที่งดงามและละเมียดละไมที่สุดของ ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน (Hans Christian Andersen) นักเขียนชาวเดนมาร์กผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็น “บิดาแห่งนิทานสำหรับเด็ก” และเป็นผู้แต่งนิทานอมตะอย่าง เงือกน้อย, ลูกเป็ดขี้เหร่, เจ้าหญิงกับเมล็ดถั่ว ซึ่งล้วนเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง แต่ในบรรดานิทานทั้งหมด ยังมีนิทานบางเรื่องที่งดงามแต่ไม่ค่อยถูกหยิบมาเล่า เช่น ใต้ร่มหลิว (Under the Willow Tree)
นักวิชาการหลายท่านมองว่า ใต้ร่มหลิว เป็นหนึ่งในนิทานความรักที่ “ซื่อตรงต่อความรู้สึกของมนุษย์” มากที่สุดของแอนเดอร์สัน แม้จะไม่มีจุดหักเหแรง ๆ หรือฉากแฟนตาซี แต่กลับมีพลังทางอารมณ์ที่ลึกซึ้ง นักอ่านบางคนกล่าวว่า “นี่คือเรื่องรักที่จริงที่สุดในนิทานของแอนเดอร์สัน”
เว็บไซต์นิทานนำบุญเลือกนำเสนอนิทานเรื่อง ใต้ร่มหลิว เพราะนี่คือนิทานความรักที่มีแง่มุมอันน่าสนใจ ทั้งในด้านความงาม ความจริง และความเศร้าอันละเมียดละไม ซึ่งการเรียบเรียงพยายามรักษาเนื้อหาและอารมณ์ตามต้นฉบับ โดยมีการเพิ่มรายละเอียดในบางฉากเพื่อให้ผู้อ่านร่วมสมัยเข้าใจได้ง่ายขึ้น แต่ไม่แต่งเติมโครงเรื่องหรือเปลี่ยนเจตนาดั้งเดิมของผู้แต่ง
หากคุณชอบนิทานเรื่องนี้ และต้องการอ่านฉบับดั้งเดิมของแอนเดอร์สัน สามารถค้นหาได้โดยใช้คำว่า “Under the Willow Tree by Hans Christian Andersen” ในเว็บไซต์วรรณกรรมต่างประเทศหรือฐานข้อมูลนิทานคลาสสิก
มาอ่านนิทานเรื่อง “ใต้ร่มหลิว” ด้วยกันนะครับ
ณ เมืองเล็กริมทะเลชื่อเคอเกอ (Kjøge) ที่ตั้งอยู่ในเดนมาร์ก มีบ้านเรือนเรียงรายอย่างเงียบสงบ ทุ่งหญ้ากว้างไกลทอดตัวออกไปจนสุดสายตา และลำธารเล็กๆ ไหลผ่านกลางเมืองอย่างอ่อนโยน ริมลำธารนั้นมีต้นหลิวเก่าแก่ต้นหนึ่งยืนต้นอยู่อย่างโดดเด่น กิ่งก้านของมันห้อยระย้าลงมาเหมือนม่านธรรมชาติที่โอบล้อมพื้นที่เล็ก ๆ ใต้ร่มเงาไว้อย่างอบอุ่น
ใต้ต้นหลิวนั้น เด็กชายคนุด (Knud) และเด็กหญิงโยฮันนา (Johanne) มักใช้เวลาร่วมกันในวัยเยาว์ พวกเขาเป็นเพื่อนบ้านที่เติบโตเคียงกัน บ้านของทั้งคู่อยู่ติดกันโดยมีพุ่มกุหลาบป่าคั่นกลาง เด็กทั้งสองชอบเล่นใต้ต้นหลิว พูดคุยกันอย่างไร้เดียงสา และมองดูน้ำในลำธารไหลผ่านไปอย่างสงบเงียบ
คนุดเป็นเด็กชายที่เงียบขรึม มีจิตใจอ่อนโยนและช่างคิด ส่วนโยฮันนาเป็นเด็กหญิงสดใส ร่าเริง และกล้าหาญกว่าคนุดอยู่มาก เธอมักเล่าเรื่องที่ฝันให้คนุดฟัง และชวนเขาจินตนาการถึงโลกที่อยู่ไกลออกไปจากเมืองเล็ก ๆ ของพวกเขา ต้นหลิวกลายเป็นสถานที่แห่งความฝัน เป็นที่ที่พวกเขาได้แบ่งปันความคิด ความรู้สึก และความหวังในแบบที่เด็ก ๆ เท่านั้นจะเข้าใจ
แม้จะอยู่ใกล้น้ำ แต่เด็กทั้งสองไม่เคยตกลงไป เพราะโยฮันนามักพูดว่า “พระเจ้าคอยเฝ้ามองเราอยู่เสมอ” คำพูดนั้นกลายเป็นคำปลอบโยนที่คนุดจดจำไว้ในใจ เขาไม่กล้าลงเล่นน้ำเหมือนเด็กคนอื่น และมักถูกล้อว่าเป็นคนขี้ขลาด แต่โยฮันนาไม่เคยหัวเราะเยาะเขา เธอกลับบอกว่า “ในฝันของฉัน เธอกล้าพอจะจมน้ำเพื่อช่วยฉันเลยนะ”
คำพูดนั้นกลายเป็นสิ่งที่คนุดภาคภูมิใจ แม้จะเป็นเพียงภาพในฝันของโยฮันนา แต่เขาก็รู้สึกว่าเขาเป็นคนกล้าหาญในสายตาของเธอ ต้นหลิวจึงไม่ใช่แค่ต้นไม้ธรรมดา แต่เป็นที่ที่ความรัก ความกล้าหาญ และความผูกพันได้เติบโตขึ้นอย่างเงียบ ๆ และงดงามในหัวใจของเด็กทั้งสอง
เมื่อฤดูใบไม้ผลิผ่านไปและฤดูร้อนมาเยือน เด็กทั้งสองก็เติบโตขึ้น คนุดเริ่มช่วยงานในบ้านและเรียนรู้การทำงานจากพ่อ ส่วนโยฮันนาเริ่มอ่านหนังสือมากขึ้น และมีความฝันที่จะไปเรียนต่อในเมืองหลวง ต้นหลิวยังคงเป็นที่พักใจของทั้งสอง แม้จะมีภาระมากขึ้น แต่พวกเขายังหาเวลามานั่งใต้ร่มหลิว และพูดคุยกันถึงอนาคตที่ยังไม่ชัดเจน
วันหนึ่ง โยฮันนาได้รับข่าวดีว่าเธอจะได้ไปเรียนในโคเปนเฮเกน เมืองหลวงที่เต็มไปด้วยโอกาสและความฝัน คนุดยิ้มให้เธออย่างยินดี แม้ในใจจะรู้สึกหวิว ๆ คนุดไม่กล้าบอกความรู้สึกที่ซ่อนอยู่ เขาเพียงพูดว่า “เธอจะได้เห็นโลกกว้างแล้ว ฉันดีใจด้วยจริง ๆ” โยฮันนาเพียงยิ้มตอบ และบอกว่า “ฉันจะเขียนจดหมายถึงเธอทุกเดือนนะ”
หลังจากโยฮันนาเดินทางไป คนุดยังคงใช้ชีวิตในเมืองเล็กอย่างเรียบง่าย เขาทำงานหนัก ช่วยพ่อแม่ และเฝ้ารอจดหมายจากเธอทุกเดือน คนุดเก็บจดหมายไว้ในกล่องไม้เล็ก ๆ ใต้เตียง และมักจะอ่านซ้ำในคืนที่คิดถึงเธอมากที่สุด ต้นหลิวกลายเป็นที่ที่เขาไปนั่งเงียบ ๆ เพื่อระลึกถึงวันเก่า ๆ และจินตนาการถึงเสียงหัวเราะของโยฮันนา
เวลาผ่านไป…หลายปี คนุดกลายเป็นชายหนุ่มผู้มีความสามารถ เขาตัดสินใจเดินทางไปโคเปนเฮเกนเพื่อพบโยฮันนาอีกครั้ง หัวใจของเขาเต็มไปด้วยความหวังและความกล้า เขาเดินทางด้วยรถม้า ผ่านทุ่งหญ้าและเมืองต่าง ๆ จนมาถึงเมืองหลวงที่เต็มไปด้วยผู้คนและเสียงจอแจ เขารู้สึกตัวเล็ก…ในโลกที่กว้างใหญ่ แต่เขายังคงมั่นใจในสิ่งที่เขาตั้งใจจะทำ
เมื่อคนุดได้พบโยฮันนาอีกครั้ง เธอเปลี่ยนไปมาก เธอกลายเป็นหญิงสาวผู้สง่างาม มีมารยาทและมีความรู้ที่ลึกซึ้ง เธออยู่ในสังคมที่คนุดไม่คุ้นเคย และดูเหมือนว่าเธอจะลืมวันเก่า ๆ ไปแล้ว คนุดไม่กล้าพูดถึงต้นหลิว หรือจดหมายที่เขาเก็บไว้ เขาเพียงยิ้มและฟังเธอเล่าเรื่องชีวิตในเมืองหลวงโดยไม่พูดอะไร
หลังจากพบกันครั้งนั้น คนุดกลับมายังเมืองเคอเกอด้วยหัวใจที่เงียบงัน เขาไม่พูดถึงโยฮันนาให้ใครฟังอีก และไม่เขียนจดหมายถึงเธอเช่นเคย เขาเก็บกล่องไม้ที่บรรจุจดหมายไว้ในลิ้นชักลึกสุดของโต๊ะทำงาน และใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายเหมือนเดิม ต้นหลิวยังคงยืนอยู่ที่เดิม แต่เขาไม่ไปนั่งใต้ร่มเงาอีกต่อไป ราวกับว่าความทรงจำที่เคยงดงามได้กลายเป็นสิ่งที่เขาไม่กล้าแตะต้อง
วันเวลาผ่านไปนานแสนนาน คนุดกลายเป็นชายชราผู้เงียบขรึม เขาไม่แต่งงาน และไม่มีครอบครัวของตนเอง แต่เขาเป็นที่รักของผู้คนในเมืองเล็ก ๆ ด้วยความซื่อตรงและเมตตา เขามักช่วยเหลือเด็ก ๆ และเล่าเรื่องต้นหลิวให้ฟังอย่างอ่อนโยน แม้จะไม่เอ่ยชื่อโยฮันนา แต่ทุกคนรู้ว่าเรื่องนั้นมีใครบางคนซ่อนอยู่ในความเงียบของเขา
จนกระทั่งวันหนึ่ง เมื่อคนุดรู้ว่าตนเองอาจมีเวลาเหลือไม่มาก คนุดได้ขอให้เพื่อนบ้านฝังเขาไว้ใต้ต้นหลิวต้นเดิม เขาบอกกับเพื่อนบ้านว่า “ที่นั่นคือที่ที่ผมเคยมีความสุขที่สุด” คำพูดนั้นเรียบง่าย แต่เปี่ยมด้วยความหมาย ทุกคนในเมืองเข้าใจ และเมื่อเขาจากไป หลุมศพของเขาก็ถูกวางไว้ใต้ร่มเงาของต้นหลิวที่เคยเป็นที่พักใจของเขาในวัยเยาว์
………
…………
……………
หลายปีต่อมา โยฮันนาในวัยชราได้กลับมาเยี่ยมเมืองเคอเกออีกครั้ง เธอเดินผ่านบ้านเก่า ผ่านพุ่มกุหลาบป่าที่ยังคงเติบโต และมาหยุดอยู่ใต้ต้นหลิว เธอเห็นหลุมศพเรียบง่ายที่มีชื่อ “คนุด” สลักไว้ และเห็นพวงดอกไม้สีขาวที่ใครบางคนเพิ่งวางไว้ เธอเงียบไปครู่หนึ่ง ก่อนจะโน้มตัวลงและวางมือบนหินหลุมศพอย่างแผ่วเบา
“เขาเป็นคนที่ฉันรักที่สุดในชีวิต” เธอกล่าวเบา ๆ กับต้นหลิวที่ไหวตามสายลม ราวกับต้นไม้รับรู้และตอบรับคำพูดนั้น ใบหลิวปลิวไหวอย่างอ่อนโยน แสงแดดยามเย็นส่องผ่านช่องว่างระหว่างกิ่งไม้ลงบนหลุมศพและใบหน้าของหญิงชราอย่างละเมียดละไม มันเป็นภาพที่สงบงามและเปี่ยมไปด้วยความทรงจำที่ไม่เคยจางหาย
หลังจากโยฮันนาได้พบหลุมศพของคนุด เธอนั่งลงใต้ต้นหลิวอย่างเงียบ ๆ สายลมพัดใบหลิวปลิวไหวเหนือศีรษะของเธอ ราวกับต้นไม้กำลังเล่าเรื่องราวที่เธอเคยลืมไป เธอหลับตาและปล่อยให้ความทรงจำในวัยเยาว์ไหลกลับมาอย่างช้า ๆ ทั้งเสียงหัวเราะ การเล่นริมลำธาร และคำพูดของคนุดที่เคยบอกว่า “ฉันดีใจที่เธอจะได้เห็นโลกกว้าง”
เธอรู้สึกถึงความเงียบที่ไม่ว่างเปล่า แต่เต็มไปด้วยความหมาย ความรักที่ไม่เคยเอ่ยออกมา และการรอคอยที่ไม่เคยเรียกร้องสิ่งตอบแทน หลุมศพนั้นเรียบง่าย ไม่มีเครื่องประดับ ไม่มีคำสรรเสริญ มีเพียงชื่อเดียวที่สลักไว้ และดอกไม้ป่าที่ขึ้นเองรอบ ๆ ราวกับธรรมชาติได้ดูแลเขาแทนเธอในวันที่เธอไม่อยู่
โยฮันนาเอื้อมมือไปแตะหินหลุมศพอีกครั้ง แล้วลุกขึ้นอย่างช้า ๆ เธอเดินออกจากใต้ต้นหลิวโดยไม่หันกลับไปมองอีก แต่ในใจของเธอ ต้นหลิวยังคงอยู่ และคนุดก็ยังคงนั่งอยู่ใต้ร่มเงานั้น รอเธออย่างเงียบงันเหมือนเดิม เธอรู้ดีว่าเธอไม่ได้กลับมาเพื่อพบเขา แต่เพื่อยืนยันว่าเขาไม่เคยหายไปจากใจเธอเลย
เมื่อเธอเดินกลับไปยังเมืองเล็กที่เธอเคยจากมา ทุกสิ่งดูเล็กลงแต่เปี่ยมด้วยความหมาย ผู้คนยังคงใช้ชีวิตเรียบง่าย เด็ก ๆ ยังเล่นกันริมลำธาร และต้นหลิวยังคงยืนต้นอยู่ที่เดิม ราวกับไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงเลย แม้เวลาจะผ่านไปนานเพียงใด
เรื่องราวของคนุดและโยฮันนาไม่ได้จบลงด้วยการครองคู่ หรือคำสัญญาใด ๆ หากแต่จบลงด้วยความรักที่เงียบงามและมั่นคง ความรักที่ไม่ต้องการคำตอบ และไม่ต้องการการครอบครอง เป็นความรักที่เติบโตใต้ต้นหลิว และยังคงอยู่ที่นั่นเสมอ ในสายลม ใบไม้ และความทรงจำของผู้ที่เคยหยุดยืนใต้ร่มเงานั้น
นิทานนำบุญ 