Posted in นิทานตลกก่อนนอน, นิทานพื้นบ้าน, นิทานสอนใจ

นิทานญี่ปุ่น สามคนร้องไห้ : เรื่องเล่าพื้นบ้านสอนใจพร้อมข้อคิด

นิทานเรื่อง “สามคนร้องไห้” เป็นนิทานพื้นบ้านจากประเทศญี่ปุ่น ที่เล่าขานสืบต่อกันมาอย่างยาวนานในหมู่ชาวบ้าน แม้จะไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่ามีผู้แต่งคนใด แต่เนื้อหาของเรื่องสะท้อนอารมณ์ขันและมุมมองชีวิตแบบเรียบง่ายที่เป็นเอกลักษณ์ของนิทานญี่ปุ่น ซึ่งมักเล่าถึงคนธรรมดาในชีวิตประจำวัน ผ่านเหตุการณ์เล็ก ๆ ที่กลับสร้างเสียงหัวเราะและข้อคิดที่น่าจดจำ

เสน่ห์ของนิทานประเภทนี้อยู่ที่การใช้ ความเข้าใจผิดและการกระทำเกินเหตุ มาสร้างความสนุกสนานและแฝงข้อคิดให้ผู้อ่านได้เห็นว่า บางครั้งความเศร้าเสียใจหรือความกังวลอาจไม่ได้มีเหตุผลที่แท้จริงเสมอไป แต่เป็นเพียงการ “เผลอไหลตามอารมณ์” เท่านั้น นิทานแนวนี้จึงไม่ได้มุ่งสอนตรง ๆ แต่ใช้เหตุการณ์ชวนขำขันให้ผู้อ่านได้เรียนรู้ว่า ก่อนจะเชื่อหรือตัดสินสิ่งใด ควรหยุดคิดและมองให้ชัดเจนก่อน

สำหรับเวอร์ชันที่เว็บไซต์ นิทานนำบุญ ได้นำมาเรียบเรียงใหม่นี้ เราตั้งใจถ่ายทอดด้วยภาษาที่อ่านง่าย เห็นภาพ และเข้าใจได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ เนื้อเรื่องยังคงเอกลักษณ์แบบดั้งเดิม แต่เพิ่มเติมรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้ตัวละครมีมิติและบรรยากาศชัดเจนขึ้น ทำให้นิทานเรื่อง “สามคนร้องไห้” เวอร์ชันนี้ ไม่เพียงแต่สร้างรอยยิ้ม แต่ยังช่วยกระตุ้นให้ผู้อ่านได้ใช้วิจารณญาณและมองโลกด้วยความเข้าใจมากขึ้น

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีคุณยายคนหนึ่ง อาศัยอยู่ในบ้านหลังเล็ก ๆ ตามลำพัง เพราะลูกชายคนเดียวไปทำงานอยู่ในเมืองที่ห่างไกล

วันหนึ่ง มีจดหมายจากลูกชายของคุณยายส่งมา คุณยายดีใจมาก แต่เพราะคุณยายไม่รู้หนังสือ จึงอ่านจดหมายไม่ได้ พอดีก็ซามูไรคนหนึ่งเดินผ่านมา คุณยายจึงขอร้องให้ซามูไรอ่านจดหมายให้ฟ้ง

“นี่ ๆ ท่านซามูไร ข้าได้รับจดหมายจากลูกชาย แต่ข้าไม่รู้หนังสือ ช่วยอ่านจดหมายให้ข้าทีเถอะ”

คุณยายยื่นจดหมายให้ซามูไร ซามูไรก้มมองจดหมาย สักครู่หนึ่ง เขาก็ร้องไห้สะอึกสะอื้นออกมา

คุณยายตกใจจึงรีบถามซามูไรว่า “มีข่าวร้ายเขียนไว้เหรอ ไม่ว่าเรื่องอะไรข้าก็รับได้ กรุณาอ่านให้ข้าฟังด้วย”

แต่ซามูไรเอาแต่ร้องไห้โดยไม่ยอมปริปากพูด

“มันต้องเป็นเรื่องที่ร้ายแรงมากแน่ ๆ” คุณยายคิด จากนั้น คุณยายก็เริ่มร้องไห้บ้าง

ในขณะนั้นเอง มีคนขายหม้อดินคนหนึ่งเดินผ่านมา เมื่อคนขายหม้อดินเห็นซามูไรและคุณยายกำลังร้องไห้ เขาจึงถามคุณยายว่า “ท่านทั้งสองเป็นอะไรไปเหรอ”

ซามูไรกับคุณยายไม่ตอบ คนขายหม้อดินเห็นจดหมาย จึงหยิบมาดู จากนั้น เขาก็เริ่มร้องไห้

ผู้คนที่เดินผ่านไปผ่านมาต่างแปลกใจที่่เห็นคนทั้งสามร้องไห้ ผู้คนจึงพากันมามุง แล้วถามไถ่ว่า “อย่าเอาแต่ร้องไห้สิ เกิดอะไรขึ้นเหรอ ถ้าลำบากหรือติดขัดตรงไหน พวกเราจะช่วยเอง”

คนขายหม้อดินจึงพูดว่า “เมื่อปีก่อน ข้าไปขายหม้อดิน ระหว่างทาง ข้าหกล้มทำให้หม้อดินแตกหมด ข้าเสียใจมาก แต่ก็ยุ่งมากจนลืมร้องไห้ พอมาเห็นสองคนนี้ร้องไห้ ข้าจึงนึกขึ้นได้ถึงความเสียใจที่ข้าลืมไปแล้ว ดังนั้น ข้าก็เลยร้องไห้ยังไงล่ะ”

“อะไรนะ ร้องไห้ด้วยเหตุแบบนี้ก็ได้ด้วยเหรอ” ผู้คนมองคนขายหม้อดินด้วยความระอาใจ จากนั้น พวกเขาก็ถามคุณยายว่า “แล้วคุณยายร้องไห้ทำไม”

คุณยายกลั้นน้ำตา แล้วตอบไปว่า “ในตอนแรก ข้าได้จดหมายจากลูกชายที่ไปทำงานในที่ที่ไกลมาก แต่ข้าอ่านหนังสือไม่ออก เลยให้ซามูไรท่านนี้อ่านให้ แต่พอซามูไรท่านนี้ก้มมองจดหมายได้ครู่เดียว ท่านซามูไรก็ร้องไห้ ข่าวคราวในจดหมายต้องเป็นเรื่องที่ไม่ดีแน่ ๆ พอคิดแบบนั้น ข้าก็เลยกลั้นน้ำตาเอาไว้ไม่อยู่”

“อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง” ผู้คนทั้งหลายเพิ่งเข้าใจ จากนั้น พวกเขาก็พูดกับซามูไรว่า “ไหน ๆ ก็ไหน ๆ แล้ว ท่านซามูไรช่วยหยุดร้องไห้เถิด แล้วบอกคุณยายกับพวกเราให้รู้หน่อยว่า ในจดหมายเขาเขียนว่าอะไรบ้าง”

ซามูไรปาดน้ำตาแล้วเงยหน้ามองมายังทุก ๆ คน จากนั้น เขาก็บอกว่า “ที่ข้าร้องไห้ ไม่ได้เกี่ยวกับข่าวคราวในจดหมาย แต่พอดีข้านึกถึงสมัยที่ข้ายังเด็ก ตอนเด็ก…ข้ายังอ่านหนังสือไม่ได้เพราะเป็นคนที่ไม่ขยันเรียน ตอนนั้นข้าจำได้ว่า..ข้าเจ็บใจที่ตัวเองอ่านหนังสือไม่ได้ พอนึกถึงความหลังก่อนที่จะมาขยันเรียนหนังสือ ข้าก็เลยร้องไห้ออกมา”

“อะไรนะ ร้องไห้ด้วยเหตุแบบนี้ก็ได้ด้วยเหรอ” ทุกคนทำหน้าระอาใจ

ซามูไรหัวเราะแหะ ๆ จากนั้น เขาก็อ่านจดหมายของลูกชายคุณยายให้คุณยายฟังว่า “ลูกสบายดี ไม่ต้องเป็นห่วง ใกล้จะได้กลับบ้านในเร็ววันนี้แล้ว แล้วจะหาของไปฝากแม่ด้วยนะ”

ในที่สุด เรื่องราวก็จบลงด้วยดี

ข้อคิดที่ได้จากนิทานเรื่องนี้

  • ก่อนจะเศร้าหรือกังวลในเรื่องใด ๆ ควรทำความเข้าใจให้ชัดเจนเสียก่อน
  • บางครั้งอารมณ์ก็ทำให้เราคิดปรุงแต่งหรือตัดสินใจผิดโดยไม่มีเหตุผลรองรับ
  • การมีสติไตร่ตรอง เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราไม่หลงเชื่อหรือเข้าใจผิดอะไรง่าย ๆ
Posted in นิทานก่อนนอน, นิทานคลาสสิก, นิทานสอนใจ, นิทานสอนใจเด็ก

ชุดใหม่ของพระราชา: นิทานคลาสสิกสอนใจที่ทั้งเสียดสีและขบขัน

“ชุดใหม่ของพระราชา” หรือ The Emperor’s New Clothes เป็นนิทานคลาสสิกที่แต่งโดย ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน นักเขียนชาวเดนมาร์กในปี ค.ศ. 1837 นิทานเรื่องนี้ได้รับการแปลและเล่าขานไปทั่วโลก ด้วยเนื้อหาที่เรียบง่ายแต่แฝงด้วยบทเรียนลึกซึ้งเกี่ยวกับความหลงตัวเอง การหลอกลวง และความกล้าหาญในการพูดความจริง

นักวรรณกรรมและนักวิจารณ์ต่างยกย่อง “ชุดใหม่ของพระราชา” ว่าเป็นนิทานที่ทรงพลังในการสะท้อนสังคมและจิตวิทยามนุษย์ ด้วยโครงเรื่องเรียบง่ายแต่แฝงด้วยการวิพากษ์อำนาจ ความกลัวการถูกตัดสิน และการยอมจำนนต่อกระแสกลุ่ม นักจิตวิทยาเด็กชี้ให้เห็นว่า ตัวละครเด็กชายผู้กล้าพูดความจริงคือสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์และความกล้าหาญทางจริยธรรม ขณะที่นักการศึกษาใช้เรื่องนี้เป็นเครื่องมือในการสอนเรื่องการคิดเชิงวิพากษ์และการยืนหยัดในความถูกต้อง แม้จะขัดแย้งกับเสียงส่วนใหญ่ นิทานเรื่องนี้จึงยังคงร่วมสมัยและมีคุณค่าทางวัฒนธรรมอย่างยิ่งในทุกยุคสมัย

นิทานนี้ถูกนำไปดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ ละครเวที หนังสือเด็ก และใช้เป็นบทเรียนในห้องเรียนทั่วโลก

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีพระราชาองค์หนึ่งที่ทรงโปรดปรานการแต่งกายเป็นอย่างยิ่ง พระองค์มิได้ใส่ใจเรื่องการปกครองบ้านเมืองเท่าใดนัก หากแต่ใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเลือกชุดใหม่ ๆ เพื่อสวมใส่ในแต่ละวัน

ทุกเช้า พระราชาจะเปลี่ยนชุดก่อนเสด็จออกจากห้อง และทุกเย็นก็จะเปลี่ยนอีกชุดก่อนเสด็จเข้านอน พระองค์มีชุดมากมายจนตู้เสื้อผ้าแน่นขนัด และยังไม่เคยหยุดแสวงหาชุดใหม่ที่งดงามกว่าเดิม

วันหนึ่ง มีชายแปลกหน้าสองคนเดินทางมาถึงเมือง พวกเขาอ้างตนว่าเป็นช่างทอผ้าผู้มีฝีมือวิเศษ และสามารถทอผ้าที่งดงามที่สุดในโลกได้

“ผ้าของเรามีคุณสมบัติพิเศษ” ชายคนหนึ่งกล่าว “ผู้ที่โง่เขลา หรือไม่เหมาะสมกับตำแหน่งหน้าที่ จะมองไม่เห็นผ้าของเราเลย”

เมื่อพระราชาได้ยินเช่นนั้น พระองค์ก็รู้สึกตื่นเต้นอย่างยิ่ง “หากข้าได้ชุดที่ตัดจากผ้าวิเศษมาครอบครอง ข้าจะรู้ได้ทันทีว่าใครในราชสำนักไม่เหมาะสมกับตำแหน่งหน้าที่” ด้วยเหตุนี้เอง พระองค์จึงสั่งให้ช่างทอผ้าทั้งสองเริ่มงานทันที

ช่างทอผ้าได้รับเส้นไหมทองคำมากมายเพื่อใช้ในห้องทำงานที่พระราชาจัดไว้ให้ แต่แทนที่ช่างจะทอผ้าจริง ๆ พวกเขากลับนั่งเฉย ๆ แล้วแกล้งทำเป็นกำลังทำงานอย่างขะมักเขม้น

พระราชาอยากรู้ว่าผ้าสวยแค่ไหน แต่ก็กลัวว่าตนเองอาจจะมองไม่เห็นผ้า (ซึ่งหมายถึงพระองค์อาจไม่เหมาะสมกับตำแหน่งหน้าที่) พระราชาจึงส่งขุนนางคนหนึ่งไปดูแทน

เมื่อขุนนางเดินเข้าไปในห้องทอผ้า เขามองไปรอบ ๆ แต่ไม่เห็นอะไรเลย หัวใจของเขาเต้นแรงด้วยความหวาดหวั่น เขาคิดในใจว่า “หรือข้าจะไม่เหมาะกับตำแหน่งหน้าที่?” แต่ด้วยความกลัว ขุนนางจึงกล่าวออกมา ทั้ง ๆ ที่มองไม่เห็นผ้าว่า “งดงามเหลือเกิน ลวดลายละเอียด สีสันสดใสจริง ๆ”

เมื่อขุนนางกลับมารายงาน พระราชาทรงดีใจและตื่นเต้น “ยอดเยี่ยม! ข้าต้องไปดูด้วยตาตัวเอง” พระองค์จึงเสด็จไปเยี่ยมช่างทอผ้าในวันถัดมา

เมื่อพระราชาเสด็จมาที่ห้องทอผ้า พระองค์ทรงมองไปยังกี่ทอผ้า แต่ก็ไม่เห็นอะไรเลย พระองค์รู้สึกตกใจ แต่ไม่กล้าพูดอะไรออกมา เพราะกลัวจะถูกมองว่าไม่เหมาะสมกับตำแหน่งหน้าที่

พระราชาจึงแสร้งยิ้มแล้วพูดว่า “งดงามจริง ๆ ข้าชอบลายนี้มาก” ช่างทอผ้ายิ้มอย่างพอใจ แล้วกล่าวว่า “เราจะตัดชุดให้พระองค์ใส่ในขบวนพาเหรดพรุ่งนี้”

วันรุ่งขึ้น ช่างทอผ้านำชุดที่มองไม่เห็นมาให้พระราชา พระองค์ทรงถอดเสื้อผ้าเดิมออก และแกล้งทำเป็นสวมชุดใหม่อย่างภาคภูมิใจ

ข้าราชบริพารทุกคนต่างชมว่า “ชุดใหม่ของพระราชางดงามจริง ๆ” แม้จะไม่มีใครเห็นชุดเลยสักคน แต่ก็ไม่มีใครกล้าพูดความจริงเลย

เมื่อพระราชาออกเดินขบวนไปทั่วเมือง ประชาชนต่างพากันชมชุดใหม่ของพระองค์ แม้ในใจจะสงสัยว่าทำไมพระราชาดูเหมือนไม่ใส่อะไรเลย

ทันใดนั้น เด็กชายคนหนึ่งก็ตะโกนขึ้นมาว่า “พระราชาใส่แต่งกางเกงในกับผ้าคลุม พระองค์ไม่ได้ใส่ชุดอะไรเลย”

เสียงของเด็กชายทำให้ผู้คนเริ่มตาสว่างและพากันหัวเราะ พร้อมกับพูดว่า “จริงด้วย พระราชาไม่ได้ใส่ชุดใหม่อะไรเลยนี่นา”

พระราชารู้สึกอายมาก แต่ก็ยังคงเดินต่อไปอย่างสง่างาม เพราะพระองค์ไม่อยากยอมรับความจริงว่าถูกหลอก และนี่คือบทเรียนสำคัญที่ทุกคนในเมืองไม่มีวันลืม

ข้อคิดจากนิทานเรื่องนี้ :

  • การหลงตัวเองอาจทำให้มองไม่เห็นความผิดพลาดของตน
  • การตามกระแสโดยไม่ใช้วิจารณญาณอาจนำไปสู่ความงมงาย
  • การกล้าพูดความจริงคือความกล้าหาญที่แท้จริง
  • ความจริงมีพลังเหนือการหลอกลวง




Posted in นิทานคลาสสิก, นิทานนานาชาติ, นิทานผจญภัย

สาวน้อย เปโตรซิเนลลา: นิทานคลาสสิกจากอิตาลีที่เป็นต้นแบบของราพันเซล

นิทานเปโตรซิเนลลา (Petrosinella) เป็นนิทานพื้นบ้านจากอิตาลีที่มีอายุเก่าแก่หลายร้อยปี โดยปรากฏครั้งแรกในหนังสือ Lo cunto de li cunti หรือ The Tale of Tales ซึ่งเขียนโดย Giambattista Basile นักเขียนและนักสะสมนิทานพื้นบ้านชาวอิตาลีในช่วงศตวรรษที่ 17

นิทานเรื่องนี้ถือเป็นหนึ่งในต้นแบบของนิทาน ราพันเซล ที่คนทั่วโลกรู้จักกันดี แม้ว่าเวอร์ชันของ Brothers Grimm จะได้รับความนิยมมากกว่าในยุคหลัง แต่ Petrosinella กลับมีโครงเรื่องที่ลึกซึ้งและมีรายละเอียดที่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ เช่น การที่นางเอกเรียนรู้เวทมนตร์จากนางยักษ์ และใช้ไหวพริบในการหลบหนีด้วยของวิเศษสามชิ้น

นักวิชาการด้านวรรณกรรมเปรียบเทียบมักชื่นชม Petrosinella ในฐานะนิทานที่ให้บทเรียนเรื่อง “การเติบโตผ่านการเรียนรู้” และ “ชัยชนะของสติปัญญาเหนืออำนาจ” โดยเฉพาะในเวอร์ชันของ Basile ที่เน้นความกล้าหาญและความรักที่ไม่ยอมจำนนต่อโชคชะตา

ในแง่ของวัฒนธรรม นิทานเรื่องนี้สะท้อนความเชื่อของชาวอิตาลีในยุคนั้นเกี่ยวกับเวทมนตร์ ความอยากในช่วงตั้งครรภ์ และการต่อรองกับสิ่งเหนือธรรมชาติ ซึ่งเป็นธีมที่พบได้บ่อยในนิทานยุโรปตอนใต้

การนำเสนอเรื่อง สาวน้อยเปโตรซิเนลลา ในเว็บไซต์นิทานนำบุญ จึงไม่ใช่แค่การเล่าเรื่องเพื่อความบันเทิง แต่ยังเป็นการเชื่อมโยงวรรณกรรมคลาสสิกกับบทเรียนชีวิตที่เข้าถึงใจเด็กและผู้ใหญ่ได้อย่างลึกซึ้ง

ในเมืองเล็กแห่งหนึ่งของอิตาลี มีหญิงสาวชื่อปัสกาโดซเซียอาศัยอยู่กับสามีอย่างยากจน วันหนึ่งเธอตั้งครรภ์ และเกิดความอยากกินผักชีฝรั่งที่ปลูกอยู่ในสวนของนางยักษ์ข้างบ้าน ความอยากนั้นรุนแรงจนเธอขอให้สามีแอบเข้าไปเก็บมาให้

สามีแม้จะลังเล แต่ก็ยอมทำตามคำขอของภรรยา เขาแอบเข้าไปในสวนของนางยักษ์และเด็ดผักชีฝรั่งมาให้ภรรยากิน เมื่อภรรยากินแล้วก็ยิ่งอยากกินอีก เขาจึงกลับไปเก็บอีกครั้ง แต่คราวนี้นางยักษ์จับได้

นางยักษ์โกรธมากและขู่ว่าจะลงโทษเขา แต่เมื่อเห็นว่าเขาทำไปเพราะความรักต่อภรรยา นางจึงยื่นข้อเสนอว่า หากเขายอมมอบลูกในครรภ์ให้เมื่อคลอดออกมา นางจะไม่ลงโทษและจะให้อภัย เขาจำใจตกลง

เมื่อเด็กหญิงเกิดมา นางยักษ์มารับตัวไปเลี้ยงตั้งแต่ยังเล็ก และตั้งชื่อว่า เปโตรซิเนลลา ซึ่งหมายถึง “ผักชีฝรั่งน้อย” เด็กหญิงเติบโตขึ้นในบ้านของนางยักษ์ ได้รับการเลี้ยงดูอย่างดี แต่ถูกห้ามไม่ให้ออกไปข้างนอก

เมื่อเปโตรซิเนลลาโตขึ้น เธอมีผมยาวสลวยและเสียงร้องเพลงไพเราะ วันหนึ่งชายหนุ่มคนหนึ่งเดินผ่านบ้านของนางยักษ์และได้ยินเสียงร้องเพลงของเธอ เขาหลงใหลในเสียงนั้นและแอบดูเธอจากหน้าต่าง

ชายหนุ่มพยายามหาทางเข้าไปหาเปโตรซิเนลลา แต่บ้านของนางยักษ์ไม่มีประตู มีเพียงหน้าต่างสูงที่นางยักษ์ใช้ปีนขึ้นโดยจับผมของเปโตรซิเนลลา เขาจึงเลียนแบบวิธีของนางยักษ์และเรียกให้เธอปล่อยผมลงมา

เมื่อเปโตรซิเนลลาเห็นชายหนุ่ม เธอตกใจแต่ก็รู้สึกอบอุ่น ทั้งสองพูดคุยกันและเริ่มมีความรักต่อกัน พวกเขาแอบพบกันทุกวันโดยใช้ผมของเธอเป็นทางขึ้นลง

นางยักษ์เริ่มสงสัยและจับได้ว่าเปโตรซิเนลลาแอบพบชายหนุ่ม เธอโกรธมากและวางแผนจะจับตัวเปโตรซิเนลลากลับไปขังไว้ในหอคอยกลางป่า เพื่อไม่ให้ใครเข้าถึงได้อีก

แต่เปโตรซิเนลลาไม่ยอมแพ้ เธอใช้ไหวพริบและเวทมนตร์ที่เรียนรู้จากนางยักษ์ แอบเตรียมของวิเศษไว้สามอย่าง ได้แก่ หวี หิน และกระจก ซึ่งสามารถแปรเปลี่ยนเป็นสิ่งกีดขวางได้

คืนหนึ่ง เปโตรซิเนลลาแอบหลบหนีออกจากหอคอยพร้อมชายหนุ่ม โดยนำของวิเศษติดตัวไปด้วย นางยักษ์รู้ทันและรีบตามทั้งคู่ไปด้วยความโกรธจัด

เปโตรซิเนลลาโยนหวีลงพื้น หวีกลายเป็นป่าหนามขวางทาง นางยักษ์ใช้เวทมนตร์ฝ่าผ่านไปได้

เปโตรซิเนลลาจึงโยนหินลงไป หินกลายเป็นภูเขาสูง นางยักษ์ปีนข้ามไปอย่างยากลำบาก

สุดท้าย เปโตรซิเนลลาโยนกระจกลงพื้น กระจกกลายเป็นทะเลกว้าง นางยักษ์ไม่สามารถข้ามไปได้ และจมน้ำหายไปในที่สุด

เมื่อพ้นภัย เปโตรซิเนลลาและชายหนุ่มกลับไปยังเมืองของเขา ทั้งสองแต่งงานกันอย่างมีความสุข และใช้ชีวิตร่วมกันด้วยความรักและความกล้าหาญที่ฝ่าฟันอุปสรรคมาได้

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ความรักและสติปัญญาสามารถเอาชนะอำนาจที่กักขังได้ แม้จะต้องเผชิญกับความกลัวและอุปสรรคมากมาย หากมีความกล้าและความจริงใจ ก็สามารถสร้างชีวิตใหม่ได้อย่างงดงาม

ข้อคิดจากนิทานเรื่องนี้ :

  • ความรักแท้ต้องมาพร้อมความกล้าหาญในการเผชิญอุปสรรค
  • สติปัญญาและการเตรียมตัวสามารถช่วยให้เรารอดพ้นจากสถานการณ์ที่ดูเหมือนไม่มีทางออก
  • การกักขังไม่อาจหยุดยั้งจิตใจที่โหยหาอิสรภาพและความรัก
ภาพประกอบนิทานสาวน้อยเปโตรซิเนลลา เด็กหญิงผมแดงกำลังหลบหนีจากนางยักษ์ในฉากป่า สื่อถึงความกล้าหาญและการหลุดพ้น
เปโตรซิเนลลาใช้ไหวพริบและเวทมนตร์หลบหนีจากนางยักษ์ เพื่อค้นหาอิสรภาพและความรักแท้
Posted in นิทานก่อนนอนเรื่องยาว, นิทานนานาชาติ, นิทานเซน

นิทานเซนก่อนนอน: ปริศนาแห่งนิ้วมือ

นิทานเรื่องนี้เรียบเรียงจากต้นฉบับภาษาอังกฤษที่มีชื่อว่า Trading Dialogue for Lodging ซึ่งเป็นหนึ่งใน 101 เรื่องเล่าแห่งเซนจากหนังสือคลาสสิก Zen Flesh, Zen Bones ที่นักอ่านทั่วโลกต่างยกย่องว่าเป็นขุมทรัพย์แห่งปัญญา

นิทานประเภทเซนมีจุดเด่นอยู่ที่การสื่อธรรมะแบบเรียบง่ายแต่ลึกซึ้ง โดยมักถ่ายทอดผ่านบทสนทนา สัญลักษณ์ หรือแม้แต่ความเข้าใจผิดที่กลายเป็นบทเรียนอันยิ่งใหญ่ เป็นนิทานที่อ่านแล้วทำให้ใจสงบ พร้อมทั้งตั้งคำถามให้เราหยั่งรากความคิดในยามก่อนหลับใหล

นิทานเรื่องนี้คือหนึ่งในนิทานเซนที่ทั้งตลกและลึกซึ้ง ซึ่งการเรียบเรียงนิทานขึ้นใหม่น่าจะทำให้นิทานเรื่องนี้เหมาะสำหรับการอ่านเป็นนิทานก่อนนอน หรือใช้เล่าเพื่อสร้างรอยยิ้มในโอกาสต่าง ๆ

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ณ ดินแดนซากุระบาน มีวัดเล็ก ๆ วัดหนึ่งตั้งอยู่บนภูเขาที่เงียบสงบ ในวัดมีพระสองรูปเป็นพี่น้องกัน พระองค์พี่เป็นผู้รู้ธรรมลึกซึ้ง ส่วนพระองค์น้องเป็นพระที่มีตาเดียว ซึ่งแม้จะหัวช้า แต่ก็ตั้งใจฝึกหัดปฏิบัติธรรม

วันหนึ่ง มีพระจากวัดอื่น เดินทางมาเยือนวัดของพระทั้งสองโดยไม่ได้นัดหมาย ซึ่งตามธรรมเนียม พระเจ้าวัดและพระผู้มาเยือน มักใช้โอกาสสนทนาธรรมกัน

แต่วันนั้น พระองค์พี่มีกิจนิมนต์ที่อื่น พระองค์น้องจึงต้องทำหน้าที่แทนพระผู้พี่

ก่อนหน้านี้ พระผู้พี่เคยแนะนำว่า “หากวันใดที่พี่ไม่อยู่ และเจ้าต้องต้อนรับพระรูปอื่น เจ้าจงเลี่ยงการสนทนาธรรมด้วยคำพูด แต่จงใช้ความสงบหรือใช้มือแทนคำตอบ”

พระองค์พี่รู้ดีว่า พระผู้น้องเป็นคนหัวช้า การตอบคำถามต่าง ๆ ด้วยคำพูด จึงอาจทำให้เกิดความผิดพลาดได้ง่าย แต่การสำรวม โดยทำตัวเป็นผู้ฟังที่ดี หรือการตอบด้วยการใช้มือเพียงเล็กน้อย พระผู้มาเยือนก็น่าจะเข้าใจด้วยภูมิธรรมของท่าน

พระองค์พี่ไม่เคยคิดเลยว่า เหตุการณ์ที่พระผู้น้องต้องต้อนรับพระผู้มาเยือนจะเกิดขึ้นจริง เพราะพระองค์พี่มักอยู่ที่วัดโดยไม่ไปไหน แต่เมื่อมีพระผู้มาเยือนโดยไม่ได้นัดหมาย และพระผู้น้องต้องรับแขกเพียงลำพัง พระองค์น้องจึงนึกถึงคำแนะนำของพระผู้พี่ แล้วตั้งใจทำหน้าที่ต้อนรับพระผู้มาเยือนให้ดีที่สุด

ในวันนั้น พระทั้งสองนั่งเงียบ ๆ อยู่ที่ศาลาโดยไม่มีผู้ใดเอ่ยปากสนทนา ลมพัดเบา ๆ ใบไม้ไหว กลิ่นธูปหอมโชยไปทั่ว

ครั้นเมื่อถึงเวลาอันควร พระผู้มาเยือนได้เงยหน้าสบตาพระองค์น้อง จากนั้น พระผู้มาเยือนก็จ้องตาพระองค์น้อง แล้วยกนิ้วชี้ขึ้นมาด้วยสายตาที่เอาจริงเอาจัง

เมื่อพระองค์น้องเห็นเช่นนั้น พระองค์น้องก็รู้สึกหงุดหงิด แต่พยายามสำรวมไว้ จากนั้น พระองค์น้องก็จ้องตาของพระผู้มาเยือน พร้อมกับชูนิ้วสองนิ้วขึ้นมา

เมื่อพระผู้มาเยือนเห็นเช่นนั้น พระผู้มาเยือนก็ชูนิ้วสามนิ้ว พร้อมกับจ้องตาของพระองค์น้อง เหมือนต้องการค้นหาคำตอบบางอย่าง

ฝ่ายพระองค์น้องเมื่อเห็นเช่นนั้น พระองค์น้องก็กำมือแล้วชูขึ้นทันที ซึ่งก่อนที่พระองค์น้องจะเผลอพูดอะไรออกมา พระผู้มาเยือนก็รีบลุกขึ้น โค้งคำนับ แล้วเดินออกจากวัดไป

เมื่อพระผู้มาเยือนเดินทางออกจากวัดบนภูเขาไปถึงหมู่บ้าน พระผู้มาเยือนได้เล่าให้ชาวบ้านฟังด้วยตาเป็นประกายว่า… “อาตมาได้ไปที่วัดบนภูเขา อาตมาใช้ปริศนาธรรม ถามโดยชูนิ้วเดียว ซึ่งหมายถึง พระพุทธ พระบนเขาได้ตอบอาตมาทันที ด้วยการชูสองนิ้ว…แสดงถึง พระธรรม อาตมาจึงชูสามนิ้ว ซึ่งหมายถึง พระสงฆ์ ท่านก็กำมือชูขึ้น… ซึ่งหมายถึง พระรัตนตรัย ! พระที่วัดนั้นน่าจะบรรลุธรรมแล้วล่ะ! พวกโยมช่างโชคดีเหลือเกิน”

เมื่อชาวบ้านได้ฟัง ทุกคนก็พากันตื่นเต้น และตั้งใจที่จะไปใส่บาตรทุกวันด้วยศรัทธาอันเต็มเปี่ยม

ในขณะเดียวกัน ที่วัดบนภูเขา เมื่อพระองค์พี่กลับมาถึงวัด พระองค์น้องได้เดินมาหาพระองค์พี่ด้วยสีหน้าเหมือนไม่สบอารมณ์นัก

พระผู้พี่จึงถามว่าเกิดอะไรขึ้น พระองค์น้องจึงเล่าเรื่องทั้งหมดให้พระองค์พี่ฟังว่า “วันนี้ มีพระรูปหนึ่งเดินทางมาเยือนโดยไม่ได้นัดหมาย น้องจึงทำหน้าที่ต้อนรับตามที่พี่เคยแนะนำ ครั้นเมื่อถึงช่วงเวลาหนึ่ง พระรูปนั้นได้มองหน้าน้องพร้อมกับชูนิ้วหนึ่งนิ้ว เพื่อล้อเลียนว่า…น้องเป็นพระตาเดียว! น้องโมโหแต่ยังคงหักห้ามใจไว้ จึงชูสองนิ้วตอบไปว่า…ท่านเป็นพระสองตา แต่พระผู้นั้นยังเสียมารยาท ชูสามนิ้ว ล้อเลียนน้องว่า…หนึ่งตารวมเข้ากับสองตา ก็เท่ากับสามตา น้องโมโหจึงชูกำปั้น จะซัดหน้าพระรูปนั้นสักหมัด แต่พระรูปนั้นกลับโค้งคำนับ แล้วชิงหนีไปเสียก่อน”

พระผู้พี่ฟังแล้วกลั้นหัวเราะแทบไม่อยู่ หลังจากนั้น พระผู้พี่จึงไขปริศนาธรรมให้พระผู้น้องเข้าใจความหมาย เมื่อพระผู้น้องเข้าใจ พระผู้น้องจึงหัวเราะในความด้อยปัญญาของตน.

ข้อคิดจากนิทานเรื่องนี้ :

  • สติช่วยให้เราเข้าใจความหมายที่แท้จริง
  • การตีความต่างกัน อาจนำไปสู่ความขัดแย้งหรือปัญญา
  • อย่าด่วนตัดสินผู้อื่นจากมุมมองของตัวเองเท่านั้น
Posted in นิทาน, นิทานก่อนนอน, นิทานสอนใจ, นิทานเด็ก

ลูกกระต่ายยอดนักประดิษฐ์ – นิทานก่อนนอนสนุก ๆ พร้อมหุ่นยนต์สุดเท่